Ráðunautafundur - 15.02.1998, Qupperneq 103

95
á Korpu (1. tafla). Ekki eru komnar marktækar niðurstöður úr þeim tilraunum ennþá. Því má
nýta erlendar ráðleggingar um áburðargjöf þessara steinefna (t.d. Frame 1990) þar sem mælt
er með því að bera á 20-30 kg P/ha og 50-75 kg K/ha miðað við að fjarlægir séu um 50 hest-
burðir þurrefnis árlega og frjósemi jarðvegs sé í „meðallagi". Ýmislegt bendir til að fúllnægja
megi steinefnaþörf rauðsmára að mestu leyti með búfjáráburði (Gracey 1981). Þó er viss
hætta á að of mikið nitur geti rýrt samkeppnisstöðu smárans gagnvart grasinu. Nauðsynlegt er
að huga betur að þessum þáttum hér á landi með rannsóknum.
FÓÐURGILDI
Almennt má segja að afurðamyndun af rauðsmára sé meiri en af grasi við sambærilegan
meltanleika (Jóhannes Sveinbjörnsson 1997). Þessi ályktun hefur verið dregin af niðurstöðum
tilrauna þar sem rýgresi hefur verið til samanburðar. Fóðurgildi rýgresis er umtalsvert meira
en vallarfoxgrass og því ætti ávinningurinn hér að geta orðið enn meiri. Þetta hefur þó ekki
verið rannsakað. Vitað er að rauðsmári inniheldur meira af hrápróteini og sumum steinefnum,
einkum kalsíum og magnesíum, heldur en grastegundir á sama þroskastigi. Hefur þetta verið
staðfest hér á landi (Jóhannes Sveinbjörnsson, 1. c.). f sömu athugun kom í ljós að meltanleiki
vallarfoxgrass var mjög hár við fyrsta sláttutíma um miðjan júní og nokkru hærri en rauð-
smárans. Hins vegar féll meltanleiki rauðsmárans hægar og var meltanleiki tegundanna
svipaður seinni hluta sumars. í báðum tegundunum reyndist sterkt samhengi milli ADF-inni-
halds og meltanleika, en vallarfoxgrasið reyndist hafa meiri meltanleika heldur en rauð-
smárinn við sama ADF-innihald. Nauðsynlegt er að rannsaka þessa þætti ffekar.
NÝTING
Almennt hentar rauðsmári betur til sláttar en beitar. Ekki er talið skynsamlegt að hirða þurr-
hey af rauðsmáratúni. Blöð smárans þorna miklu hraðar en stöngullinn og er því mjög hætt
við molnun. Þýðir það verulegt tap fóðurefna. Auðvelt er að gera vothey úr grasblönduðum
smára. Grasið er þurrefnisríkara, hefur meira af vatnsleysanlegum sykrum og minna hrá-
prótein heldur en smárinn, en það er hagstætt fyrir gerjunina. Þó gæti verið nauðsynlegt að
setja íblöndunarefni til þess að bæta hana (Frame 1990).
Háttur á slætti er augljóslega tengdur umhverfisþáttum á ræktunarstað. Á norðurslóðum,
þar sem rauðsmári er ræktaður með vallarfoxgrasi eða hávingli, er eðlilegast að slá við skrið
grassins um mánaðarmótin júní-júlí til þess að tryggja sem best fóðurgæði og hirða síðan eða
beita hána sex til átta vikum seinna. Hefur þetta verið venjan í tilraunum hér. Reynslan sýnir
hins vegar að sláttur við skrið reynir mjög á endingu vallarfoxgrass (Jónatan Hermannsson og
Áslaug Helgadóttir 1991). Þar sem rauðsmári inniheldur mun meira af próteini og sumum
steinefnum en gras á svipuðu þroskastigi gæti verið áhugavert að seinka nokkuð fyrsta slætti
til þess að bæta endingu grassins.
í tilraun nr. 678-89 á Korpu (1. tafla) var borin saman tvenns konar sláttumeðferð;
sláttur í byrjun júlí og svo aftur í lok ágúst annars vegar og einn sláttur í lok júlí hins vegar.
Síðari meðferðin gaf verulega meiri heildaruppskeru og smárinn entist auk þess betur (5.