Ráðunautafundur - 15.02.1998, Qupperneq 122

114
Skipulagninf;
Einfalt er að nota sama efhið ár eftir ár, en það er ofl varasamt. Símazín er ekki hægt að nota oft
vegna uppsöfnunar í jarðvegi. Oft er gott að nota snertivirkan eyði eftir vorúðun til að eyða því
sem sleppur við vorúðunina.
Mjög litlar líkur eru á að með plöntunum þróist þol gagnvart eyðunum.
Eru illgresiseyðar hœttulegir dýrum?
Almennt má á segja að illgresiseyðar sem leyfðir eru hér á landi séu ekki hættulegir dýrum,
menn meðtaldir, ef vel er farið með þá. Bráð eitrunaráhrif þessara efna eru mæld með
svokölluðu LD-50 gildi. Það gildi vísar til þess að í dýratilraunum er prófað hve mikið magn
af efninu þarf til að drepa helming tilraunadýranna á 48 tímum þegar efnið er étið. Einingin er
mg/kg eða mg eiturs á hvert kg likamsþunga dýra. En hafa
ber í huga að LD-50 gildið segir eingöngu til um bráð LD-50 gildi nokkurra illgresiseyða
eitrunaráhrif. Efni LD-50
Diquat getur valdið annars stigs brunasárum og í ljós
Símazín 5000 mg/kg
hefur komið að eyðar geta verið varasamir með tilliti til Línúron 4000mg/kg
krabbameinsmyndunar. Þeir eyðar eru þá teknir af markaði. Dichlóbeníl 3160 mg/kg
Menn eiga að umgangast þessi efni með varúð. --------------------------
STUTT YFIRLIT YFIRILLGRESISEYÐA SEM LEYFÐIR ERU HÉR Á LANDI
Illgresiseyðar eru skáðir til notkunar hér á landi eftir umsókn innflytjanda eða ffamleiðanda.
Þegar tekin er afstaða til þess hvort leyft verði að hefja sölu á eyðinum er einkum stuðst við
hvað rannsóknaniðurstöður í grannlöndum hafa leitt í ljós. Þar þurfa efnin að ganga í gegnum
margvíslegar prófanir, sem m.a. miða að því að ekki séu hættuleg efni á markaði, hvorki
mönnum né umhverfi. Með þessu fyrirkomulagi er vel séð fyrir þeim þætti, en hins vegar eru
leiðbeiningar um hvernig á að nota efnin hér á landi stundum ófullnægjandi. Það skýrist aðal-
lega af því að jarðvegur hér er nokkuð öðruvísi en ræktunarjarðvegur grannlandanna.
Hér á eftir verður fjallað um einstaka eyða, hvernig þeir verka á plöntur og biðtíminn
áætlaður við íslenskar aðstæður, en hann hefur ekki verið mældur hér á landi.
Símazín og terbútylazín
Illgresiseyðarnir símazín (Murphy Weedex) og terbútylazín (Gardoprim) tilheyra triazín efna-
flokknum. Lífverum gengur illa að brjóta slík efni niður.
Tríazín brotna afar hægt niður í jarðvegi. Biðtíminn er langur eða 1-3 ár. Miklu máli
skiptir einnig að niðurbrot þessara efna fylgir nokkurn veginn línulegum ferli. Niðurbrotið
gengur ekki hraðar þótt stórum skammti sé úðað. Sem dæmi má nefna að ef úðað er 10
sinnum stærri skammti en mælt er með (algeng kommuvilla) lengist biðtíminn úr 1-3 árum í
10-30 ár. Ef sh'k óhöpp koma fyrir er næsta fátt til ráða.
Ef ætlunin er að nota tríazín illgresiseyðina verður að fara varlega með þá. Vegna hins
langa biðtíma þessara efna ætti aðeins að úða þeim einu sinni á viðkomandi stað. Gæta skal