Ráðunautafundur - 15.02.1998, Qupperneq 184

176
geymslutankinn með búnaði og uppsetningu og bútæknideild Rala sem annast alla
skipulagningu, gagnasöfnun og úrvinnsiu.
MAGN OG INNIHALD BÚFJÁRÁBURÐAR
í þessu samhengi er rétt að árétta og minna á hvaða magn- og verðmætatölur verið er að ræða
um í tengslum við búfjáráburð. Árið 1992 var haldin fróðleg ráðstefna varðandi búfjáráburð
að Hvanneyri þar sem tekið var á ýmsum þáttum sem snerta búijáráburð. Meðal þess efnis
sem þar kom fram var að í verðlagsgrundvallarbúinu er reiknað með að til falli 369 tonn á
kúabúum og 244 tonn á sauðfjárbúum (Erna Bjarnadóttir 1992). En þess ber þó að geta að
ekki hafa á síðustu áratugum verið gerðar kannanir varðandi magn þess áburðar sem til fellur.
í stórum dráttum er efnamagn búfjáráburðarins ekki ólíkt því sem er í fóðurjurtunum að sam-
setningu, enda er langmestur hluti fóðursins úr jurtaríkinu. Breytileikinn er að sjálfsögðu afar
misjafn milli búfjártegunda og einnig hvort stunduð er kjöt- eða mjólkurframleiðsla. Búast má
við að fmna öll þau ffumefni sem plöntunum eru lífsnauðsynleg í búfjáráburði og af þeim
ástæðum er hann mjög verðmætur til áburðar. Vitað er að nýting áburðarins er mjög misjöfn
eftir næringarefnum og við yfirbreiðslu er t.d. oft miðað við að um helmingur köfnunarefnis
tapist við geymslu og dreifingu.
Mikill áhugi er nú víða fyrir ídreifingu búfjáráburðar, en ein forsendan er sú að
áburðurinn sé á fljótandi formi og þá ber aftur að sama brunni varðandi geymslurými.
ídreifingin hefur ýmsa augljósa kosti í för með sér og má þar nefna að reikna má með eins og
áður var getið stórbættri nýtingu köfnunarefnisins, loftun jarðvegsins og minni mengun. Þá er
einnig reiknað með að illgresisfræ séu að miklum hluta gerð óvirk og með þeim megi líka
draga úr sníkjudýrasmiti. Ókostir ídreifingarinnar hafa hingað til fyrst og ffemst verið bundnir
ýmsum tæknilegum ástæðum. Á síðasta ári var verið að kynna nýja tækni sem er mjög áhuga-
verð og byggir á því að nota háþrýstar dælur til að fella mykjuna niður. Með því móti má losa
sig við ýmsa ókosti eldri aðferða og hún gefur sennilega meiri sveigjanleika varðandi
dreifmgartíma. Stefnt er að því að fá þannig tæki til reynslu á þessu ári.
Á fyrrnefndri ráðstefnu voru kynntir útreikningar þar sem gerð var tilraun til þess að
meta verðmæti N, P, K í búfjáráburði sem til fellur hér á landi. Þær niðurstöður sýndu að ætla
má að verðmæti áburðarins á ári sé nálægt 290 milljónir kr (Erna Bjarnadóttir og Stefán Örn
Valdimarsson 1992). Þá voru einnig kynntar athuganir (Pétur Diðriksson 1992) sem bentu til
að með því að velja heppilegan dreifingartíma, miðað við yfirbreiðslu, má ætla að verðmæti
áburðarins spöruðu um 2.400 kr á hektara í tilbúnum áburði og gæti jafnvel numið allt að 18
þús. kr á hektara á grænfóðurspildum. Af þessum tölum sem hér hafa lauslega verið reifaðar
sést að geysileg verðmæti eru bundin í búfjáráburðinum og því mikils um vert að geymslu-
rými hindri ekki heppilega nýtingu hans og að beita megi tækni sem að gefur góða nýtingu úti
á velli.
ÚTITANKAR - KOSTIR - ANNMARKAR
Hér á landi hækkar meðalaldur útihúsa sífellt og þar með geymsluaðstaða fýrir búfjáráburð.