Ráðunautafundur - 15.02.1998, Page 185

177
Menn hafa því leitað leiða til þess að endurbæta og einfalda byggingarnar almennt og einnig
hvernig einfalda má meðferð búfjáráburðar. Erlendis er komin löng reynsla á að geyma
búfjáráburðinn í útitönkum og því þótti tímabært að gera athugun hér á landi um hvernig að
slík aðferð myndi reynast. Þeir kostir sem hvað helst er teflt fram er að verð á rúmmáls-
einingu í slíkum útitönkum sé lægra heldur en í hefðbundnum geymslum og erlendis er oftast
rætt um verulegan mun. Efniskostnaður við tankinn sem reistur var á Hvanneyri er sýndur í 1.
töflu.
Öll vinna við uppsetningu á
tanknum og frágangur lagna reyndist
vera 255 vinnustundir og þá er ótalin
jöfnun á undirlagi sem er að sjálfsögðu
mjög breytileg eftir aðstæðum en var í
þessu tilviki tvær vinnustundir með
jarðýtu og fimm með dráttarvélagröfu.
Vert er að árétta að frá sjónarhóli fram-
leiðanda er hér um lítinn tank að ræða
og stærðaráhrifanna til lækkunar á rúmmetraverði lítt farið að gæta. Til samanburðar er rétt að
geta þess að samkvæmt áætlun frá Byggingaþjónustu bændasamtakanna (Magnús Sigsteins-
son 1996) og Lánastofnun landbúnaðarins (Gunnar Jónasson 1998) er áætlað rúmmetraverð í
haughúsi um 5.955 kr sé það um 350 m3 en um 5.000 kr ef um 800 m3 geymslu er að ræða. í
þessum tölum eru ekki með dælubrunnar eða önnur aðstaða til blöndunar og losunar úr
húsunum. Frávikin geta að sönnu verið mjög mikil eftir því um hvers konar geymslu er að
ræða. Útitankar eru því að öllum líkindum mun ódýrari í uppsetningu, en að auki geta þeir
hentað afar vel við eldri gripahús sem verið er að breyta og þar sem þarf að bæta við
geymslurými. Útitankarnir eru nokkuð stórir að flatarmáli og þarf að koma þeim fyrir á stað
þar sem að hægt er að útbúa slétt svæði eða slétt plan og þar sé auðvelt að koma við búnaði
og tengja við búfjárhúsin. Kostir við útitankanna eru ennfremur fólgnir í því að þeir eru ákaf-
lega einfaldir í uppsetningu og með tiltölulega litlum tilkostnaði má auka rými þeirra. Á hinn
bóginn er fljótlegt að fjarlægja þá eða flytja til þar sem að þeir eru einfaldlega skrúfaðir
saman úr einingum. Með nýjustu dælutækni eru engin vandamál bundin því að tengja úti-
tankana við gripahúsin og það eru heldur engin vandkvæði á að losa geymslurnar með sömu
dælum. Helstu annmarkar sem menn sjá við notkun þessara tanka er að þeir þurfa tiltölulega
mikið flatarmál og geta þá að sumra mati verið til óprýði við gripahúsin. Æskilegt er að ekki
þurfi að byggja yfir þá því að það eykur kostnaðinn töluvert þó að framleiðendur bjóði upp á
tiltölulegar ódýrar lausnir í þeim efnum. Einnig er nokkur uppgufún frá mykjunni en hún er
þó verulega háð því hvernig fyllingin fer ffarn. Með þeirri tækni sem að nú er ráðlögð þá
virðist uppgufim, t.d. af köfnunarefni, vera alveg hverfandi ef marka má erlendar niðurstöður.
Einnig sjá menn ókosti sem eru bundnir því að öll úrkoma lendir í tanknum og þar með eykur
það á magn þess sem þarf að aka á völl. Eftir er hins vegar að sjá hvernig þessi geymsluaðferð
reynist í snjóþungum héruðum. Þá má einnig bæta við að gera þarf sérstakar ráðstafanir vegna
1. tafla. Efniskostnaður (kr) við tankinn.
Ómálaður tankur, rými 422 m3 982.207
Mykjuhræra 229.400
Drenbarki með tilheyrandi 25.565
Afyllingar- og tæmingarrör (kranar o.fl.) 207.241
Steypa undir hræru og þakfót 35.335
Alls kr (án vsk) 1.479.748
Epoxihúðun á tankplötur 215.433
Alls kr (án vsk) 1.695.181
Efniskostnaður, kr á rúmmeter 4.017