Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.2016, Qupperneq 88

Áramótablað 30. desember 2016 Menning 69
al gesta spjallþáttarins, gekk út og
sagði sér ofboðið.
Anna Marsibil Clausen, blaða-
maður og einn álitsgjafa DV, segist
telja það hafa verið einn markverð-
asti listviðburður ársins: „Fjöl-
margir íslenskir listamenn eru
pólitískt þenkjandi en Reykjavíkur-
dætur voru pólitískar fyrst, lista-
menn svo. Enginn annar íslenskur
listamaður hefur hlotið jafn óblíðar
viðtökur og þær – frá almenningi
eða jafningjum úr bransanum – og
það tók þær tíma að finna takt-
inn sem tónlistarmenn. Þær hafa
vaxið og dafnað á því sviði og eru
í dag eitt allra besta tónleikaband
landsins þar sem hver framkoma er
gjörningur enda eru þær svo miklu
meira en „bara“ rapparar. Með
ballarbeltinu góða sköpuðu þær
frábæra umræðu um list, kynlíf,
kynusla, femínisma og rými, tróðu
umræðunni í rauninni í andlitið
á fólki sem annars myndi eflaust
kjósa að hunsa hugmyndir nýrrar
kynslóðar um heiminn.“
Jóhann risi
Jóhann Jóhannsson er búinn að
stimpla sig inn sem eitt af allra
stærstu nöfnunum í heimi kvik-
myndatónlistar. Hann var tilnefndur
í annað skipti í röð til Óskarsverð-
launanna (fyrstur Íslendinga), gerði
magnaða tónlist við Arrival, fékk
þann heiður að fá að gera tónlist við
framhaldsmynd Blade Runner og
gaf þar að auki út hljóðversplötuna
Orphée.
Jón Atli Jónsson, fjöllistamaður
og einn álitsgjafa DV, nefnir plötuna
sem eitt eftirminnilegasta listaverk
ársins: „Orphée er fyrsta sólóplat-
an í sex ár frá Jóhanni og sem slík
stórtíðindi. Gefin út af Deutche
Grammophon sem er elsta útgáfu-
fyrirtæki klassískrar tónlistar í heim-
inum. Þetta er fyrsta platan hans
hjá útgáfufyrirtækinu. Hann hefur
áður gefið út hjá Fat Cat og 4AD.
Samstarf hans við leikstjórann Den-
is Villenueve hefur verið honum
gæfuríkt og skipar tónlist Jóhanns
í myndum hans stóran sess og gert
hann að einu eftirsóttasta kvik-
myndatónskáldi heims. En Orphée
er sjálfstætt verk og ekki samið fyrir
kvikmynd og sýnir hvað Jóhann er
magnað tónskáld.“
Sígild
tónlist í sókn
Jóhann var ekki sá eini
sem gerði það gott á
sviði sígildrar tónlist-
ar árið 2016: Víking-
ur Heiðar skrifaði
einnig undir samn-
ing við Deutsche
Grammophon,
sem er eitt virtasta
plötufyrirtæki heims á
sviði klassískrar tónlistar.
Kristinn Sigmundsson var tilnefnd-
ur til Grammy-verðlaunanna sem
hluti af LA óperunni.
Í klassísku senunni áttu sér
einnig stað nokkrar breytingar.
Franski hljómsveitarstjórinn Yan
Pascal Tortelier,tók við sem nýr
aðalhljómsveitarstjóri Sinfóníu-
hljómsveitar Íslands og er ráðinn til
þriggja ára. Þá var Tectonics-tón-
listarhátíðin haldin í síðasta skipti
í ár. Þráinn Hjálmarsson, tónskáld
og einn álitsgjafa DV, nefnir fréttina
sem eina þá markverðustu á árinu:
„Áhrif hátíðarinnar á íslenskt tón-
listarlíf mun eflaust koma betur og
betur í ljós með tímanum, en Ilan
Volkov, listrænn stjórnandi hátíðar-
innar og þáverandi aðalstjórnandi
SÍ, kom líkt og stormsveipur inn í
íslenskt tónlistarlíf og náði að virkja
gífurlega breiðan hóp listamanna
og efna til óvæntra samtala með
þessari hátíð,“ segir hann.
Tónlistarnám
í limbói
2016 var árið sem tónlistarkennarar
voru kjarasamningslausir, en samn-
ingur þeirra hefur nú verið laus í
14 mánuði. Ekki tókst að ljúka ár-
inu með skammtímasamningi sem
samninganefnd Félags kennara og
stjórnenda í tónlistarskólum lagði til.
Meirihluta árs hefur verið deilt
um hvort sveitarfélögum beri lög-
bundin skylda til að styðja við tón-
listarnám á mið- og framhaldsstigi
en í september var Reykjavíkur-
borg sýknuð af kröfum Tónlistar-
skólans í Reykjavík, og því er ljóst
að ákvörðun Reykjavíkurborgar um
að hætta fjárstuðningi við tónlistar-
skólann árið 2011 vegna kostnaðar
við kennslu nemenda í framhalds-
námi í hljóðfæraleik telst lögmæt.
Í sama mánuði var undirritaður
samningur um stofnun listfram-
haldsskóla á sviði tónlistar.
Ný tækni og
framtíðarsýn
Tækni spilaði stærra hlutverk í list-
sköpun á árinu en oft áður og fram-
tíðin í brennidepli: tón- og mynd-
listarhátíðin Cycle einbeitti sér að
tímanum og framtíðinni og þver-
faglega verkefnið OH project stóð
fyrir ráðstefnunni Future Fictions í
október.
Sýndarveruleikasýning Bjarkar,
Björk Digital, ferðaðist um heim-
inn á árinu og var opnuð í Hörpu í
nóvember. Nokkrir álitsgjafar DV
nefndu sýninguna sem eitt eftir-
minnilegasta listaverk ársins. Davíð
Ólafsson, aðjúnkt í menningarfræð-
um, segir til að mynda: „Þrotlaus leit
Bjarkar að leiðum til að nota nýjustu
tækni og vísindi í þágu listarinnar er
merkileg og aðgengi hennar að fólki
á hnífsegg stafrænnar miðlunar
gerir henni kleift að sinna hlutverki
landkönnuðarins.“
Bjarki Þór Jónsson tölvuleikja-
fræðingur segir sýninguna hafa
staðið upp úr á árinu að sínu mati:
„Á sýningunni er notast við sýndar-
veruleika þar sem Björk hefur náð
að tvinna saman tónlist og tækni á
áhugaverðan hátt. Í sumum atrið-
um getur gestur sýningarinnar tekið
beinan þátt í tónlistarmyndbandi
Bjarkar en sýningin er eins konar
framlenging af plötunni Vulnicura,
þar sem sýndarveruleiki er notaður
samhliða tónlist Bjarkar. Mér finnst
Björk Digital líka vera gott dæmi um
hvernig hægt er að tvinna tölvu-
tæknina saman við skapandi grein-
ar á vel heppnaðan hátt.“
Hann segir sýndaveruleika-
umræðuna einmitt hafa verið áber-
andi á Íslandi í ár: „Sérstaklega í
kringum Slush PLAY ráðstefn-
una sem fókusaði á tölvuleiki
og sýndarveruleika. Íslensk
fyrirtæki hafa auk þess
verið að gera góða hluti á
sviði sýndarveruleika með
leikjum og upplifunum á
borð við EVE Valkyrie, EVE
Gunjack, Everest VR og Waltz
of the Wizard.“
Sesselja G. Magnúsdóttir dans-
fræðingur nefnir annað verk sem
notast við nýstárlega tækni – gervi-
greind og smáforrit – sem eftir-
minnilegasta verk ársins, dansverkið
Calmus Weaves sem sýnt var á Lista-
hátíð í Reykjavík. „Í verkinu dansa
dansararnir við tónlist sem er samin
í rauntíma með hjálp tónsmíðafor-
ritsins CALMUS Composer, hug-
búnaðar byggðum á gervigreind og
hefðbundnum tónsmíðaaðferðum.
Hljóðheimur verksins skapast við
hreyfingar dansaranna en þeir bera
á sér hreyfiskynjara sem senda skila-
boð í tónsmíðaforritið sem síðan
breytir skilaboðunum í tónlist sem
annars vegar nær til áhorfanda fyrir
tilstuðlan tölvu eða umritaðist í nót-
ur sem hljóðfæraleikarar sem voru
einnig á sviðinu lásu og spiluðu eft-
ir CALMUS Notation, smáforriti í
iPad.“
Aldrei fleiri
skáldsögur
Aldrei hafa fleiri nýjar íslenskar
skáldsögur komið út en árið 2016,
en fjöldinn hefur tvöfaldast á síð-
ustu tuttugu árum.
Þú færð fallega borð-
búnaðinn og fullt af fíneríi
frá greengate hjá okkur
Austurvegi 21, Selfoss / Sími 482 3211
facebook.com/sjafnarblom
Höfðabakka 3, Reykjavík / Sími 587 2222
facebook.com/litlagardbudin
Borgartún 23, Reykjavík / Sími: 561 1300 / Opið: mán. - fös. 10-18, lau. 11-18 & sun. 12-16
Þú getur líka pantað á netinu www.reykjavikurblom.is
Blóm og gjafavara
við öll tækifæri
Góð og
persónuleg
þjónusta
Skírn - Fermingar - Brúðkaup - Samúð - Útfarir