Dagblaðið Vísir - DV - 21.07.2017, Blaðsíða 49

fólk - viðtal 25Helgarblað 21. júlí 2017
sem var á Ströndum. Ég átti samt
aldrei von á viðbrögðum eins og
þessum. Í rauninni gerði hún
mér greiða því ég vildi fá sjón-
armið náttúruverndarsinna inn
í umræðu þar sem mér fannst
þeirra sjónarmið hafa orðið mjög
undir. Umræðan breyttist eftir
Facebook-færslu þar sem ég birti
mynd sem ég tók af mér við Rjúk-
andi-foss sem ég var að koma að
í fyrsta sinn á ævinni. Þessi mynd
lýgur ekki og margir áhugaljós-
myndarar hafa komið að máli við
mig og lýst yfir áhuga á að koma
þangað og skoða þennan foss
og aðra á svæðinu. Nú eru aðrar
áherslur í umræðu um virkjun á
þessu svæði. Ég skynja að þeim
sem eru virkjanamegin þyki sú
umræða óþægileg.“
Ferð sem breytti miklu
Hvað viltu segja mér um sam-
band þitt við Vestfirði?
„Mér þykir alveg sérstaklega
vænt um Vestfirði. Ég hef hvergi
á Íslandi ferðast jafn mikið og á
Vestfjörðum og þekki þar hvern
krók og kima. Þeir eru harð-
ir í horn að taka, Vestfirðingar.
Ef þeim mislíkar eða eru ósam-
mála, þá nota þeir aðeins sterkari
orð en Íslendingar annars staðar.
Á Vestfjörðum var fólk sem lét
það í ljós að það væri ekki ánægt
með það sem ég hefði skrifað.
Sjálfur er ég ættaður úr Arnar-
firði og á ættmenni þar sem eru
ekki öll endilega sammála mér
en bera virðingu fyrir skoðun-
um mínum. Svo hef ég unnið þar
sem læknir og kynnst þessu frá-
bæra fólki og þeim flóknu áskor-
unum sem þessi smáu bæjarfé-
lög á Vestfjörðum eru að fást við.
Mér þótti einstaklega vænt
um að koma í Árneshrepp, þar
er eitt vingjarnlegasta fólk sem
ég hef kynnst á Íslandi. Jafnvel
þau sem voru ekki sammála mér
vildu allt fyrir mig gera. Bændur
þökkuðu mér fyrir að hafa kom-
ið í sveitina og sögðust hafa átt
erfitt með að tjá sig. Það er ósatt
að þarna séu allir sammála. Þrír
í sveitarstjórninni er með virkjun
og tveir harðir á móti. Í sveitinni
er ungt fólk sem berst með kjafti
og klóm gegn virkjanaáformum.
Mér finnst þessi ferð hafa
breytt miklu í mínu lífi. Ég var
í sumarfríinu mínu að berjast
í góðri trú fyrir verndun þessa
svæðis – sem ég tel algjöra nátt-
úruperlu og þarna eru fossar og
gljúfur á heimsmælikvarða. Ég
hef fengið hörð viðbrögð, á Face-
book hafa verið skrifaðir ótrúleg-
ustu hlutir um mig, ég kallaður
asni og fífl og þaðan af verra. En
hörð viðbrögð hef ég fengið áður
eins og þegar ég gagnrýndi að-
stæður á Landspítalanum.“
Gagnrýnir af góðum hug
Tekurðu gagnrýni inn á þig?
„Ég hefði gert það fyrir ein-
hverjum árum, en ekki lengur.
Ég er búinn að kynnast bæði já-
kvæðu sviðsljósi og líka því nei-
kvæða. Ég er vanur gagnrýni og
er kominn með þykkan skráp.“
Í fyrra birti Tómas myndir frá
Landspítalanum sem báru vott
um lélegan aðbúnað sjúklinga
og starfsfólks. Fjölmiðlar tóku
málið upp. Landlæknir sagði
ástandið á Landspítalanum ekki
slæmt og Tómas var jafnvel ásak-
aður um að vera að sviðsetja
slæmt ástand til að fanga athygli
fjölmiðla.
„Þeir sem þekkja mig og hafa
unnið með mér vita hversu vænt
mér þykir um Landspítalann
en stundum fallast manni ein-
faldlega hendur þegar maður er
þar. Tilgangur minn var að vekja
athygli og breyta hlutunum,“
segir hann. „Ég gagnrýni af góð-
um hug. Ég er í þannig aðstöðu
sem yfirmaður og prófessor að
það er hlustað á mig. Það er hins
vegar mjög snúin og erfið staða
að gagnrýna eigin vinnustað. Ég
gerði það að vel ígrunduðu máli,
það var engin skyndiákvörðun.
Ég var ekki að gagnrýna ástandið
á spítalanum til að komast í fjöl-
miðla eða vegna athyglisýki.
Þetta var nokkuð sem ég taldi
nauðsynlegt eins og mál voru að
þróast. Ég bar það undir nána
vini áður en ég setti myndirnar
inn á Facebook. Þá var ástandið
þannig á deildunum að fólk var
að missa móðinn.
Síðastliðið haust lýsti ég
ástandi sem var óboðlegt og er
að mörgu leyti óleyst ennþá. Það
hefur til dæmis verið gríðarlega
slæmt ástand á gjörgæslunni svo
mánuðum skiptir og gangainn-
lagnir eru tíðar. Það sem einnig
fékk mig til að bregðast mjög
hart við var að lyfturnar á gjör-
gæslunni og skurðstofunni voru
ítrekað að bila og starfsfólk og
sjúklingar festust í henni, jafn-
vel mörgum sinnum á dag. Nú er
allavega búið að endurnýja aðra
lyftuna, þannig að eitthvað hefur
þessi gagnrýni haft að segja.
Það er alveg ljóst að það voru
ekki allir sáttir við að ég segði
skoðun mína á þessu. Ég átti al-
veg von á því. Landlæknir setti
ofan í við mig og sagði að ástandið
væri alls ekki svona slæmt. Ég var
samt að taka myndir sem sýndu
allt annan veruleika en hann
vildi halda fram.“
Tekinn á teppið
Fannstu fyrir áberandi reiði
í þinn garð frá einhverjum á
Landspítalanum?
„Það má segja að ég hafi feng-
ið tiltal og verið tekinn á teppið,
sem ég átti svo sem alveg eins
von á. Deildarstjórum á deild-
um þar sem sjúklingar voru á
göngunum fannst ekki gott að
láta þetta ástand á þeirra deild-
um spyrjast út, sem er skiljan-
legt. Ég fékk ábendingar um að
umræðan væri spítalanum ekki
til framdráttar og var beðinn um
að hugsa mig aðeins um. Mér var
bent á að þessar myndbirtingar
mínar væru kannski ekki að-
ferðarfræði sem væri vænlegust
til árangurs, en ég er ekki endi-
lega sammála því. Í sjálfu sér
sögðu menn þetta ekki í illu og
ég tók þetta til greina. Það er hins
vegar vandamál í sjálfu sér hvað
við sem vinnum á Landspítalan-
um erum meðvirk með slæmu
ástandi og höfum verið lengi.“
Þér finnst þú þá ekki hafa
gengið of langt?
„Þegar ég horfi í baksýnis-
spegilinn þá stend ég við það
sem ég gerði. Það er til marks
um nokkuð breytta tíma að áður
þorði starfsfólk yfirhöfuð ekki að
tjá sig um málefni spítalans. Þá
var sagt að menn væru ekki að
róa í sama báti ef gagnrýni kom
fram. Það ríkti viss þöggunar-
kúltúr. Þetta hefur gjörbreyst og
Páll Matthíasson er mjög spræk-
ur forstjóri og góður leiðtogi.
Það er jákvætt. Vandamálið er
að hlutir breytast alltof hægt og
ástandið á spítalanum er langt
frá því að vera ásættanlegt.
Ég er ekki að segja að lausn-
irnar séu einfaldar. Við erum að
drukkna í sjúklingum. Spítalinn
er alltof lítill en ekkert er að ger-
ast. Við erum eins og fullorðinn
karlmaður sem er að reyna að
troða sér í fermingarfötin.
Við erum með nýja ríkisstjórn
en það er ekki hægt að segja að
það sjáist mikil innspýting inn í
heilbrigðiskerfið.“
Hvað finnst þér um störf nýs
heilbrigðisráðherra?
„Ég hef alltaf haft mikið álit á
Óttari Proppé, bæði sem tónlist-
armanni og stjórnmálamanni,
en hann er mjög varkár. Hann
hugsar sig vel um og það er að
sumu leyti kostur. Það verður
samt eitthvað að fara að gerast
fyrir alvöru og ég held að það geti
gerst. Það eru auðvitað vonbrigði
að það skyldi ekki vera meira sett
í nýja spítalann og heilbrigð-
iskerfið en vonandi horfir betur
þegar litið er lengra fram í tím-
ann.“
Lakkið rispast stundum
Tómas ætti að vera vanur sviðs-
ljósinu, svo oft hefur hann lent
í því, en hvernig kann hann við
sig þar? „Ég var nokkuð áber-
andi í félagslífinu í Hagaskóla,
var inspector í MR og hef tekið
að mér ýmis félagsstörf, hef ver-
ið forsprakki fjallgöngufélaga og
skipulagt fjölda tónleika. Ég hef
því farið í mörg viðtöl út af hinum
ýmsu málum og það gefur mér
ákveðið öryggi, enda viss þjálfun
að koma fram og svara fyrir sig.
Mér líður ekki illa í sviðsljósinu,
en það rispast stundum á manni
lakkið og ég hef lent í erfiðum
málum.“
Erfiðasta málið er eflaust svo-
kallað plastbarkamál, en ítalskur
læknir framkvæmdi nokkr-
ar plastbarkaígræðslur á Karol-
inska sjúrkahúsinu í Stokk-
„Á Facebook hafa
verið skrifað-
ir ótrúlegustu hlutir um
mig, ég kallaður asni og
fífl og þaðan af verra.
Ekki hræddur við að taka slaginn
„Það má segja að ég
hafi fengið tiltal og
verið tekinn á teppið, sem
ég átti svo sem alveg eins
von á.
Segist vera tjaldfíkill Sefur aldrei betur en í tjaldi. Mynd SiGTryGGur Ari
Fær orku úr náttúrunni „Langoftast þegar ég er ekki í vinnunni þá er ég uppi á fjöllum.“
Mynd SiGTryGGur Ari
Tómas Guðbjartsson „Við erfiðar
aðstæður sýna menn hvað í þá er spunnið.“
Mynd SiGTryGGur Ari