Dagblaðið Vísir - DV - 21.07.2017, Blaðsíða 15

umræða 15Helgarblað 21. júlí 2017
spektin.“ Þessi saga, Brotamálmur,
gerði til dæmis allt vitlaust þegar
hún birtist í DV:
Alltaf var kaupið heldur lágt í
kirkjugarðsvinnunni. Þess vegna
reyndi ég að hafa allar klær úti til
að afla mér aukatekna. Einhverju
sinni fékk ég þá snjöllu hugmynd
að safna saman öllum kopar
sem fyrirfyndist í Fossvogskirkju-
garðinum, brjóta hann og bræða
og selja síðan. Ég ákvað að taka
Örn Daníel Jónsson félaga minn
með mér í þetta verk, en hann var
ákafur kommúnisti og niðurrifs-
maður á þessum árum. Þar sem
ég var öllum hnútum kunnugur í
garðinum sóttist verkið vel en þó
var þetta erfið vinna. Eftir heill-
ar nætur strit höfðum við gjör-
samlega hreinsað allan kopar úr
garðinum, hvort sem það voru
stafir, krossar, styttur, englar eða
dúfur. Þóttumst við hafa aflað
vel og vorum kampakátir þegar
við ókum á brott með fenginn í
morgunsárið. Við bræddum svo
koparinn, seldum og fengum gott
verð fyrir.
Fólk í skinnklæðum eskimóa
Það var auðvitað ærið djarft að
birta svona sögu staka, og án
samhengis við ýkju- og grobbstíl-
inn sem er aðall bókarinnar, en
auðvitað var hér tómur uppspuni
á ferðinni, þeir félagar höfðu
aldrei stolið neinum kopar, en
máttu samt sitja undir hörðum
ákúrum og fordæmingum fyr-
ir þetta og blaðið líka; Örn vinur
Friðriks sem nefndur er í sögunni
var meðal annars settur af sem
stjórnarmaður í virðulegu fyrir-
tæki vegna þess sem sagt er í þess-
um sögubút, að því ég hef heyrt.
Friðrik Þór hefur eiginlega lifað
svo viðburðaríka ævi að það hefur
hvarflað að mörgum að hann eigi
níu líf eins og kötturinn. Hann
hefur blandast inn í róstur og
árásir og stóra heimsviðburði, auk
þess að kynnast öllum helstu mó-
gúlum og stjörnum kvikmynda-
heimsins. Þannig er til dæm-
is sagt frá því þegar hann ásamt
föruneyti héðan af Íslandi fór og
var viðstaddur sem einn hinna
tilnefndu á Óskarsverðlauna-
hátíðinni í Hollywood. Það var í
fyrsta sinn sem Íslendingar voru
komnir þarna í þessum tilgangi
og skipuleggjendur athafnarinn-
ar voru greinilega ekki alveg klárir
á hvernig það fólk yrði sem kæmi
frá okkar landi, eins og segir frá í
söguþættinum Staðgenglarnir:
Við Óskarsverðlaunaafhend-
ingu tíðkast það að fólk er ráð-
ið til þess að hlaupa í skarðið fyr-
ir þá sem þurfa að rísa úr sætum
sínum og bregða sér frá. Þetta er
gert til þess að salurinn virðist
aldrei tómur. Athöfnin er löng,
tekur fimm tíma, og á að vera svo
eftirsóknarvert að sitja þarna að
aldrei má sjást nokkurstaðar autt
sæti. Þegar við Íslendingarnir vor-
um viðstaddir slíka athöfn vegna
Barna náttúrunnar brugðum við
okkur á barinn einhvern tíma
meðan á dagskránni stóð. Sáum
við þá okkur til furðu að fjórir
eskimóar í skinnklæðum settust
umsvifalaust í sæti okkar.
Hlógu stelpurnar
Eins og áður sagði tók ég eftir því,
sem mjög hélt fram gildi þessar-
ar bókar þegar rætt var um það
nýjasta á markaðnum á sínum
tíma, að það var ýmislegt sem
fólk lét fara í pirrurnar á sér, það
tók margt sem átti að vera tvírætt
mjög bókstaflega, eins og sögur
af íþróttaafrekum höfundarins,
veðurspeki hans og dulrænum
hæfileikum. Þannig segir hann
sögu af samskiptum sínum við
stærðfræðikennnara í Vogaskóla
um mengjareikning, en kennar-
inn vildi að Friðrik svaraði því
hvað einn og hálfur köttur yrði
lengi að éta eina og hálfa rottu,
og veifaði orðabók sem átti að
jafngilda einni og hálfri rottu.
Þegar Friðrik segist hafa svarað
því því að það ylti á hversu rott-
an væri margar blaðsíður bætir
hann við „Þá hlógu meira að segja
stelpurnar.“
Svona komment strjúka auð-
vitað mörgum í bókmenntaheim-
inum öfugt, en þeir sem muna þá
tíma að stúlkur voru mun prúðari
í kennslutímum og ólíklegri til
að hlæja að kennurum þótt yfir
þá gengi flóð af fúlum bröndur-
um frá athyglissjúkum strákum,
þeir skilja alveg meininguna með
þessari athugasemd.
En margar eru sögurnar hrein-
ar perlur, draga upp brilljant smá-
myndir. 1980 var rekinn svokall-
aður Klúbbur FS í Félagsstofnun
stúdenta, þetta var í tengslum við
Listahátíð og Friðrik starfaði þar
á barnum. Og þaðan er þessi síð-
asta saga sem ég birti hér:
Björn Jónasson var forsprakki
klúbbs FS sem rekinn var í Félags-
stofnun stúdenta við Hringbraut
sumarið 1980. Hann kom að máli
við mig og bað mig um að hanna
auglýsingaplakat fyrir þennan
skemmtistað. Ég valdi mynd úr
einni af stórmyndum Cecil B. de
Mille um hnignun Rómarveldis
þar sem karlar sitja á sundlaugar-
barmi með vínbikara en létt-
klæddar meyjar ganga um beina.
Plakati þessu var dreift víðs og
vegar um bæinn. Mæltist það vel
fyrir og jók aðsókn að staðnum til
muna. Kvöld eitt tek ég eftir því
að þangað er kominn miðaldra
maður með sunddót undir arm-
inum og týrólahatt á höfði. Hann
er vandræðast þarna frammi í
anddyri svo að ég geng til hans og
spyr hvort ég geti aðstoðað hann
eitthvað. Hann svaraði: „Þér gæt-
uð kannski vísað mér á búnings-
klefana.“
Ég held að sem flestir ættu að
skoða þessa bók Friðriks Þórs og
Árna Óskarssonar. Og ég held að
vel mætti birtast meira af þessu
tagi. n
„Örn, vin-
ur Friðriks,
sem nefndur er í
sögunni, var með-
al annars settur
af sem stjórnar-
maður í virðulegu
fyrirtæki vegna
þess sem sagt er
í þessum sögu-
bút, að því ég hef
heyrt.
Friðrik Þór með Einari
Má Guðmundssyni
Leikstjórinn gerði kvik-
mynd eftir einni frægustu
sögu rithöfundarins,
Englum alheimsins.
Myndir Friðriks Þórs Hafa notið mikilla vinsælda.