Morgunblaðið - 05.04.2018, Qupperneq 13

DAGLEGT LÍF 13
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. APRÍL 2018
Fríða, fríðindakerfi Íslandsbanka, býður upp á sérsniðin tilboð semþú getur
nýtt þegar þér hentar. Þú færð svo afsláttinn endurgreiddanmánaðarlega.
Virkjaðu tilboðið Fáðu endurgreittNáðu í Íslandsbankaappið Verslaðu
„Ég hef í þrjátíu ár barist við
ofþyngd. Lengi vel náði ég árangri
inn á milli en undanfarin fimmtán ár
var ég stöðugt of þung, eða frá því
ég gekk með yngsta barnið mitt. Of-
þyngd er gjarna tengd við stjórn-
lausa græðgi og aumingjaskap, en
sumt af því fólki sem glímir við of-
fituvanda einfaldlega bregst ekki á
sama hátt við mat og aðrir, ef svo má
segja. Ég er búin að reyna þetta á
eigin skinni, ég er búin að finna og
sýna að sá viljastyrkur sem ég bý yf-
ir og dugði mér ekki í fimmtán ár,
hann dugir mér núna. Það er vegna
þess að þessi aðferð, að breyta mat-
aræðinu yfir í lágkolvetnafæði, hún
breytir þeim líkama sem ég þarf að
stjórna. Þetta fæði sem ég er á núna
dregur úr matarlystinni. Og nú þeg-
ar ég hef náð þessum árangri langar
mig dálítið til að rísa upp fyrir allt
þetta fólk sem er í sömu sporum og
ég var í og fær að heyra stöðugt að
það sé bara ekki nógu viljasterkt. Og
auðvitað langar mig líka til að segja
við þetta fólk: Þetta er hægt, prófið.
Úr því að það virkaði fyrir mig gæti
það virkað fyrir þig. Svo langar mig
líka til að upplýsa fólkið sem lýsir
feitu fólki sem
stjórnlausum
aumingjum. Mér
finnst það eigin-
lega upphefja
sjálft sig í leiðinni
með því að gefa í
skyn hvað það
sjálft hafi góð
tök. En þar fyrir
utan er ofmat á
viljastyrk einhvers konar nútíma-
mein, það er nefnilega misskilningur
að fólk geti haft fulla stjórn á öllu.“
Ekkert í boði að falla
Margrét segir að sá skilningur
sem hún fékk með því að lesa sér til
um þær breytingar sem verða á lík-
amanum við það að skera niður kol-
vetni, hafi hjálpaði henni mikið að
svara fyrir sig. „Margir litu á matar-
æði mitt sem öfgar, kúr og annað
slíkt, og vildu sannfæra mig um að
þetta væri röng aðferð: „Það á bara
að borða lítið af öllu.“ En það virkar
ekki fyrir mig, ég hef reynt það án
árangurs í 15 ár. Á grundvelli þess
sem ég hef kynnt mér trúi ég því að
kolvetni hafi meiri áhrif á mig held-
ur en suma aðra, þau hækka blóð-
sykurinn meira og þá framleiði ég
meira insúlín og við það safnast
meiri fita í forða og ég verð of svöng.
Ofan af þessu öllu saman vind ég
með því að minnka kolvetni í mat-
aræði mínu. Ég tileinkaði mér þá
hugsun að hjá mér væri þetta eins
og hjá fólki með ofnæmi, og það
nýttist mér vel. Ef ég væri með of-
næmi þá væri ég ekkert að velta mér
upp úr því að aumingja ég mætti
ekki borða t.d. hnetur, heldur mundi
ég laga líf mitt að þeim aðstæðum.
Mér er ekki vandara um en fólki
með ofnæmi,“ segir Margrét og bæt-
ir við að björninn sé ekki unninn þótt
hún sé komin í kjörþyngd.
„Maður þarf að beita þónokkru
afli til að halda sér þar. Margir héldu
að ég gæti aftur farið að borða
venjulegan mat eftir að ég náði kjör-
þyngd, en það er ekki í boði, þá mun
allt fara í sama farið.“
Margrét segir að margir séu
sólgnir í að vita hvað hún missti
mörg kíló, en það kemur ekki fram í
bókinni hennar. „Mér finnst það
ekki skipta máli, heldur það að ég
léttist þangað til ég ákvað að hætta
því, þegar ég náði kjörþyngd. Ég sat
við stýrið. Það kostaði vissulega tals-
verða einbeitingu. Ég hætti alveg að
borða sumt, ég borða engan sykur,
ekkert hvítt hveiti og ekkert korn,
en ég borða fræ. Þar af leiðandi
borða ég ekki brauðtertur og kökur í
fermingarveislum, en það er allt í
lagi af því að mér finnst eins og ég sé
hætt að sjá það sem ég borða ekki
lengur. Hjá mér er ekkert í boði að
falla, ekki frekar en hjá fólki sem
hættir að drekka.“
Á daglegum matardiski Mar-
grétar er hvítkál sem þjónar hlut-
verki hlutlausu kolvetnaríku uppfyll-
ingarinnar sem grjón, brauð, pasta
og kartöflur eru. „Ég steiki hvítkálið
og salta það, sem er mjög gott. Fólk
spyr hvort ég verði ekki leið á þessu,
en þá spyr ég á móti: Þekkir þú ekki
fólk sem hefur borðað kartöflur með
mat á hverjum degi í 70 ár, og er alls
ekkert leitt á því? Ég borða minn
mat og hann er góður. Og hann er
ekki í staðinn fyrir neitt annað,“ seg-
ir Margrét og bætir við að það sem
hún hafi fallið oftast fyrir séu rús-
ínur, sem eru ekki hluti af hennar
nýja mataræði, því þær eru mjög
kolvetnaríkar. „Ég hef beðið mann-
inn minn að fela rúsínur fyrir mér,
en þar fyrir utan fell ég ekki fyrir
því sem er fyrir augum mér heima
hjá mér, kökum, páskaeggjum eða
öðru. Ég þarf ekki lengur að berjast
við löngunina, en margir þurfa að
slást við sjálfa sig á hverjum degi í
tengslum við mataræði og offitu.
Enginn skyldi gera lítið úr því
hversu erfitt er að standa í þeirri
baráttu. Við erum ekki öll eins og
vitum ekki endilega við hvað aðrir
eru að berjast.“
Þorir að ganga með öðrum
Margrét tekur fram að það að
grennast snúist ekki bara um útlits-
dýrkun, heldur snúist það um bætta
heilsu. „Ég gerði mér grein fyrir því
að ég ætti á hættu að fá einhverja af
þeim sjúkdómum sem fylgja of mik-
illi þyngd, sérstaklega með hækk-
andi aldri. Ég geri ráð fyrir því að
eiga aðeins eitt líf, og ég vil gjarna
vera hraust á meðan ég lifi því lífi.
Það er oft talað um að það að léttast
sé eins og að losa sig við bakpoka, en
þetta er frá hvirfli og niður í tær.
Þegar ég léttist þá urðu skórnir mín-
ir rýmri, ég þurfti að láta taka tvo
hlekki úr ólinni á úrinu, og ég get
gengið með hringa sem ég notaði
ekki áður. Ofþyngdin dreifist um all-
an skrokkinn. Aðalbreytingin er að
ég er liðugri, og ég er miklu kjark-
aðri. Núna þori ég til dæmis að
ganga með öðrum, án þess að óttast
að ég verði dragbítur, að ég gefist
upp. Það eykur lífsgæðin mjög mik-
ið. Að geta gengið inn í hvaða búð
sem er og spurt um flík í mínu núm-
eri, eru líka aukin lífsgæði.“
Faraldur um allt þjóðfélagið
Margréti finnst að margir átti
sig ekki á að þegar talað er um of-
fituvanda þá eigi það ekki einvörð-
ungu við um þröngan hóp fólks sem
á við virkilega mikið vandamál að
stríða sem bitnar á því nánast í
hverri einustu hreyfingu. „Margir
sögðu til dæmis að ég hefði ekkert
átt við offituvandamál að stríða. En
það er afneitun, því ég var alltof
þung. Fólk áttar sig ekki á að þessi
faraldur er úti um allt þjóðfélagið,
hjá fólki sem er svolítið of þungt og
alveg upp í að vera alltof þungt.
Þjóðin hefur þyngst á undanförnum
áratugum og það eru margir sem
þar koma við sögu, ekki bara þessir
sem eru alltof þungir,“ segir Mar-
grét og bætir við að það sé búið að
tengja sjúkdóma svo fast við offitu
að fólk haldi að grannt fólk geti ekki
verið í áhættuhópi. „Fólk sem er
grannt heldur jafnvel að það sé
stikkfrí, að það geti ekki fengið syk-
ursýki. En það er því miður ekki
rétt. Allir þurfa að huga að heilsu-
farinu – og sumu ráðum við ekki.“
Ljósmynd/Benedikt Hjartarson
Útivist Margrét öðlaðist hugrekki við að ná stjórn á þyngd sinni. Hér er hún í vikulegu sjósundi með starfsfélögum.