Skírnir - 01.04.2008, Blaðsíða 101

dals prest in um“.36 fiór ir bæt ir vi› a› mark mi› Gunn ars me› sög -
unni vir› ist „ekki vera fla› a› l‡sa ein hverj um flekkt um veru leika,
held ur a› skapa n‡j an, leysa skáld verk i› úr vi›j um raun veru leik -
ans. Hér bland ast sál fræ›i leg og trú ar leg dul hyggja sam an vi›
heim fljó› sagna og æv in t‡ra.“37
Sama ár og Fabulation kom út skrif a›i John Barth, einn fleir-
ra höf unda sem Scho les fjall ar um, tíma rits grein und ir titl in um
„The Litera t ure of Ex haustion“ (firota bók mennt irn ar).38 Barth
vi›r ar flar áflekk ar hug mynd ir og Scho les haf›i tengt hug tak inu
dæmi sagna list og l‡s ir jafn framt yfir sér stakri hrifn ingu yfir for -
dæmi Jor ges Luis Borges. Í upp hafi grein ar inn ar seg ir Barth a› til -
tek in form og mögu leik ar í bók mennta sköp un hafi ver i› svo gjör -
n‡tt a› tíma bært sé a› leggja flau á hill una. Hann fur› ar sig á hve
marg ir skáld sagna höf und ar skrifi fló enn eins og tuttug asta öld in
hafi aldrei geng i› í gar›, í raun sæ is stíl nítj ándu ald ar inn ar, en hon -
um er ekki sí› ur upp sig a› vi› flá sam tíma lista menn, rit höf unda
sem a›ra, sem leggi allt kapp á a› vera frum leg ir en skapi verk sem
hvorki beri vott um list ræna hæfi leika né raun veru leg an inn blást -
ur. firi›ja lei› in, sú sem Barth mæl ir me›, er lei› flrota bók mennt -
anna, fleirra ör fáu höf unda sem „búa yfir list rænni hugs un, sem
stenst sam an bur› vi› töffara skap hva›a franska n‡ sögu höf und ar
sem er, en au›n ast engu a› sí› ur a› fjalla me› flokka full um og
eftir minni leg um hætti um fla› sem eft ir er af mann legu e›li okk ar
og hlut skipti, eins og mikl ir lista menn hafa alltaf gert“.39 Barth
kve›st a› vísu a› eins flekkja tvo sam tíma höf unda sem falli í flenn -
tólf persónur leita höfundar 101skírnir
36 fiór ir Ósk ars son. „Bók án borg ara legs ör ygg is,“ s. 319.
37 Sama heim ild. Í flessu sam bandi má minna á a› Gunn ar vinn ur líka me› kristi -
leg minni í verk inu, flar á me› al l‡s ingu Fyrstu Móse bók ar á draumi Jak obs um
hli› him ins ins í Bet el. „Hon um flótti stigi standa á jör›u og efri endi hans ná
til him ins, og sjá, englar Gu›s fóru upp og ofan eft ir stig an um“ (28:12). Stig -
inn sem Jaki smí› ar í lok Viki vaka er eins kon ar Jak obs stigi.
38 fi‡› ing in flrota bók mennt ir er feng in úr grein Ást rá›s Ey steins son ar „Hva› er
póst módern ismi?“ Um brot: Bók mennt ir og nú tími. Reykja vík: Há skóla út gáf -
an, 1999, s. 390. Grein in birt ist upp haf lega í Tíma riti Máls og menn ing ar 49/4
(1988), s. 425–54.
39 John Barth. „The litera t ure of ex haustion.“ Metafict ion. Rit stj. Mark Currie.
London og New York: Long man, 1995, s. 164. Grein in birt ist upp haf lega í
tíma rit inu Atl ant ic Mont hly 220 (2. ágúst 1967), s. 29–34.