Skírnir - 01.04.2008, Blaðsíða 176

verk um a› e›li legt er a› lesa flá sem sér staka bók mennta grein. Til
vi› bót ar vi› hin hef› bundnu ein kenni hef ur sí› an hver saga sín
sér kenni í máli og stíl sem kalla má höf und ar ein kenni fless sem
setti hana sam an (sbr. Örn ólf ur Thors son 1994).
Hin sam ræmda og a› ‡msu leyti raun sæ is lega mynd sagn anna
af flví sam fé lagi sem flær l‡sa hef ur leitt til fless a› mörg um hef ur
flótt freist andi a› nota flær sem sagn fræ›i leg ar heim ild ir um sögu -
tím ann. fiær reyn ast fló ekki vel sem slík ar og sagn fræ› ing ar hafa
ekki ver i› í nein um vand ræ› um me› a› s‡na fram á a› Ís lend -
inga sög ur geti ekki me› nokkru móti talist traust ar heim ild ir á
bor› vi› sam tíma skjöl. Til dæm is er ví›a pott ur brot inn í tíma tali
á milli sagna, fleg ar fræ›i menn reyna a› fella fla› sam an vi› flau
ár töl sem vi› sty›j umst vi› frek ar en a› nota merk is at bur›i og
rík is ár kon unga og jarla eins og sög urn ar gera sjálf ar vi› tíma setn -
ingu (sbr. Gu› brand ur Vig fús son 1856 og for mál ar sagna í rit rö› -
inni Ís lenzk forn rit). Engu a› sí› ur geng ur heild ar mynd in í meg -
in at ri› um upp en frá vik in skera í augu frá sagn fræ›i legu sjón ar -
mi›i. Bók mennta fræ› ing ar flreyt ast svo ekki á a› draga fram list -
ræna fram setn ingu frá sagn anna sem bendi til a› flær séu meira í
ætt vi› sagna list en raunsann ar l‡s ing ar. fiess ar efa semd ir um
árei› an legt heim il da gildi hafa leitt til fless a› hin op in bera af sta›a
í sagn fræ›i og forn leifa fræ›i hef ur nú um langt skei› ver i› a›
hafna Ís lend inga sög um sem heim ild um. En spurn ing in um heim -
il da gildi er miklu flókn ari en svo a› hægt sé a› ‡ta sög un um út af
bor› inu í heilu lagi. fiví er ekki a› undra a› flrátt fyr ir mikla
fræ›i lega fyr ir vara freist ist menn oft til a› nota sög urn ar me›
marg vís legu móti sem heim ild ir um veru leik ann, til dæm is á svi›i
mann fræ›i (sbr. Gísli Sig ur›s son 2002:39–50).
Frem ur en a› hafna sög un um sem sagn fræ›i leg um heim ild um,
vegna van kanta fleirra, er hægt a› horfa á flær úr hinni átt inni og
segja sem svo a› margt sem flær segja frá ver›i ekki sk‡rt ö›ru vísi
en me› sam felldu minni í munn legri hef› um flá tíma sem sög urn -
ar l‡sa og fram a› rit un ar tíma sagn anna. fia› er flví full mik il fljót -
færni a› neita sér um a› nota sög urn ar sem heim ild ir. Um lei›
ver› ur a› nálg ast flær me› gát og reyna a› ná fram hinni al mennu
mynd sem flær l‡sa (sbr. Gísli Sig ur›s son 2002:251–261). Ætla má
gísli sigurðsson176 skírnir