Skírnir - 01.04.2007, Side 57

Höf und ar verk. Skrif Lax ness um komm ún isma hafa áhrif á sko› -
un manna á heild ar verki hans. Vi› horf in til höf und ar verks ins
gera ‡m ist rá› fyr ir sam hengi e›a rofi milli tíma bila. Verj end -
ur Hall dórs myndu lík lega beita flrenns kon ar lestri: a) Verk
Hall dórs mynda sam fellu og skrif hans eru lit u› af hug -
mynda kerf um e›a trú ar brög› um sem er ætl a› a› vera vopn í
bar áttu gegn illsku, fá fræ›i e›a fá tækt. Komm ún ismi leys ir af
kafl ólsku og sí› an tek ur taó ismi vi›; b) seinni verk Hall dórs
end ur sko›a stu›n ing hans vi› stalín isma me› flví a› bo›a fri›
og and stö›u vi› hug mynda fræ›i sem b‡› ur upp á heild ar -
lausn ir; c) sí› ast en ekki síst skrif a›i Hall dór sí› ar á æv inni
um fletta tíma bil í lífi sínu og tókst á vi› fla› af hrein skilni.
Hvers meira er hægt a› ætl ast til af hon um?28
Sjálfsævi saga. Á fimmta ára tugn um ver› ur Hall dóri fla› ljóst
hva›a af lei› ing ar stu›n ing ur hans vi› stalín isma kunni a›
hafa og ábyrg› hans í fleim efn um. Verk in sem skrif u› eru frá
og me› Gerplu (1952) má flannig sko›a sem játn inga texta, en
tengsl játn inga og sjálfsævi sög unn ar eru rót gró in í vest ræn um
bók mennt um. Í sama skiln ingi er skáld saga Hall gríms Helga -
son ar Höf und ur Ís lands sett fram sem játn inga texti. Í flessu
ljósi ver›a jafn ólík ar bók mennta grein ar og Gerpla og
Skálda tími sjálfsævi sögu leg ar játn ing ar. And stæ› ing ar Hall -
dórs líta svo á a› játn ing hans í Skálda tíma sanni sekt hans og
taka frá sögn ina af Veru Hertzsch sem dæmi. Einnig benda
fleir á a› upp gjör hans komi of seint, 25 árum eft ir a› hann
var› vitni a› ógn ar stjórn inni í verki. Tals menn Hall dórs segja
hann hafa tek ist af hei› ar leika á vi› flenn an hluta af ævi sinni,
eins og sjá ist glögg lega í l‡s ingu Hall dórs á hand töku Veru.
vera hertzsch 57skírnir
Al fl‡›u bók ina og Kafl ólsk vi› horf. Pistill inn tek ur und ir flá hug mynd a› í árit -
un inni búi yf ir l‡s ing um ábyrg›.
28 Gu› mund ur Andri Thors son seg ir í pistli sín um „Fjall i› eina“: „Hva› átti
hann [Hall dór] a› gera um fram fla› a› skrifa Skálda tíma? Átti hann a› hengja
sig? Hva› er ná kvæm lega ver i› a› fara fram á í öllu flessu tali um nau› syn ina
á flví a› gera upp vi› H.K.L? Eig um vi› a› hætta a› lesa hann? Hætta a› herma
eft ir hon um? Hætta a› unna hon um? Koma fram vi› hann eins og Nor› menn
vi› Hamsun? Var Hall dór Lax ness sem sé land rá›a ma› ur og leiddu skrif hans
ís lensk an al menn ing í ógöng ur?“ (Gu› mund ur Andri Thors son 2002).
Skirnir vor 2007-med ollum-1:Skírnir haust nota-1 25.4.2007 14:27 Page 57