Jökull


Jökull - 01.01.2010, Blaðsíða 124

Jökull - 01.01.2010, Blaðsíða 124
P. Einarsson In a more general way, however, it is obvious that the size of push-ups depends on the magnitude of the earthquake. The largest push-up formed in the 2000 earthquakes (magnitude 6.5 Mw) was of the order of tens of centimeters. The push-ups formed in the 1912 and 1630 earthquakes are of the order of 2–4 m high. The 1912 event had a magnitude of 7.0 (MS). Sinkholes form where soil covers an open fracture in the underlying bedrock. They are funnel-shaped de- pressions, of the order of meters to ten meters across and tens of centimeters to a few meters deep. The size of the sinkholes is mainly dependent on the thick- ness of the soil cover, only mildly dependent on the width of the underlying fracture. The hole or depres- sion forms when the soil seeps into the fracture, either by gravity or helped by water. The water is probably mostly precipitation seeping through the soil and into the fracture but fluctuating ground water level in the fracture may also play a part. The holes may be cir- cular in shape but frequently they are elliptical with the major axis aligned with the underlying fracture. A fracture may be expressed at the surface by a lin- ear row of sinkholes. Sometimes the sinkholes merge into a continuous depression above the fracture (Fig- ure 5). In some of them the vegetation is unruptured, in others there may be a breach in the vegetation at the bottom, maintained by flowing or standing water. Even though the sinkholes are the consequence of surface fault rupturing they do not necessarily acquire their present form at the time of fault movement. A sinkhole will grow in size as long as the underlying fracture can accommodate material. A good example was provided during our studies in the district Skeið where fractures formed in one of the 1896 earthquakes were seen on older aerial photographs. Farmers had then filled in the sinkholes because of the inconve- nience of having them in the fields. Animals would fall into them and tractors would get stuck in them. So at the time of our initial study, around 1980, we could not find them. Twenty years later, when we began our GPS-guided mapping of fractures in this part of the zone, all the sinkholes had reappeared and could be mapped. THE FAULTS, SPECIFIC EXAMPLES The mapping project has revealed numerous fracture arrays, here shown in Figure 1. The arrays have been grouped into systems that can be taken to represent the surface expressions of underlying strike-slip faults. More than 30 such faults may be defined from the fracture data at hand, arranged side by side within a zone extending from the Hengill triple junction in the west to the eastern end where the zone merges with the Eastern volcanic zone near Hekla. Many more faults may be defined at depth from the rela- tive location of microearthquakes, e.g. by Hjaltadótt- ir et al. (2005a,b), Hjaltadóttir and Vogfjörð (2005), and Hjaltadóttir (2009). Furthermore, Bjarnason and Einarsson (1991) found that the 1987 Vatnafjöll earth- quake (Mw= 5.9) originated on a N-S fault at the east- ern end of the zone, and Soosalu and Einarsson (1997, 2005) identified two N-S seismic lineaments underly- ing the Hekla volcano, one of which joins with the Vatnafjöll fault. The separation between neighbour- ing faults is in the range 1–5 km. Several of the surface faults can be paired with known historical earthquakes (e.g. Einarsson et al., 1981). Recent revision of research into this was published by Roth (2004) and Richwalski and Roth (2008). Most of the fractures are of unknown age, ex- cept that they are exposed in Holocene surface forma- tions and were therefore active in the Holocene. Frac- ture maps of two areas are presented here as exam- ples of the level of detail in the mapping. The fracture systems in these maps are not associated with known historical earthquakes. The Hestfjall fault The Hestfjall fault is marked by a relatively continu- ous, 4 km long chain of fissures, sinkholes and push- ups exposed in an interglacial lava shield (Figure 6). The system passes slightly west of the apex crater of the shield but otherwise it appears to be unrelated to the structure or the existence of the shield. Several ob- servations of this system are important for the general understanding of the structure of the fracture systems. 1) The system has all the structural characteris- tics of SISZ fracture systems, including sinkholes, en echelon arrangements, and push-ups. These charac- 124 JÖKULL No. 60
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.