Jökull - 01.01.2010, Blaðsíða 147
A gravity study of silicic domes in the Krafla area, N-Iceland
dasít hraungúll, 125 m hár, 1,8 km langur, myndað-
ur á íslausu landi fyrir um 10 þúsund árum. Eðlis-
massar og rúmmál gúlanna: 1) Hlíðarfjall: 1600–1800
kg m−3, 0,143±0,014 km−3; 2) Hrafntinnuhryggur:
1575–1875 kg m−3, 0,021±0,002 km−3; 3) Hraun-
bunga: 1750–1775 kg m−3, 0,040±0,004 km−3. All-
ir gúlarnir hafa lágan eðlismassa, sem endurspegl-
ar lágan kornaeðlismassa og háan poruhluta. Eðl-
ismassi gúlanna er mun lægri en umhverfisins, sem
skapar hugsanlega nógu mikinn eðlismassamun til að
súr kvika geti risið í skorpunni. Niðurstöður þyngdar-
líkana sýna að gúlarnir eru hvorki grafnir af yngri gos-
efnum né hafa þeir rætur. Efni allra gúlanna barst til
yfirborðs eftir gangi sem í mesta lagi var um 20 metra
þykkur en kann að hafa verið mun mjórri. Mælingar
benda ekki til þess að umtalsverð snörun eða tilfærsla
á aðliggjandi bergi hafi orðið þegar gúlarnir mynduð-
ust.
REFERENCES
Agustsdottir, T. 2009. On the dynamics of rhyolite dome
emplacement: Densities and deformation fields. Mas-
ter’s thesis, Univ. Iceland, 101 pp.
Arnadottir, S., A. K. Mortensen, A. Ingimarsdóttir, H.
Tryggvason, R. B. Jónsson, and H. S. Gunnarsson
2009. Krafla, IDDP-1. Drilling completion and geo-
logy report for drilling stage 2. Tech. Rep. (Iceland
Geosurvey) ÍSOR-2009/021, 94 pp.
Buck, W. R., P. Einarsson and B. Brandsdóttir 2006. Tec-
tonic stress and magma chamber size as controls on
dike propagation: Constraints from the 1975–1984
Krafla rifting episode. J. Geophys. Res. 111, B12404,
doi:10.1029/2005JB003879.
Einarsson, P. 1991. Kröflueldar 1975–1984 (The Krafla
fires 1975–1984, in Icelandic). Náttúra Mývatns. Hið
íslenska náttúrufræðifélag, 61–100.
Fink, J. H. and S. W. Anderson 2000. Lava domes and
coulees. In: Sigurdsson, H. (ed.), Encyclopedia of Vol-
canoes. Academic Press, 307–319.
Gudmundsson, M. T. and T. Högnadóttir 2004. Hraun
og móbergsmyndanir á svæðinu frá Brennisteinsfjöll-
um að Hengli, niðurstöður þyngdarmælinga. (Lava
and hyaloclastite formations from Brennisteinsfjöll to
Hengill, results from gravity measurements, in Ice-
landic). Tech. Rep. RH-12-2004, Jarðvísindastofnun
Háskóla Íslands, 64 pp.
Gudmundsson, M. T. and J. Milsom 1997. Gravity and
magnetic studies of the subglacial Grímsvötn volcano,
Iceland. J. Geophys. Res. 102, 7691–7704.
Gudmundsson, M. T., T. Högnadóttir and S. P. Jakob-
sson 2001. Hraun og móbergsmyndanir sunnan
Langjökuls, niðurstöður þyngdarmælinga. (Lava and
hyaloclastite formations south of Langjökull, results
from gravity measurments, in Icelandic). Tech. Rep.
RH-28-2000, Raunvísindastofnun Háskólans, 37 pp.
Gudmundsson, Á., B. Steingrímsson, D. Sigursteinsson,
G. Gíslason, H. Sigvaldason, J. Hólmjárn, K. H. Sig-
urdsson, S. Benediktsson, T. Hauksson and V. Stefáns-
son 2008. Krafla-well KG 25. drilling, geology and
geochemistry. Tech. Rep. (Iceland GeoSurvey) ÍSOR-
2008/056, 30 pp.
Johnsen, G. V. 1995. Þyngdarkort af Kröflusvæði. (Gravity
map of the Krafla area (in Icelandic)). Eyjar í eldhafi.
93–100, Gott mál hf.
Jóhannesson, H. and K. Sæmundsson 1999. Geological
map of Iceland 1:100000. Icelandic Institute of Nat-
ural History, ISBN 9979-9335-4-2.
Jónasson, K. 1994. Rhyolite volcanism in the Krafla cen-
tral volcano, north-east Iceland. Bull. Volc. 56, 516–
528.
Jónasson, K. 2005. Magmatic evolution of the Heiðar-
sporður ridge, NE-Iceland. J. Volcanol. Geotherm.
Res. 147, 109–124.
Jónasson, K. 2007. Silicic volcanism in Iceland: Composi-
tion and distribution within the active volcanic zones.
J. Geodynamics 43, 101–117.
Kearey, P., M. Brooks and I. Hill 2002. An Introduction to
Geophysical Exploration, 3rd ed. Blackwell Science,
262 pp.
LaCoste and Romberg 1979. Instruction manual for La-
Coste and Romberg model G geodetic gravity meter
no. G-445. LaCoste and Romberg Inc., Austin, Texas,
20 pp.
Larsen, G. 2000. Holocene eruptions within the Katla vol-
canic system, south Iceland: Characteristics and envi-
ronmental impact. Jökull 49, 1–25.
Menke, W. 1999. Crustal isostasy indicates anomalous
densities beneath Iceland. Geophys. Res. Lett. 26,
1215–1218.
Nettleton, L. L. 1976. Gravity and Magnetics in Oil
Prospecting. McGraw-Hill, New York, 464 pp.
JÖKULL No. 60 147