Jökull


Jökull - 01.01.2010, Blaðsíða 146

Jökull - 01.01.2010, Blaðsíða 146
Agustsdottir et al. The main results from gravity models are the con- straints placed on the basal structure of the studied formations; Hlíðarfjall, Hraunbunga and Hrafntinnu- hryggur. The models show that they are neither buried by younger volcanic eruptives nor are roots with a density contrast with the surroundings detected. The formations studied were therefore emplaced as dike- fed domes, i.e. by the extrusion from a dike onto the surface or the ice-bedrock interface. This idea is in agreement with Jónasson (1994, 2005, 2007) who states that Icelandic rhyolites are rather liquid and therefore erupt more quickly than a more vis- cous magma. This rules out processes such as stop- ing, where a magma body forces its way upwards as a massive block, displacing and deforming the sur- rounding country rock in the process. When reaching the surface, such a forcefully emplaced body is likely to leave rotated and disrupted country rock with the rhyolites extending some distance into the bedrock. Thus, the models, and as far as can be seen also the surface geology, indicate emplacement through dike intrusion to the surface followed by eruption. How- ever, the high viscosity of the magma and confine- ment in a glacier leads to the formation of a steep dome (Hlíðarfjall and Hrafntinnuhryggur). No struc- tural difference is seen between the domes formed during the last glaciation and in the Holocene dome Hraunbunga. We conclude therefore that the three domes were formed in a smilar way. The domes have been erupted through a narrow dike (on the order 5– 10 m) reaching to the surface. Maximum width of a dike before it starts to register a gravity anomaly of its own that can be distinguished from that of the overlying dome is 20–25 m. Our results are in broad agreement with that of Tuffen and Castro (2008) who studied Hrafntinnuhryggur and found evidence of a feeder dike at the surface with a thickness ranging from 2 m to slightly more than 10 m. However, our results suggest that the implied structure shown on their Figure 13 (p. 365, Tuffen and Castro, 2008) should be modified with a narrow dike and flat or semi-flat dome-bedrock contact, as indicated in the gravity model on Figure 5b. CONCLUSIONS • All the studied formations, Hlíðarfjall, Hraun- bunga and Hrafntinnuhryggur, are neither buried by younger volcanic eruptives nor were any roots detected. The results are consistent with a flat or semi-flat dome-bedrock contact. • All dome formations studied are emplaced by a dike to the surface. A dike width of 5–10 m is likely and maximum possible dike width is 20–25 m. • All the domes have low densities (1600–1800 kg m−3), reflecting both low grain-density and high porosity. • The domes display a significant density differ- ence between the formations studied and the surroundings. Acknowledgements We thank the University of Iceland Science Fund (Rannsóknarsjóður Háskólans) for financing the work of this paper. Furthermore we thank Arnar Már Vil- hjálmsson and Hjalti Nönnuson for assistance in the filed and Iceland Geosurvey (ÍSOR) for financing most of the field work. Leó Kristjánsson, Kristján Sæmundsson and an anonymous reviewer read the manuscript critically and made valuable suggestions for improvements. Þyngdarmælingar á súrum gúlum á Kröflusvæðinu Súrt berg á Íslandi tengist allajafnan megineldstöðv- um og mynda gúla á eða í kringum öskjurima. Sumir þessara gúla hafa myndast á jökulskeiðum en aðrir á hlýskeiðum. Þyngdarmælingar voru gerðar á Kröflu- svæðinu 2007 og 2008, til þess að ákvarða meðal- eðlismassa þriggja súrra gúla. Eðlismassagögn eru forsenda líkanagerðar sem eykur skilning á mynd- un hraungúla og leynigúla. Snið voru mæld yfir þrjá gúla. (1) Hlíðarfjall er líparítgúll, 310 m hár, 2 km langur og myndaður undir jökli fyrir um 90 þúsund árum. (2) Hrafntinnuhryggur er líparít- og hrafntinnugúll, 80 m hár og 2,5 km langur mynd- aður fyrir um 24 þúsund árum. (3) Hraunbunga er 146 JÖKULL No. 60
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216
Blaðsíða 217
Blaðsíða 218
Blaðsíða 219
Blaðsíða 220
Blaðsíða 221
Blaðsíða 222
Blaðsíða 223
Blaðsíða 224

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.