Jökull


Jökull - 01.01.2016, Blaðsíða 64

Jökull - 01.01.2016, Blaðsíða 64
Paweł Molewski and Leon Andrzejewski roundness of the gravel and boulders. The sandy de- posits separating them (Sl, SFl) may be interpreted as the effect of sheetflows separating the subsequent episodes of debris flow (Nemec et al., 1980; Zieliński and Van Loon, 1996). This flow occurred at the snout of the melting glacier, probably after the ice-dammed lake had drained away. The sediments building the kame terrace represent two different sedimentary environments, i.e. glacila- custrine (units A1, A2 and B1) and glacifluvial (units A3 and B2, B3). The sediments in profile A repre- sent a deeper part of the water body, while sediments in profile B represent its shore zone. These probably indicate differences in the height of the occurrence of the dead ice layer in the analysed profile. Both studied profiles have a similar altitude. The top of the dead ice in profile B, located further away from Jökulgrindur, is approximately 4 metres higher than in profile A. After a slow draining of the lake, meltwaters probably flowed along the glacier snout, between the snout and Jökulgrindur. This is attested by a dry channel run- ning in a south-westerly direction on the surface of the kame terrace. RECONSTRUCTION OF GLACIAL EVENTS The geomorphological and sedimentological research clearly supports the existence of ice-dammed lakes of various sizes in the northern part of the marginal zone of the Tungnaárjökull, formed by the damming of the outflow of meltwaters during successive glacier ad- vances. Combining this study with published, archival cartographic material and aerial photographs (Frey- steinsson, 1972; Thorarinsson and Sigvaldason, 1972) we were able to reconstruct a probable sequence of glacial events in the northern part of the marginal zone of Tungnaárjökull since the end of the LIA. As evident from previous studies (e.g. Eythorsson, 1963; Thorarinsson, 1964) and research by the authors (Andrzejewski and Molewski, 2000; Andrzejewski, 2002), Tungnaárjökull reached its maximum extent in the late nineteenth century, i.e. 1880–1890 (Frey- steinsson, 1968) (Figure 10A). This maximum limit is clearly constrained by a series of arcuate end-moraine in the central part of Tungnaárjökull’s marginal zone (e.g. Andrzejewski, 2002). In the northern part of its forefield, end moraines are located in different parts of the Jökulgrindur ridge and its vicinity. In the research areas the end moraines are situated on the glacier- facing slope of the ridge, in its culmination or on its western side (Figures 2A and 6). In the southern part of the northern study area the snout of the glacier blocked the meltwater flow in a south-westerly direc- tion between Jökulgrindur and the glacier resulting in the development of a large ice-dammed lake (Figure 10A). The length of time during which this lake ex- isted is, however, unknown. It is known that the wa- ter must have drained prior to 1939 because the to- pographic map from that period (see Freysteinsson, 1972, p. 83) shows a lake whose size is similar to that existing today (Figure 2A). Tungnaárjökull advanced at least twice during the first half of the twentieth century, in the years 1915–1920 and in 1945 (Thorarinsson, 1964; Frey- steinsson, 1968). Earlier studies have shown that these advances were probably surges (e.g. Andrze- jewski and Molewski, 1999; Evans et al., 2009). The 1945 advance was documented in the northern part of the glacier’s marginal zone, based on aerial pho- tographs (see Thorarinsson and Sigvaldason, 1972, p. 18). Their map indicates that the glacier blocked meltwater flow, resulting in the formation of an elon- gate, NE–SW-trending lake between the Jökulgrindur bedrock ridge and the margin of Tungnaárjökull (Fig- ure 10B). It cannot, however, be concluded whether a similar situation occurred during the advance of 1915–1920, because of the lack of aerial photogra- phy. It is likely that the deltas/ice-contact fans devel- oped during the 1945 advance and represent points at which meltwater flowing off the glacier entered the lake. Its gradual disappearance is indicated by clear traces of ancient shorelines, expressed in the form of a series of small wave-cut platforms (Figures 2A and 3A). Since traces of shorelines on the slope of Jökul- grindur lie approximately 15 m above the delta, it can be assumed that the level of the lake, probably asso- ciated with the LIA, was at least that high. The small end moraine ridges on the glacier-facing slope of Jök- ulgrindur are also probably associated with the LIA 64 JÖKULL No. 66, 2016
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.