Dagblaðið Vísir - DV - 29.06.2018, Qupperneq 54

54 29. júní 2018
Tímavélin Gamla auglýsinginVísir 27. mars 1912
Betri
Svefn
Klósett-
pappírs-
sölumenn
í fangelsi
Um miðjan febrúarmánuð árið
1990 héldu tveir ungir menn af
stað í leiðangur á sendibíl til að
selja klósettpappír fyrir íþrótta-
félag á höfuðborgarsvæðinu.
Ferðin endaði hins vegar í fang-
elsisklefa á Eskifirði.
Mennirnir tveir sögðust ætla
að selja pappírinn, um fjögur
þúsund rúllur, á höfuðborgar-
svæðinu en héldu engu að síð-
ur austur á firði og á leiðinni
þangað fengu þeir sér sitt lítið
af hassi.
Þegar þeir komu austur á
Breiðdalsvík brutust þeir inn í
vélaverkstæði og stálu verk-
færum. Síðan brutust þeir inn í
kaupfélagið á staðnum og tóku
myndbandstökutæki, sælgæti
og fleira.
Sama dag voru þeir hand-
teknir í Neskaupstað og færðir
í fangaklefa. Rúllurnar voru þá
allar óseldar.
Þ
egar Sovétmenn sendu her-
lið sitt inn í Ungverjaland
árið 1956 tóku Íslendingar
við 52 flóttamönnum. Síð-
an þá höfum við tekið við samtals
yfir 500 flóttamönnum á vegum
Sameinuðu þjóðanna frá hrjáð-
um svæðum heimsins. Þessi saga
hefði getað byrjað miklu fyrr því
að árið 1920 stóð til að Íslendingar
tækju við 100 austurrískum flótta-
börnum sem sultu heilu hungri á
götum Vínarborgar.
Fyrri heimsstyrjöldin riðlaði al-
þjóðastjórnmálunum og einn stór
leikandi, Austurríki-Ungverjaland,
var tekinn út þegar ríkið leystist
upp í mörg smærri og stór svæði
voru innlimuð af nágrönnum. Ein
af meginástæðum fyrir þessu var
bæði upprisa þjóðerniskenndar
á fjölþjóðlegu svæði og ekki síð-
ur getuleysi stjórnvalda í Vín til að
fæða borgarana í stríðinu. Hið nýja
Austurríki var smáríki og ákaflega
illa statt í þokkabót þar sem geng-
ið hríðféll. Hungursneyð brast á í
höfuðborginni Vín og börnin fóru
verst út úr henni.
Um einn fjórði af öllum börnum
voru vannærð og mæður eyddu
heilu og hálfu dögunum í biðröð-
um eftir matvælum, sem oft voru
seld rándýru verði á svörtum mark-
aði. Sumarið 1918 braust út svokall-
að kartöflustríð milli kvenna, barna
og uppgjafarhermanna annars
vegar og bænda í nágrenni við Vín
hins vegar. Heimurinn frétti af ang-
ist Vínarbarnanna og Íslendingar
buðust til að hjálpa.
Prófessor Bang biður um aðstoð
Hinn 18. nóvember árið 1919 barst
íslenska stjórnarráðinu skeyti frá
Jóni Magnússyni forsætisráðherra,
sem staddur var í Kaupmanna-
höfn. Í skeytinu stóð:
„Prófessor Bang frá Austur-
ríki hefur komið til mín af hendi
ríkisstjórnar og sveitarstjórn-
ar í Wien með beiðni um að Ís-
lendingar, eins og aðrar hlutlaus-
ar þjóðir, tækju börn frá Wien, alt
að 100, til þess að forða þeim frá
hungurdauða.“
Málið var tekið fyrir tveimur
dögum síðar í bæjarstjórn Reykja-
víkur og vel tekið í þá tillögu um að
taka við flóttabörnunum. Var strax
samþykkt að fela Knúti Zimsen
borgarstjóra að skipa nefnd í sam-
vinnu við landstjórn til að skipu-
leggja komu barnanna. Í kjölfarið
Í
desember árið 1984 greindi DV
frá því að dyraverðir á skemmti-
staðnum Broadway væru með
handjárn á sér til að yfirbuga
ofurölvi menn með dólgslæti.
Guðmundur Gunnlaugsson,
aðstoðaryfirdyravörður staðar-
ins, sagði þetta þó langt í frá eins-
dæmi í samtali við DV. Á reyk-
vískum skemmtistöðum væru
sennilega um tuttugu handjárn í
notkun og lögreglan vissi af þeim
þar sem hún væri vön að skella
sínum handjárnum fyrir ofan eða
neðan. Annað ráð dyravarðanna
væri að líma saman þumalfing-
ur ólátaseggja með óslítandi lím-
bandi.
„Við megum ekki taka menn
hálstaki og alls ekki snúa upp á
hendurnar á þeim. Hvað er ætl-
ast til að við gerum þegar menn í
vígahug ganga berserksgang fyrir
framan augun á okkur?“
Dyraverðir á Broad-
way með handjárn
Vínarbörnin sem
aldrei komu til Íslands