Morgunblaðið - 11.10.2018, Síða 2

2 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. OKTÓBER 2018
Bir
tm
eð
fyr
irv
ar
au
m
pr
en
tvi
llu
r.
He
im
sfe
rð
ir
ás
kil
ja
sé
rr
étt
til
lei
ðr
étt
ing
aá
slí
ku
Ath
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fyr
irv
ar
a
595 1000
Frá kr.
59.995
19 OKTÓBER Í 4 NÆTUR
slí
ku
.A
th.
að
ve
rð
ge
tur
br
ey
st
án
fyr
irv
ar
a.
.
Búdapest
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
 SGS gerir kröfur á atvinnurekendur og stjórnvöld  Lægstu laun verði skatt-
frjáls  Framkvæmdastjóri SA segir að kröfur taki ekki mið af stöðu fyrirtækja
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Samninganefnd Starfsgreinasam-
bands Íslands beinir sérstökum
kröfum að stjórnvöldum, meðal ann-
ars um tvöföldun persónuafsláttar til
að gera lægstu laun skattfrjáls. Í
kröfugerð á hendur viðsemjendum,
Samtökum atvinnulífsins, er meðal
annars krafist 425 þúsund króna lág-
markslauna við lok þriggja ára
samningstíma.
Öll nítján aðildarfélög Starfs-
greinasambandsins (SGS) standa að
kröfugerðinni. Er það í fyrsta skipti
sem öll félögin veita sambandinu
samningsumboð sitt. Á síðustu árum
hafa félögin við Faxaflóa samið sér.
Átak í húsnæðismálum
„Fólk í okkar félögum leggur mik-
ið upp úr skattamálunum. Láglauna-
fólk hefur farið verr út úr skatta-
breytingum undanfarinna ára en
þeir sem hærri laun hafa og finnst nú
kominn tími til að njóta góðærisins,“
segir Björn Snæbjörnsson, formað-
ur SGS. Hann segir að með því að
leggja fram sérstaka kröfugerð
gagnvart stjórnvöldum sé sam-
bandið að sýna ríkinu hvernig það
geti bætt hag fólksins og þannig liðk-
að fyrir gerð kjarasamninga. Hann
tekur fram að eftir því sem minna
komi frá ríkinu verði kröfurnar á
hendur atvinnurekendum meiri.
Í kröfugerð á hendur stjórnvöld-
um er farið fram á að lægstu laun
verði skattfrjáls með tvöföldun per-
sónuafsláttar en fari síðan stiglækk-
andi með hærri tekjum. Þannig verði
lækkun skatta á lág- og millitekju-
hópa meðal annars fjármögnuð með
hærri sköttum á þá tekjuhærri.
Jafnframt verði lagt útsvar á fjár-
magnstekjur.
Meðal annarra atriða er að gert
verði þjóðarátak í húsnæðismálum,
sambærilegt að vöxtum og áhrifum
og verkamannabústaðakerfið á sín-
um tíma. Ráðist verði í sameiginlegt
átak ríkis, sveitarfélaga og lífeyris-
sjóða til að gera það að veruleika.
Forsenda um jöfnuð
Í formála að kröfugerð gagnvart
Samtökum atvinnulífsins kemur
fram að forsendur þess að undirrit-
aðir verði kjarasamningar séu að
launafólk geti framfleytt sér á dag-
vinnulaunum og þau mæti opinber-
um framfærsluviðmiðum. Hækkanir
lægstu launa skuli vera í forgangi.
Þess er krafist að lágmarkslaun
verði 425 þúsund í lok samningstím-
ans, eftir þrjú ár. Opnað er á að talan
geti verið lægri ef gerðar verði um-
talsverðar skattkerfisbreytingar og
sköttum létt af lægstu launum og
lægri millilaunum.
„Það er niðurstaðan hjá okkar fé-
lögum að þetta sé sú fjárhæð sem
raunhæft er að ná fram á þremur ár-
um. Við miðum við krónutölu og setj-
um það skilyrði að tekjuhærri hópar
fái ekki miklu meiri hækkanir. Ef
það gerist að ójöfnuður í samfélag-
inu eykst verður okkur heimilt að
segja samningunum upp og ganga út
úr þeim,“ segir Björn um lágmarks-
launakröfuna.
Ýmis fleiri atriði eru í kröfugerð-
inni. Nefnt er að staða lífeyrissjóða-
kerfisins verði rædd og sérstaklega
hvernig nýta megi fjárfestingargetu
þess til uppbyggingar á húsnæðis-
markaði fyrir lág- og miðtekjuhópa.
Þá er ákvæði um að markvisst
verði stefnt að styttingu vinnuvik-
unnar niður í 32 stundir á samnings-
tímanum.
Eyðist það sem af er tekið
„Sameiginlegt markmið okkar
allra er að bæta lífskjör allra á land-
inu og næstu vikur munu fara í það
að byggja brýr á milli samnings-
áherslna SA og kröfugerðar Starfs-
greinasambandsins,“ sagði Halldór
Benjamín Þorbergsson, fram-
kvæmdastjóri SA, í samtali við
mbl.is í gær.
Halldór segir að í kröfugerð sam-
bandsins sé litið framhjá þeirri stað-
reynd að það eyðist sem af er tekið.
„Þau taka ekki mið af stöðu íslenskra
fyrirtækja og líta framhjá því að laun
hafa hækkað um 30% frá 2015 og
lágmarkslaun um 40% og árangur
okkar, það er að segja atvinnurek-
enda og launþegahreyfingarinnar, er
að tryggja næstum því 25% kaup-
máttaraukningu vegna lágrar verð-
bólgu.“
Kröfugerðin var samþykkt á fundi
samninganefndar SGS í gær en í
henni eiga sæti formenn allra félag-
anna. Viðræðunefnd var falið að
ræða við Landssamband íslenskra
verslunarmanna um hugsanlegt
samstarf í kjaraviðræðum, hvort og
þá hvernig það gæti orðið. „Eftir því
sem fleiri standa saman þeim mun
sterkari erum við í viðræðunum,“
segir Björn. Hann segir æskilegt að
sem flestir komi að viðræðunum við
stjórnvöld.
Björn segir að til hafi staðið að af-
henda Samtökum atvinnulífsins
kröfugerðina á fundi fyrir helgina.
Það hafi ekki verið hægt vegna for-
falla hjá SA. Hann segir að það verði
gert á fundi næstkomandi þriðjudag.
Hann segir óákveðið hvernig staðið
verður að kynningu krafnanna gagn-
vart ríkisvaldinu.
SGS leggur áherslu á að nýr
samningur gildi frá því núverandi
samningur renni út, það er frá og
með 1. janúar næstkomandi. Björn
segir að samningurinn verði að vera
afturvirkur til þess tíma, ef samn-
ingsgerðin dregst.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Til samninga Björn Snæbjörnsson, formaður Starfsgreinasambandsins og Sólveig Anna Jónsdóttir, formaður Efl-
ingar – stéttarfélags, kynna kröfugerð sambandsins að loknum fundi samninganefndar í gær.
425 þúsund kr. að lágmarki
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
Þegar innheimtu veggjalda í Hval-
fjarðargöngin var hætt um mán-
aðamótin voru ónotaðir afslátt-
armiðar úti í þjóðfélaginu um
135.000 talsins. Andvirði þeirra er
85,7 milljónir króna.
Sem kunnugt er mun Spölur
endurgreiða miðana og er nú þeg-
ar búið að skila 9.500 miðum til
fyrirtækisins, að sögn Gylfa Þórð-
arsonar framkvæmdastjóra. Ef
allir miðarnir skila sér munu þeir
vega 120 kíló. Miðarnir enda síðan
í pappírstætara Spalar. Þegar
mest var, árið 2016, voru útistand-
andi 180.000 miðar.
Olíudreifing ehf. að Hólmaslóð
8-10 í Reykjavík tekur við afslátt-
armiðum og skrifstofa Spalar á
Akranesi sömuleiðis. Afslátt-
armiðum má svo skila í umslagi og
senda í pósti til Spalar. Með þurfa
að fylgja upplýsingar um nafn
sendanda, kennitölu, símanúmer
og bankaupplýsingar. Ekki dugir
að senda ljósrit, en borið hefur á
því.
Eins og fram kom í blaðinu í
gær er góður gangur í uppgjöri
Spalar við viðskiptavini sína. Auk
afsláttarmiðanna fá þeir greitt
3.000 króna skilagjald gegn því að
skila veglyklunum og sömuleiðis
greiddar inneignir á áskrift-
arreikningum. Áskriftarsamningar
Spalar voru liðlega 20 þúsund og
yfir 53 þúsund veglyklar voru í
umferð þegar innheimtu var hætt.
Í gær var búið að afgreiða ca.
2.300 áskriftarsamninga og búið
að skila ca. 3.000 veglyklum.
Spölur áætlar að endurgreiðslur
til viðskiptavina geti numið 422
milljónum króna í heildina.
Nánari upplýsingar um endur-
greiðsluna til viðskiptavina má
finna á www.spolur.is.
Ónotaðir afsláttarmiðar
í göngin voru 135 þúsund
 Andvirðið 87,5 milljónir  Enda í pappírstætara Spalar
Sjálfstæðisflokkurinn í Reykjavík
hyggst leggja til í borgarstjórn að
fasteignaskattar á fyrirtæki lækki
um 0,05% strax á næsta ári. Þeir
eru nú í lögfestu hámarki, sem er
1,65% og í aðsendri grein Katrínar
Atladóttur, borgarfulltrúa
Sjálfstæðisflokksins, í Morg-
unblaðinu í dag segir að slík skatt-
heimta sé afar íþyngjandi og hún
skerði samkeppnisstöðu fyrirtækj-
anna í borginni gagnvart fyr-
irtækjum í sveitarfélögum þar sem
hún er lægri. Að auki muni skatt-
arnir hækka að meðaltali um 8%
næstu fjögur ár samkvæmt fjár-
hagsáætlun. »45
Vilja lækka skatta
um 0,05%
Fellibylurinn Mikael skall í gær á
vesturströnd Flórída sem 4. stigs
fellibylur. Guðrún Hulda Björns-
dóttir Robertson er búsett í Panama
City í Flórída, en fellibylurinn kom
að landi um 32 kílómetra suðaustur
af borginni í gærkvöldi. Guðrún
Hulda og fjölskylda hlýddu
fyrirmælum ríkisstjórans og yf-
irgáfu heimili sitt í fyrrakvöld.
Hún gaf sér góðan tíma til að
negla viðarplötur fyrir alla glugga
og dyr á heimilinu áður en hún pakk-
aði því nauðsynlegasta og hélt áleið-
is til systur sinnar í Atlanta ásamt
syni sínum og heimilishundinum.
Gata Guðrúnar Huldu er ekki á
skilgreindu flóðasvæði. Hún ákvað
samt sem áður að leita á öruggari
slóðir þar sem hún er reynslunni rík-
ari eftir að hafa upplifað fellibylinn
Katrínu árið 2005, þá nýflutt til
Bandaríkjanna.
Lengra viðtal við Guðrúnu má
lesa á mbl.is »42
Negldi fyr-
ir glugga
og flúði
 Býr á fellibylja-
svæðinu í Flórída
Fjölskylda Guðrún Hulda Björns-
dóttir ásamt börnum sínum.