Morgunblaðið - 11.10.2018, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 11. OKTÓBER 2018
Audi Q7 e-tron
quattro
Rafmagnaður
Nokkrir Audi Q7 e-tron
quattro hlaðnir aukahlutum
á einstöku tilboðsverði.
5
á
ra
á
b
yr
g
ð
fy
lg
ir
fó
lk
sb
íl
u
m
H
E
K
L
U
a
ð
u
p
p
fy
ll
tu
m
á
k
væ
ð
u
m
á
b
yr
g
ð
a
rs
k
il
m
á
la
.
Þ
á
e
r
a
ð
fi
n
n
a
á
w
w
w
.h
e
k
la
.i
s/
a
b
yr
g
d
Til afhend
ingar strax
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Tveir hnúfubakar voru merktir með
gervihnattasendum í Arnarfirði í síð-
asta mánuði. Til stóð að merkja allt
að 25 dýr í loðnuleiðangri vestur og
norður af Íslandi og meðfram strönd-
um Austur-Grænlands, en vegna
veðurs reyndist það ekki mögulegt.
Gísli Víkingsson, hvalasérfræð-
ingur á Hafrannsóknastofnun, segir
að logn þurfi að vera svo með góðu
móti sé hægt að merkja hvali úr
gúmmíbát. Slíkar aðstæður, þ.e.
samfallandi logn og mikil hvala-
gengd, hafi ekki skapast fyrr en á
næstsíðasta degi þriggja vikna leið-
angurs, þar sem meginverkefnið var
að kanna magn og útbreiðslu loðnu
og vistfræði hafsvæðisins almennt.
Í smásíld í Arnarfirði
Eitt markmiðið var að meta fjölda
hvala og sjófugla og gera tilraun til
að merkja hvali, sem gekk illa að
þessu sinni. Inni á Arnarfirði hafi
verið talsvert af hnúfubak og ekki
ólíklegt að hann hafi verið að elta
smásíld þar.
Tekist hafi að merkja tvo hnúfu-
baka og senda þeir nú merki um
staðsetningu nokkrum sinnum á sól-
arhring. Gísli segir óvíst hvað gert
verði við hin merkin 23 og hversu
lengi sé hægt að geyma rafhlöður
þeirra. Hugsanlega verði reynt að
merkja fleiri hvali í loðnuleiðangri
eftir áramót, en þá sé dagurinn stutt-
ur og allra veðra von.
Megintilgangur hvalahluta leið-
angursins var að meta fjölda hvala á
svæðinu fyrir norðan og vestan Ís-
land og í öðru lagi að merkja hvali.
Að sögn Gísla er m.a. verið að reyna
að meta vistfræðilegt samspil hnúfu-
baks og langreyðar við loðnu og meta
afránið.
„Merktir hvalir geta gefið miklar
upplýsingar um göngur þeirra og
það er síðan aukaafurð í þessu verk-
efni ef merktir hvalir nýtast til að
vísa okkur á loðnugöngur,“ segir
Gísli.
Ferðir hnúfubaka sem voru merktir í Arnarfirði
Hvalirnir voru merktir með gervihnattasendum og kortið sýnir staðsetningu þeirra síðustu 10 daga.
Einstaka staðsetningar eru óleiðréttar t.d. þar sem þær eru á þurru landi.
Aðeins tókst að festa
senda í tvo hnúfubaka
 Til stóð að merkja allt að 25 dýr í þriggja vikna leiðangri
Hnúfubakar Annar hvalurinn heldur sig enn í Arnarfirði. Hinn færði sig fljótlega yfir í Húnaflóa þar sem hann hef-
ur verið síðustu 10 daga, en ekki bárust upplýsingar í tvo sólarhringa meðan hann var á ferðalaginu.
„Allt of algengt er að ekið sé utan
vega á snævi þakinni jörð þegar
jörð er ekki nægilega frosin og
snjóþekja ekki traust,“ segir á
heimasíðu Umhverfisstofnunar.
Mesta hættan á náttúruspjöllum
vegna aksturs utan vega á snævi
þakinni jörð er á vorin og haustin.
Umhverfisstofnun biðlar til ein-
staklinga og ferðaþjónustuaðila að
huga að almennri aðgæsluskyldu
þegar ferðast er um náttúru Íslands
og meta aðstæður hverju sinni þeg-
ar ekið er á snjó utan vega.
„Það verður að vera alveg ljóst
þegar ekið er utan vega á snævi
þakinni jörð að það skilji ekki eftir
sig slóða eða hjólför. Umferð um
hálendi Íslands yfir vetrartímann
hefur stóraukist á örfáum árum
samhliða fjölgun ferðamanna til
landsins,“ segir á heimasíðu UST.
Skilji ekki eftir sig slóða utan vega
Ljósmynd/Umhverfisstofun
Friðland að Fjallabaki Mikið álag
er á svæðinu vegna bílaumferðar.
Arnar Þór Ingólfsson
athi@mbl.is
Hæstiréttur Frakklands kvað í gær
upp dóm í hópmálsókn kvenna gegn
þýska vottunarfyrirtækinu TÜV
Rheinland, vegna PIP-brjóstapúða-
málsins. Niðurstaðan var sú að vísa
ætti málinu til áfrýjunardómstóls í
París, en rétturinn samþykkti ekki þá
niðurstöðu áfrýjunardómstóls í Aix-
en-Provence að TÜV Rheinland væri
ekki skaðabótaskylt.
Þetta er fyrsta hópmálsóknin í
þessu máli, en 204 íslenskar konur
eiga aðild að annarri hópmálsókn á
hendur fyrirtækinu, sem alls um
9.000 konur eru aðilar að. Sú hefur
verið í bið á meðan niðurstöðu
Hæstaréttar Frakklands í fyrstu
hópmálsókninni var beðið, en niður-
staða dagsins mun hafa áhrif á hóp-
málsóknina sem íslensku konurnar
eru aðilar að.
Ný hópmálsókn
Saga Ýrr Jónsdóttir, lögmaður ís-
lensku kvennanna, sagði í samtali við
mbl.is í gær að þetta væri í raun
mesti sigur sem hægt hefði verið að
vinna á þessu stigi málsins „Dóm-
stóllinn í Aix-en-Provence [sem tekur
fyrir mál íslensku kvennanna] hefur
verið að bíða með sína niðurstöðu í
þeirra máli þar til niðurstaða Hæsta-
réttar liggur fyrir í þessu máli,“ sagði
Saga og bætti við að ákvörðun hefði
verið tekin um að bæta við fjórðu
hópmálsókninni á hendur TÜV
Rheinland, en þegar eru þrjár mál-
sóknir í gangi fyrir frönskum dóm-
stólum.
Þá mun opnast fyrir að fleiri konur
geti sótt sér skaðabætur vegna máls-
ins – og einnig íslenska ríkið, sem
Saga segir að hafi „því miður“ enn
ekki látið reyna á rétt sinn.
440 íslenskar konur með PIP
Rúm sjö ár eru liðin frá því að PIP-
brjóstapúðamálið komst í hámæli, en
árið 2011 kom í ljós að franska fyr-
irtækið Poly Implant Prothése hafði
notað svokallað iðnaðarsílikon í
brjóstafyllingar sem það framleiddi.
Um 440 íslenskar konur fengu í-
græddar PIP-brjóstafyllingar, en af
þeim höfðuðu 204 mál á hendur TÜV
Rheinland, sem sá um eftirlit með
framleiðslunni í Frakklandi.
Mesti sigur sem
hægt var að vinna
 PIP-máli vísað til áfrýjunardómstóls