Morgunblaðið - 12.01.2019, Blaðsíða 16

16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. JANÚAR 2019
SKÚTUVOGI 1C | 104 REYKJAVÍK | SÍMI 550 8500 | WWW.VV.IS
Á tilboði í janúar!
d line baðherbergissett, hönnunar-
vara eftir danska arkitektinn og
iðnhönnuðinn KnudHolscher.
Í settinu er: 1wc rúlluhaldari,
1 aukarúlluhaldari, 1 wcbursti
meðupphengi og2 snagar.
Tilboðsverð í janúar: 31.677 kr.
Fullt verð: 39.596 kr.
Sendumumallt land.
20%
baðherbergissett
afsláttur í janúar
Anna Lilja Þórisdóttir
annalilja@mbl.is
Hugsanlega má rekja vanlíðan ung-
linga í dag til þeirra þjóðfélags-
breytinga sem urðu í kjölfar hruns-
ins haustið 2008. Þau sem eru
unglingar núna voru á viðkvæmu
aldursbili þá og mörg þeirra upp-
lifðu atvinnumissi
foreldra, óvissu
um húsnæði og
ólgu í samfélag-
inu. Þetta segir
Þorgerður
Laufey Diðriks-
dóttir, formaður
Félags grunn-
skólakennara.
Hún segir þá
kröfu að börn séu
í skipulagðri
starfsemi frá því að vinnudagur for-
eldra hefst og þar til honum lýkur,
stundum lengur, einnig spila þarna
inn í.
Í niðurstöðum nýrrar rannsóknar
um heilsu og lífskjör grunnskóla-
nemenda sem greint var frá í Morg-
unblaðinu í gær kemur m.a. fram að
rúm 39% nemenda í 10. bekk grunn-
skólans finna fyrir depurð vikulega
eða oftar. Ársæll Már Arnarson,
prófessor á Menntavísindasviði Há-
skóla Íslands, segir þar að nið-
urstöðurnar sýni að miklar áskor-
anir, áreiti og álag fylgi því að vera
unglingur í dag. Rannsóknin sýni að
líðan unglinga hafi aldrei verið verri
en nú. Þorgerður segist sammála
því. „Þessar niðurstöður ríma alger-
lega við þann veruleika sem við
kennarar þekkjum,“ segir Þorgerð-
ur, sem á um 25 ára kennsluferil í
grunnskólum að baki . Hún segir að
á þeim tíma hafi hún orðið vör við
töluverðar breytingar á andlegri líð-
an nemenda til hins verra. Það megi
að hluta til skrifa á reikning auk-
innar tölvunotkunar og samfélags-
miðlanna. „Það er þetta stanslausa
áreiti. Þau eru stöðugt undir smásjá
varðandi útlit og það sem þau eru að
gera og það er sterk krafa um að
passa í tiltekið norm.“
Annað sem Þorgerður nefnir til
sögunnar sem áhrifavald í álagi á
börn og unglinga er aukin þátttaka í
íþrótta- og tómstundastarfi. „Við
eigum margt ungt afreksfólk á ýms-
um sviðum. En grunnurinn að því er
oft lagður á grunnskólaárunum sam-
hliða fullu námi og það þarf að horfa
á vinnudag barnanna í heild.
Kannski er vinnuálagið meira en þau
ráða við líffræðilega, það er spurn-
ing sem mætti vel velta upp,“ segir
Þorgerður.
Álag vegna heimanáms
Eitt af því sem fram kom í rann-
sókninni er að 70,5% nemenda í 10.
bekk finna fyrir nokkru eða tals-
verðu álagi vegna skólanámsins.
Spurð hvort þetta gefi ekki tilefni til
að endurskoða það heimanám sem
nemendum er sett fyrir svarar Þor-
gerður að það sé í raun meira eða
minna alltaf í endurskoðun. En fleiri
þættir komi til en magn heimanáms.
Sú aðstaða sem börn hafa til að
vinna það skipti máli og hvort þau
eigi kost á stuðningi foreldra.
Samkvæmt niðurstöðum rann-
sóknarinnar borða 57% 10. bekkinga
morgunmat alla virka daga og 18,5%
þeirra borða aldrei neitt á morgn-
ana. 38% þeirra segjast eiga í svefn-
erfiðleikum vikulega eða oftar. Þor-
gerður segir að það segi sig sjálft að
svangir og þreyttir unglingar séu
síður til stórræðanna. Skólafólk hafi
fundið vel fyrir að börn komi svöng í
skólann og nokkrir skólar hafi
brugðist við með því að bjóða nem-
endum sínum upp á hafragraut á
morgnana og það hafi gefist vel.
„Auðvitað er alltaf spurning hversu
langt skólarnir eiga að ganga í þess-
um efnum. Ég held að flestir séu t.d.
hættir að ræða æskilegan næt-
ursvefn barna við foreldra, enda eru
verkefni grunnskólakennara orðin
ansi mörg.“
Bera traust til kennaranna
Nemendur í 10. bekk voru beðnir
um að svara fullyrðingunni „Ég
treysti kennurunum mínum mjög
vel“. 36,9% þeirra sögðust mjög eða
frekar sammála henni og þegar þau
voru spurð um hvort þeim fyndist að
kennurunum væri annt um sig sögð-
ust 65,4% vera frekar eða mjög sam-
mála því. Þorgerður segir að í þessu
felist sterk traustsyfirlýsing til skól-
anna og starfsfólks þeirra. „Það er
virkilega dýrmætt að svona margir
nemendur hafi þá tilfinningu að þau
skipti máli og að þau finni að starfs-
fólk skólanna beri hag þeirra fyrir
brjósti.“
Að mati Þorgerðar eru rannsóknir
á högum barna og unglingar afar
mikilvægar, ekki síst með tilliti til
bankahrunsins. „Ég veit um fjölda
barna sem hafa þvælst með for-
eldrum sínum húsnæði úr húsnæði
um allt land í kjölfar húsnæðismissis
í hruninu. Það getur ekki annað en
valdið álagi.“
Kreppubörnin eru undir miklu álagi
 Vinnuálag unglinga í námi og tómstundum hugsanlega meira en þau ráða við, segir formaður
Félags grunnskólakennara  Stanslaust áreiti samfélagsmiðla  Koma illa sofin og svöng í skólann
Aðsend mynd frá Þorgerði
Samfélagsmiðlar Breytingar á andlegri líðan nemenda til hins verra má að hluta til skrifa á reikning aukinnar notkunar samfélagsmiðla, segir Þorgerður.
Þorgerður Laufey
Diðriksdóttir
Vegagerðin hefur ákveðið að minnka
hámarkshraða í 50 km/klst. við allar
einbreiðar brýr á þjóðveginum þar
sem umferð er meiri en 300 bílar á
dag að jafnaði. Er um að ræða 75 ein-
breiðar brýr, um helmingur er á
hringveginum. Þá verður viðvörun-
arskiltum breytt og einnig bætt við
undirmerki á ensku á viðvörunar-
skiltum. Kemur þetta fram í tilkynn-
ingu frá Vegagerðinni, en kostnaður
er áætlaður um 70-80 milljónir
króna.
„Vegagerðin hefur einnig ákveðið
að yfirfara hámarkshraða á þjóðveg-
um í dreifbýli og minnka hann reyn-
ist þess þörf eða fjölga merkingum
um leiðbeinandi hraða. Þá verður
gerð úttekt á vegriðum á öllum brúm
á stofn- og tengivegum. Lagfæring-
um verður forgangsraðað eftir
ástandi brúnna og aðstæðum á hverj-
um stað eftir því sem svigrúm er í
fjárheimildum,“ segir í tilkynningu.
Einbreiðum brúm fækkað
Heildarfjöldi brúa á þeim þjóðveg-
um sem teljast til stofn- og tengivega
er 892. Af þessum brúm teljast 423
vera einbreiðar, þ.e. 5 metrar að
breidd eða mjórri. „Mikil áhersla er
lögð á að fækka einbreiðum brúm en
ljóst er að langan tíma mun taka að
útrýma þeim. Á undanförnum þrem-
ur árum hefur staðið yfir átak varð-
andi bættar merkingar við einbreið-
ar brýr, sem m.a. felst í uppsetningu
blikkljósa, og hafa nú allar brýr á
hringveginum verið merktar á sam-
bærilegan hátt og sama gildir um
nokkrar brýr utan hringvegarins,“
segir þar einnig, en byrjað verður á
hringvegi meðfram suðurströndinni
að Jökulsárlóni en þar eru jafnframt
þær einbreiðu brýr sem á er hvað
mest umferð ökutækja.
Aki hægar yfir
einbreiðar brýr
 Vegagerðin vill
auka umferðaröryggi
á þjóðvegum landsins
Morgunblaðið/Hari
Varhugavert Slysahætta getur
verið mikil á einbreiðum brúm.