Skessuhorn - 01.06.2016, Blaðsíða 30

MIÐVIKUDAGUR 1. JÚNÍ 201630
Horft yfir liðið ár og litið til þess nýjaSjómannadagurinn
„Ég er fæddur og uppalinn Dala-
maður, bjó að Hallsstöðum við
Fellsströnd til 18 ára aldurs en fór
svo til Reykjavíkur í lögregluna og
var þar í nokkur ár,“ segir Svanur
Jónsson kokkur á frystitogaranum
Höfrungi III AK. „Ég var svo í lög-
reglunni í Búðardal í einhvern tíma
en flutti á Skagann 1978. Tveimur
árum síðar byrja ég á sjónum.“ Sjó-
mennska Svans hófst á Reyni AK,
þar sem hann var eina vertíð. „Ég
byrjaði á þessu af því að mig vantaði
meiri pening. Ég fór næst á neta-
bát og var einnig í eitt ár á loðnu-
bát.“ Svanur ílengdist á Akranesi,
þar sem hann kynntist eiginkonu
sinni Halldóru Daníelsdóttur og
hófu þau búskap. Hjónin búa enn
á Skaganum og líkar vel. „Það er
mjög fínt að búa hér, þetta er fínn
staður,“ segir hann.
Svanur hefur næstum alla tíð haft
sjómennskuna að aðalstarfi. Hann
hefur reynt með sér allar tegund-
ir sjómennsku en hefur lengst af
starfað sem kokkur á Höfrungi III.
„Í júní er ég búinn að vera á Höfr-
ungi í tuttugu ár. Ég var fyrst háseti
í tvö ár en fór svo í kokkinn. Það
vildi enginn vera kokkur á þess-
um tíma.“ Hann hafði þó kokkað
ofan í fleiri sjómenn, meðal annars
á togurunum Skírni og Skipaskaga
en einnig á loðnuskipinu Höfr-
ungi. Svani líkar vinnan vel en seg-
ir vinnudaginn þó geta orðið dálítið
strembinn. „Þetta er langur vinnu-
tími. Maður fer á fætur klukkan
5:30 og ég er ánægður ef ég kemst
inn í koju klukkan hálf tíu á kvöld-
in.“ Svanur segist þó stundum ná
að leggja sig á daginn. „Ég er með
aðstoðarmann í eldhúsinu þannig
að það gengur.“
Bakar brauð
alla morgna
Á Höfrungi III eldar Svanur fyr-
ir 27 manna áhöfn. Fyrstu verk á
hverjum morgni er að baka brauð.
„Ég lærði einhvern tímann að baka
brauð hjá Kalla í Brauða- og köku-
gerðinni og kaupi allt efni í bakst-
urinn af þeim. Ég er að baka fjög-
ur til sex brauð á dag,“ segir hann.
Eftir brauðbakstur snýr Svanur sér
að því að útbúa morgunverð og svo
er heitur matur í hádeginu. „Við
erum svo með kaffi klukkan hálf
fjögur og heitan mat aftur á kvöld-
in. Áður en ég fer að sofa set ég
næturmatinn á borðið, sem er oft-
ast brauð, kex, afgangur frá bakstri
og ávextir. Áleggið gert klárt og sal-
at í ísskápnum.“ Mestur tími fer þó
í þrifin eftir hverja máltíð. Svanur
segist þurfa að skipuleggja daginn
vel. Matseðillinn er ákveðinn áður
en farið er á sjóinn og honum fylgir
Svanur. „Mennirnir um borð vilja
helst heimilismat. Um helgar vilja
þeir roast beef og læri en hrifnastir
eru þeir af íslenskum mat.“
Oft mikill veltingur
Nú á dögum stendur Svanur einn
túr og tekur næsta í frí. Það hefur
ekki alltaf verið svoleiðis. „Þegar ég
byrjaði var skylda að standa þrjá túra
og þá tók maður einn í fríi. Lengsti
túrinn sem ég hef farið var 59 dag-
ar, í Smuguna. Og þá átti ég eftir að
standa einn túr,“ segir hann. Höfr-
ungur III er mislengi úti og að sögn
Svans var síðasti túr 26 dagar. „Þetta
voru alltaf 36 til 40 dagar hérna áður
fyrr en núna er búið að stytta þá.“
En það er ekki alltaf tekið út með
sældinni að vera sjómaður. Oft ger-
ir leiðinlegt veður og brælu. „Við
erum mikið fyrir vestan í grálúðu, á
svokölluðu Torgi. Það er oft leiðin-
legt verður þarna fyrir vestan. Þá er
rosalegur veltingur, enda er eldhús-
ið hátt uppi.“ Svanur segist nú orð-
ið ekki glíma við sjó-
veiki, þrátt fyrir mik-
inn velting á köflum.
„Ég varð sjóveikur í
mörg ár, alltaf fyrsta
daginn en svo var það
búið. Þess vegna vildi
ég helst fara á sjó á
kvöldin, þá gat ég far-
ið að sofa og vaknað
hress daginn eftir.“
Keyrir leigubíl
Eftir áratuga starf
á sjónum er Svan-
ur aðeins farinn að
huga að því að hætta
á sjónum, þó ekkert
sé enn ákveðið í þeim
efnum. Hann er með
aukastarf í landi, keyr-
ir leigubíl á Akranesi.
„Ég keypti bílinn fyr-
ir fimm árum. Ég ætl-
aði alltaf að hafa þetta
í ellinni, var löngu
búinn að ákveða það,“
segir hann. Svanur tók meiraprófið
á meðan hann var lögreglumaður og
keyrði um tíma rútu milli Akraness
og Grundartanga, á meðan hann var
á loðnu. Leigubílinn grípur hann í
þegar hann er í frítúrum. „Ég keyri
svolítið mikið suður til Reykjavíkur
með fólk héðan. Það eru einnig túr-
ar á Grundartanga og svo er töluvert
að gera þegar það er eitthvað um
að vera hér um helgar,“ segir mat-
sveinninn Svanur Jónsson.
grþ
OFHLEÐSLA
BÁTA
Skipstjórnarmenn eiga að vita hve mikinn farm
bátur þeirra getur borið en samt gerist það að
bátar sökkva vegna ofhleðslu.

Ef vel fiskast þarf að gæta þess að ofhlaða ekki bátinn
svo tryggt sé að fólk og fley komist heilt til hafnar.

Láttu ekki aflann verða þér að fjörtjóni.
Sjómaðurinn sem keyrir leigubíl í frítúrum
Svanur hefur verið kokkur á Höfrungi III í 18 ár.
Svanur að störfum. Mynd úr einkasafni.