SSFblaðið - dec 2015, Qupperneq 11

11
árið 1966 hóFu landsbankamenn að reisa sumarhÚs við selvík
við álFTavaTn í grímsnesi en Fslí haFði keypT landið árið 1962
Fyrir Forgöngu þáverandi Formanns þess, vilhjálms lÚðvíkssonar.
Um var að ræða tíu innflutt hús frá Finnlandi sem voru tilbúin til
notkunar strax árið 1966 og nutu 290 starfsmenn Landsbankans
ánægulegrar dvalar með fjölskyldum sínum þá um sumarið. Árið
1970 var keypt viðbótarland
og risu fjölmörg innlend hús á
landinu í tímans rás. Má því segja
að nokkur byggðakjarni FSLÍ hafi
myndast við Selvíkina. Önnur
starfsmannafélög SÍB hafa einnig
unnið ötullega að því að reist hafa
verið sumarhús víða um land.
Fræðslumót og ráðstefnur
Eins og áður sagði hóf Bankamannaskólinn starfsemi sína haustið
1959. Þrátt fyrir þá ágætu stofnun töldu bankamenn sjálfsagt
og eðlilegt að treysta böndin sín í milli og miðla upplýsingum á
svökölluðum fræðslumótum, en hið fyrsta var haldið á Akureyri 1967.
Um var að ræða helgarráðstefnu og fylgdu fleiri í kjölfarið á næstu
fimm árum. Fleiri mót voru haldin, m.a. vornámskeið á Akureyri
1973 og að Bifröst 1974. Þá efndu bankamenn til kjararáðstefnu
í Reykjavík 1970 og sama ár var haldið sérstakt mót með ungu
bankafólki í höfuðstaðnum.
Þá má geta þess að allt frá því þrír ungir bankamenn héldu í
sumarskóla á vegum Institute of Bankers í London árið 1939, hafa
fjölmargir íslenskir bankamenn haldið til útlanda í leit að fróðleik
um bankastarfið.
Svona kjör þyrftum við!
Bankablaðið birtir grein árið 1968 þar sem firnagóð starfskjör
bankastarfsmanna í Mexíkó eru rifjuð upp. Þar eru rakin réttindi
bankagjaldkera sem hefur starfað í tvö og hálft ár. M.a. kemur fram
að ekki er hægt að segja honum upp, hann fær hlutdeild í ágóða
bankans og eftirvinna er greidd með 100% álagi. Hann fær jólagjöf
sem nemur einum mánaðarlaunum, sumarleyfið er 30 virkir dagar,
lækniskostnaður hans og fjölskyldunnar er greiddur af bankanum,
eftirlaun eru miðuð við 53 ára aldur og þau geta verið jafnhá launum
í lok starfstímans allt þar til dauði starfsmannsins líknar sig yfir
viðkomandi banka!
Aldrei hjör úr hendi falla...
Strax á fyrsta sumri nýstofnaðs Sambands íslenskra bankamanna
árið 1935 kom til kasta þess þegar upphófust hörð mótmæli gegn
pólitískum embættaveitingum innan bankakerfisins. Allar götur
síðan hefur stjórn SÍB brugðist einarðlega við þegar gengið hefur
verið framhjá bankamönnum við ráðningar í stöður bankastjóra
eða annarra yfirmanna – en með of litlum árangri að flestra mati.
Leiðari 1. tbl Bankablaðsins árið 1970 er ritaður af Adolfi Björnssyni
og tilefnið er umdeild ráðning í starf
forstjóra Fiskveiðasjóðs. Fordæmir
Bankablaðið ráðninguna og bendir
á að í hópi umsækjenda um stöðuna
hafi verið þrír bankamenn með
langa starfsreynslu. Adolf segir í lok
leiðarans:
„Hlutur bankamanna hefur enn á
ný verið borinn fyrir borð, þegar um
auglýstar betri stöður í bankanum
er að ræða. Mega bankamenn nú
huga að betri samstöðu. Samtökin
eiga að vera völd okkar stéttar, sverð
og skjöldur. – Látum aldrei hjör úr
hendi falla“.
Samningsréttur í augsýn
Með launareglugerðinni árið 1963 tókst
bankamönnum í raun að knýja bankana
að kjaraborðinu. Ekki var þó mjög sýslað
við það borð næstu árin en þó var ný
reglugerð samin árið 1966 og nokkrar
leiðréttingar gerðar. Jafnframt því að
krefjast hækkunar á launum óx þeirri
skoðun fiskur um hrygg að SÍB bæri
fullgildur samningsréttur á við önnur
launþegasamtök í landinu.
Með flóknum samningum um nýja launareglugerð í ársbyrjun
1971 náðu bankamenn fram ýmsum réttindum á við opinbera
starfsmenn. Fyrir utan beinar kauphækkanir er umsóknarfrestur um
stöður lengdur verulega, laugardagslokun er staðfest og samningurinn
skal gilda til ákveðins tíma, en þar var um nýmæli að ræða.
Bankamenn töldu að með ákvæðinu um gagnkvæman
uppsagnarfrest og fyrirfram ákveðinn gildistíma, væri nánast búið
að staðfesta samningsréttinn, en í reynd var það ekki gert með lögum
fyrr en nokkrum árum síðar.
Indversk speki og kvennabaráttan
Kröfur um jafna stöðu kvenna og karla í þjóðfélaginu gerast æ
háværari þegar fram kemur á áttunda áratuginn – líka í bönkunum.
Í Bankablaðinu birtast af og til greinar um jafnréttismálin og undan
því kvartað að bankakonur hafi mun lægri laun en bankakarlar í
sambærilegum störfum. Sveinbjörg Guðmundsdóttir skrifar harðorða
grein í blaðið 1971 og kemst þar að þeirri niðurstöðu að hjónabandið
geri ekkert annað en að halda í staðnaðar hugmyndir og standi í
vegi fyrir eðlilegum framförum. Segir Sveinbjörg þessi orð indverska
Selvík hefur reynst sannkallaður sælureitur.
Mynd: Mats Wibe Lund. Adolf Björnsson reit ágæta hugvekju
í Bankablaðinu árið 1970. Hann
gegndi formennsku SÍB á árunum
1951 – 1953 og 1957- 1959.
Landsbankinn jók við húsakynni
aðalbankans á 85 ára afmælinu
árið 1971.
FRÆÐSLUMÁL Í FYRIRRÚMI
– 1965-1975 –