SSFblaðið - dec 2015, Qupperneq 15

15
þegar leið að lokum kvennaáraTugar sameinuðu þjóðanna í árslok
1985 FannsT ýmsum að hluTur kvenna í íslenska bankakerFinu
heFði ekki breysT mjög Til baTnaðar þráTT Fyrir öTulT sTarF á
vegum síb í þeim eFnum.
Árið 1977 hófst kerfisbundin söfnun upplýsinga á vegum SÍB
um röðun fólks í launaflokka eftir kynjum. Þá voru konur 64% af
starfsmönnum bankanna en voru orðnar 70% í árslok 1985. Og
því miður kom á daginn að þá reyndust meðallaun kvenna vera
21.4% lægri en karlanna.
Þótt flestum þætti hægt ganga til jafnstöðu karla og kvenna innan
bankakerfisins fór konum smám saman að fjölga í stöðum yfirmanna,
m.a. útibússtjórastöðum. Kristín Steinsen í Útvegsbankanum varð
fyrsta konan til að setjast í stöðu aðstoðarbankastjóra árið 1988.
Beinlínan veldur byltingu
Í september 1985 voru fyrstu beinlínutækin tengd í stóru
ríkisbönkunum en áður hafði svipuð tækni verið tekin upp í
Iðnaðarbanka 1979 og Verslunarbanka skömmu síðar. Þar með leysti
rafeindatæknin endanlega af hólmi tól og tæki eins og gjaldkeravélar,
innfærsluvélar og gagnaskráningsvélar, svo dæmi séu nefnd. Þar
með sköpuðust möguleikar á bættri þjónustu við viðskiptamenn
bankanna.
Beinlínan hafði allveruleg áhrif á störf bankamanna, einkum
gjaldkeranna og í kjölfarið fluttust margir þeirra á milli starfa.
Bankamannaskólinn efndi til fjölmargra námskeiða um hina nýju
tækni.
Óværa á þjóðinni
Talsverð umræða hafði átt sér stað allan áttunda áratuginn um
útþenslu bankakerfisins og nauðsyn þess að koma þar á meiri
hagræðingu. Ekkert varð úr áformum um sameiningu Útvegsbanka og
Búnaðarbanka árið 1974. Hins vegar urðu mikil útlánatöp fyrrnefnda
bankans og fjölmiðlafár í kjölfarið í tengslum við Hafskipamál til
þess að innviðir hans voru stokkaðir upp vorið 1987, skipt um
alla yfirstjórn og Útvegsbankanum breytt í hlutafélag. Starfsmenn
bankans stóðu saman sem einn maður í þessum þrengingum en
vissu vart hvað framtíðin bæri í skauti sér, því jafnhliða stofnun
hlutafélagsins var jafnan rætt um að það ætti síðar að renna saman
við einhverjar aðrar bankastofnanir.
„Við eigum samleið“
Um mitt ár 1989 var kunngert að Iðnaðarbanki, Alþýðubanki
og Verslunarbanki hefðu keypt hlut ríkisins í Útvegsbanka
Íslands hf. og að á grunni þessara fjögurra banka yrði stofnað til
Íslandsbanka hf. frá og með áramótum 1990. Jafnframt varð að ráði
að Landsbanki Íslands keypti hlut Sambands íslenskra samvinnufélaga
í Samvinnubankanum.
Á skömmum tíma hafði það gerst er mönnum hafði orðið títtrætt
um í allmörg ár: Íslenska bankakerfið var stokkað upp og markmið
sett um enn frekari einföldun þess. Starfsmenn voru að vonum
uggandi um störf sín en SÍB lagði mikla áherslu á að haft yrði fullt
samráð um allar skipulagsbreytingar er varðaði starfsmenn. Og
þrátt fyrir þá staðreynd að fækkun banka úr sjö í þrjá hlaut að hafa
í för með sér verulega fækkun starfa í greininni, tóku starfsmenn
bankanna fjögurra þátt í hófi undir heitinu „Við eigum samleið.“
Aðeins tvær konur...
Þrátt fyrir mikla fjölgun kvenna í stétt
bankanna á síðustu áratugum, hafa
karlar nær alfarið verið í forystu fyrir
samtökum þeirra. Engin kona átti sæti í
stjórn SÍB þar til Kristín M. Kristinsdóttir
var kjörin formaður árið 1946. Hún var
kjörin meðstjórnandi árin 1947 og 1949.
Aðrar konur sátu ekki í stjórn SÍB fyrr en
Helga Kristinsdóttir var valin árið 1963.
Anna G. Ívarsdóttir, formaður
SÍB, 1991 – 1995.
BYLTING Í BANKAKERFINU
– 1985-1995 –
Gengið frá samkomulagi um kaup á hlut ríkisins í Útvegsbanka Íslands hf.