Heimsmynd - 01.12.1993, Qupperneq 42

utrymin
Tningar
hæctu
Hvað í ósköpunum eiga flugfreyjur, heiðarlegir
stjórnmálamenn, mógúlar í veitingabransanum
og frjálsíþróttamenn sameiginlegt?
Jú, allt eru þetta tegundir í útrýmingarhættu,
vill Jón Kaldal meina.
Risaeðlurnar dóu út fyrir sextíu og níu miljón árum, síðustu
geirfuglarnir voru drepnir 3. júní 1844 í Eldey, austur í Kína
eru Risa-Pandabirnir í mikilli útrýmingarhættu og á hverju ári
deyja margar plöntutegundir af völdum sívaxandi mengunar.
En það eru ekki einungis lífverur úr dýra- og plönturíkinu sem
eru í útrýmingarhættu. Heilu starfsstéttirnar hafa horfið í
þjóðfélagsumrótum liðinna ára. Iðnbyltingin ein á síðari hluta
átjándu aldar þurrkaði til að mynda út fjölmargar stéttir og bjó
til nýjar. Þannig tilheyra sumar tegundur manna nú aðeins
glötuðum tíma. Hér á eftir fara fjórar manntegupdir sem allt
bendir til að eigi eftir að eiga erfitt uppdráttar á ísland næstu
árin.
flugfreyjur
Enn þann dag í dag eimir eftir af þeim töfraljóma sem
flugfreyjustarfið hafði yfir sér á frumdögum áætlunarflugs til
útlanda. Áður fyrr var stoppað í nokkra daga í fjarlægum
stórborgum og flugfreyjurnar komu með alls kyns framandi
varning heim: Diorslæður, Toblerone, Nutella (súkkulaðiálegg
ofan á brauð) snyrtivörur, og nýmóðins föt beint úr útlendum
tískubúðum. Þær máttu kaupa áfengi í fríhöfninni á við
ferðamenn og gátu bætt sér upp slök launakjör með því að
selja eftirlíkingar af Louis Vuitton töskum, Rolex og Cartier
úrum og alls kyns annað dót sem fékkst ekki hér. Og dagurinn
þegar ferðamönnum (og þar af leiðandi flugfreyjum líka) var
leyft að taka bjór til landsins var stór dagur fyrir flugfreyjur.
Þær gátu boðið uppá bjór í veislum heima hjá sér og urðu fljótt
jafn útsmognar og sjómennirnir í svartamarkaðsbraski með
þessar veigar sem íslendingar komust annars ekki í tæri við
nema í alltof miklum mæli á ferðum sínum út fyrir land-
steinana.
í dag er flugfreyjustarfið breytt. Stoppin í útlöndum eru oftast
fáeinir klukkutímar, flugfreyjur mega aðeins kaupa mjög
takmarkað magn af áfengi og öli í fríhöfninni, og svo fæst
bjórinn í ríkinu, Toblerone í sjoppunum og margar tegundir af
súkkulaðiáleggi úti í búð. Um leið og fólk áttar sig á því að
flugfreyjur í dag eru ekkert annað en þjónar sem vinna við
vondar aðstæður og með slæmt kaup er glansinn farinn af
starfinu. Og það verður erfitt fyrir Flugleiðamenn að manna
vélar sínar.
íslenskir frjálsíþróttamenn
Það er synd og skömm en íslenskar frjálsíþróttir hafa verið
að deyja hægum dauða undanfarin ár. Ef ekki verður gripið til
róttækra björgunaraðgerða tafarlaust þá verða frjálsar íþróttir
á íslandi ekki annað en sérviskuhnoð örfárra einstaklinga
4 2
Desember
Heimsmynd