Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.2019, Blaðsíða 40

40 PRESSAN 27. september 2019
H
ugsanlega er fjöldi samfé-
laga vitsmunavera í Vetr-
arbrautinni en við vitum
bara ekki um þau af því
að þessar vitsmunaverur hafa
ekki heimsótt sólkerfi okkar og
þar með jörðina í 10 milljónir
ára. Hugsanlega eru vitsmuna-
verur frá öðrum plánetum að
kanna Vetrarbrautina og fara sér
hægt yfir til að geta nýtt sér hreyf-
ingar sólkerfa til að gera ferðalög-
in auðveldari.
Þetta hljómar eflaust undar-
lega í eyrum margra en þessi
kenning var nýlega sett fram
í vísindarannsókn sem hef-
ur verið birt í vísindaritinu The
Astronomical Journal. Rann-
sóknin er einhvers konar svar við
því sem hefur verið nefnt Fermi-
þversögnin en í henni er þeirri
spurningu varpað fram af hverju
við höfum ekki fundið nein merki
þess að vitsmunaverur sé að finna
utan jarðarinnar. Þversögnin var
sett fram af eðlisfræðingnum En-
rico Fermi sem eins og frægt er
orðið spurði: „Hvar eru allir?“
Hann var að velta fyrir sér
möguleikanum á ferðalögum á
milli stjarna og sólkerfa en frá
því að hann setti þversögnina
fram hefur hún verið notuð til að
varpa fram efasemdum um tilvist
vitsmunavera utan jarðarinnar.
Michael Hart stjörnufræðingur
skýrði spurningu Fermi, þver-
sögnina, í ritgerð árið 1975 og
sagði að frá því að alheimurinn
varð til fyrir 13,6 milljörðum ára
hafi vitsmunaverur haft nægan
tíma til að kanna Vetrarbrautina
og leggja hana undir sig en samt
sem áður hefðum við ekki heyrt
neitt frá þeim. Niðurstaða hans
var að engin önnur þróuð samfé-
lög væru í Vetrarbrautinni.
Í nýju rannsókninni er annar
póll tekinn í hæðina þegar spurn-
ingu Fermi er svarað. Höfundar
hennar stinga upp á að geim-
verurnar séu bara að taka sér
góðan tíma í verkið og vinni það
skipulega.
„Ef þú tekur ekki hreyfingar
stjarna með þegar þú reynir að
leysa þetta vandamál þá stendur
þú í raun uppi með aðra af tveim-
ur mögulegum lausnum. Annað-
hvort fer enginn frá plánetunni
sinni eða þá að við erum í raun
eina tæknivædda samfélagið í
Vetrarbrautinni,“ sagði Jonathan
Carroll-Nellenback, aðalhöfund-
ur rannsóknarinnar, í samtali við
Business Insider. Hann benti á að
stjörnur og pláneturnar, sem eru
á braut um þær, snúist um miðju
Vetrarbrautarinnar og séu á mis-
munandi hraða og mismunandi
brautum. Þetta veldur því að þær
mætast öðru hverju. Af þessum
sökum gætu geimverur einfald-
lega verið að bíða eftir að næsti
áfangastaður þeirra komi nær
þeim. Ef þetta er rétt væru vits-
munaverur lengur að dreifa úr
sér um Vetrarbrautina en Hart
taldi. Þetta þýði að þær hafi hugs-
anlega ekki enn komist til okkar
eða að hugsanlega hafi þær gert
það löngu áður en mannkynið
varð til.
Nýjar hugmyndir um
geimferðir
Vísindamenn hafa notað margar
aðferðir við að reyna að svara
Fermi-þversögninni. Rannsakað
hefur verið hvort hugsanlegt sé
að allt líf utan jarðarinnar þróist
í höfum og vötnum. Einnig hefur
því verið velt upp að menningar-
samfélög eyði sjálfum sér vegna
eigin óstöðugleika áður en þau
ná þeim áfanga að geta kannað
geiminn að nokkru marki.
Einnig hafa verið settar fram
svokallaðar „dýragarðskenn-
ingar“ sem ganga út á að menn-
ingarsamfélög í Vetrarbraut-
inni hafi ákveðið að setja sig ekki
í samband við okkur af sömu
ástæðu og við erum með náttúru-
verndarsvæði og veitum frum-
byggjum ákveðinna svæða sér-
staka vernd og eftirlátum þeim
sérstök svæði til búsetu.
Niðurstöður rannsóknar vís-
indamanna við Oxford-háskóla,
frá því á síðasta ári, benda til að
líkurnar á að við séum ein í Vetr-
arbrautinni séu um 2 á móti 5 og
að líkurnar á að við séum ein í al-
heiminum séu um 1 á móti 3.
Telja hugsanlegt
að vitsmuna-
verur hafi
heimsótt
jörðina og
rannsakað
sólkerfið
n Geimverur gætu einfaldlega verið að bíða eftir að næsti áfangastaður
þeirra komi nær þeim n Hugsanlega mörg menningarsamfélög til
Vinalega geimveran E.T. Gætu framandi menningarsamfélög litið svona út?Kristján Kristjánsson
ritstjorn@dv.is