Læknablaðið - okt 2019, Qupperneq 4

427
Árni Arnarson, Jón Steinar Jónsson, Margrét Ólafía Tómasdóttir, Emil Lárus Sigurðsson
Ávísanir á þunglyndislyf, róandi lyf og svefnlyf hjá ungu fólki fyrir
og eftir bankahrun. Þversniðsrannsókn í Heilsugæslu
höfuðborgarsvæðisins
Rannsóknin sýnir auknar ávísanir á svefnlyf og róandi lyf í aðdraganda efnahagshrunsins,
sérstaklega til karla. Á sama tíma sést ekki samskonar aukning á ávísuðu magni þung-
lyndislyfja sem bendir til þess að skammvirkum fljótvirkum lyfjum hafi verið ávísað við
erfiðar persónulegar aðstæður í kringum hrunið.
435
Ingibjörg Hjaltadóttir, Kjartan Ólafsson, Árún Kristín Sigurðardóttir,
Ragnheiður Harpa Arnardóttir
Heilsa og lifun íbúa fyrir og eftir setningu strangari
skilyrða fyrir flutningi á hjúkrunarheimili 2007
Í kjölfar reglugerðarbreytingar 2007 voru þeir sem fluttu á hjúkrunarheimili eldri og veikari
við komu og lifðu skemur eftir vistaskiptin en þeir sem fluttu inn fyrir breytingu. Niðurstöð-
urnar benda til að markmið reglugerðarbreytingarinnar að forgangsraða þeim sem voru
veikastir hafi því tekist. Því má telja líklegt að umönnunarþörf íbúa sé önnur og meiri en
áður.
443
Gunnar Guðmundsson, Ragnhildur Guðrún Finnbjörnsdóttir, Þorsteinn Jóhannsson,
Vilhjálmur Rafnsson
Loftmengun á Íslandi og áhrif hennar á heilsu manna. Yfirlit
Loftgæði eru almennt talin mikil á Íslandi og er styrkur mengunarefna í andrúmslofti að
jafnaði innan skilgreindra viðmiða. Þetta skýrist af margvíslegum þáttum eins og stærð
landsins, legu þess og veðurfari. Náttúruhamfarir geta valdið loftmengun eins og sýndi
sig í eldgosum síðustu ára. Rannsóknir hafa verið gerðar á tengslum loftmengunar við
heilsufar Íslendinga og æskilegt er að fleiri rannsóknir verði framkvæmdar til að bæta
þekkingu á loftmengun á Íslandi enn frekar.
420 LÆKNAblaðið 2019/105
F R Æ Ð I G R E I N A R
10. tölublað ● 105. árgangur ● 2019
423
Brostið stuðningsnet
útskrifta
Aðalsteinn Guðmundsson
Örlítið brot af raunveruleika
Landspítala nær athygli með
fréttum af yfirfullri bráðamót-
töku, en á bakvið tjöldin er
alvarlegur mönnunarvandi
sem er flókið að horfast í
augu við.
425
Arðbært
heilbrigðiskerfi
Björn Rúnar Lúðvíksson
Það er löngu tímabært að
hætta að ræða um taprekstur
heilbrigðiskerfisins, hann er
einfaldlega ekki til. Við meg-
um þó ekki staðna í þeirri
viðleitni að gera gott kerfi
betra og arðsamara. Þar liggja
fjölmörg sóknarfæri.
z
L E I Ð A R A R
AÐGERÐ
Læknarnir Cushing og Scarff að undirbúa heila-
skurð. Cushing (1869-1939) var brautryðjandi í
taugalæknisfræði og starfaði lengst af á Johns
Hopkins-spítalanum í Baltimore. Teikningar hans
af heilanum, áhöld sem hann hannaði og þriggja
binda ævisaga kanadíska læknisins William Osler
sem Cushing fékk Pulitzer-verðlaunin fyrir eru
meðal þess efnis sem hann lét eftir sig. Þetta
góss er að stærstum hluta varðveitt á lækn-
ingasögusafni Yale-háskólans. Myndin á kápu
októberblaðsins er birt með leyfi safnsins og tekin
í kringum árið 1930 á Peter Bent Brigham-sjúkra-
húsinu í Boston.