Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1995, Side 23

og taugafræðileg skoðun og þroska-
mat. Greiningin er þó aðeins fyrsta
skrefið á langri leið þar sem mikillar
þolinmæði og eljusemi er krafist af
jafnt foreldrum og ættingjum sem
öðrum þeim er með barnið hafa að
gera.
Ein þekktasta kraftbirting mis-
þroskans er ofvirkni og oft setur fólk
samasemmerki þarna á milli. Það er
mikill misskilningur. Börn geta verið
ofvirk en án annarra misþroska ein-
kenna og fjöldamörg misþroska börn
eru alls ekki ofvirk. Hins vegar er
ofvirknin yfirleitt það áberandi hegð-
unarvandamál að umhverfið neyðist
til þess að bregðast hart við því. Það
hömluleysi sem þar birtist hefur lengi
verið mönnum ráðgáta en rannsóknir
undanfarin ár hafa leitt til þess að í
einstaka tilfellum hefur verið reynt að
taka á ofvirkninni með lyfjagjöf. Þetta
er þó mjög mismunandi eftir löndum.
Lyfjagjöf hefur að vissu marki
auðveldað ofvirkum einstakl-
ingum að ná utan um líf sitt. Lyfin
eru þó engin allsherjarlausn og hvert
tilfelli fyrir sig er skoðað rækilega
áður en samþykki til lyfjagjafar er
veitt. Og hér er í hnotskurn stærsta
vandamál þeirra sem fást við mis-
þroska. Hvert tilfelli fyrir sig er
einstakt og tveir einstaklingar geta
þannig verið mjög misþroska án þess
að eitt einasta einkenni sé sameigin-
legt. Þess vegna hafa vísindin átt erfitt
með að viðurkenna misþroska sem
fötlun þótt það sé nú mjög að breytast.
Margir stríða klárlega við fötlun á
meðan aðrir eru á gráu svæði.
Nokkrir helstu hópar fagfólks sem
vinna með misþroska börn eru, auk
foreldranna, barnalæknar, iðjuþjálfar,
kennarar og sérkennarar á öllurn
skólastigum, talmeinafræðingar,
þroskaþjálfar, sálfræðingar, listþjálfar
og á stundum geðlæknar.
Verulegur hluti barna sem greinist
með misþroska heldur áfram að vera
með misþroska einkenni á fullorð-
insaldri. Þessi einkenni geta valdið
umtalsverðri röskun á daglegu lífi
þeirra og verið þeim fjötur um fót lífið
allt. Hér sem svo víða annars staðar
leita einstaklingarnir þó lausna sem
henta þeim en það verður að segjast
eins og er, að í okkar tæknivædda
ofurhraðasamfélagi eru horfur ekki
alltaf góðar á farsælli framtíð fyrir
stóran hluta misþroska fólks.
Foreldrafélag misþroska barna var
stofnað í apríl 1988 og í því eru
hátt á þriðja hundrað félaga. Starf-
semi félagsins hefur einkum verið í
formi fræðslufunda og útgáfu frétta-
bréfs en í því eru birtir útdrættir úr
fyrirlestrum, þýddar og frumsamdar
greinar og annað fræðslu- og kynn-
ingarefni auk auglýsinga er varða
starfsemi félagsins. Fréttabréfin eru
send öllum félögum og þess utan eru
þau send í alla grunnskóla landsins,
fjöldamargar aðrar stofnanir og á ann-
að hundrað fagaðilar fá þau einnig
send sér að kostnaðarlausu. Auk
þessa hafa verið gefnar út samantektir
úr fréttabréfunum, Starf og stefna,
sem hingað til hefur komið út þrisvar
sinnum. Foreldrafélagið stendur í
samvinnu við Iþróttafélag fatlaðra
fyrir íþróttatímum og sundkennslu en
þrátt fyrir alla þessa starfsemi hefur
félagið aldrei haft starfskraft á
launurn, allt starfið hefur verið unnið
í sjálfboðavinnu.
essi örstutta yfirlitsgrein færir
lesendum vonandi aukinn skiln-
ing á vandamálum misþroska barna
og misþroska fullorðins fólks. Vilji
einhver lesandi fá meira að heyra eða
lesa, er einfaldast að skrifa til For-
eldrafélags misþroska barna, pósthólfi
5475, 125 Reykjavík eða hringja í
Foreldrasamtökin í síma 568 0790 en
þar eru gefnar upplýsingar um starf-
semi félagsins og kynningarefni sent
út.
Þess má að lokum geta að í október
1996 verður haldið fjórða norræna
þingið um misþroska, að þessu sinni
í Arósum í Danmörku, með þátttöku
bæði fagfólks og foreldra. Að þinginu
stendur samnorræna nefndin um
misþroska en fsland á aðild að
nefndinni. Fjallað verður sérstaklega
um stöðu misþroska unglingaog ungs
fullorðins fólks, möguleika þeirra og
vandkvæði. Áhugasamir geta snúið
sér til foreldrafélagsins.
Matthías Kristiansen,
formaður Foreldrafélags
misþroska barna.
Grein þessi byggir að nokkru á
skrifum Sveins Más Gunnarssonar
barnalœknis en hann lést íjúlí1995.
Hann var einn af helstu frum-
kvöðlum í kynningu á og starfi með
misþroska börn á Islandi.
Hlerað í hornum
Tvær litlar mýs földu sig í holunni
sinni þegar þær sáu köttinn nálgast.
Þær heyrðu hann ganga mjálmandi í
kringum holuna. Síðan heyrðu þær
geltið í æstum hundi sem kom nær en
fjarlægðist síðan og dó svo alveg út:
Þá hættu mýsnar sér út úr holunni,
beint í gin kattarins, sem mælti
spaklega eftir málsverðinn: „Eg hefi
alltaf sagt að það borgaði sig að kunna
fleiri en eitt tungumál“.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
23