Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.09.1996, Page 6

mjög samheldinn. Þetta var merki-
legurtími, til dæmis stóðu aldrei bflar
fyrir utan skólann, hvorki kennarar
né nemendur gátu leyft sér þann lúxus
að eiga bfl.”
s
Arið 1941 var Menntaskólinn í
Reykjavík hernuminn og
kennsludeildir fluttar í Háskólann.
Pálmi Hannesson var þá rektor. “Mér
þótti óskaplega vænt um Pálma,” seg-
ir Halldór. “Bekkurinn stóð fast á bak
við hann í baráttu hans við mennta-
málaráðherra þess tíma - að fá skóla-
húsið aftur til afnota.”
Námsmeyjar í Húsmæðrakenn-
araskóla íslands flæmdust líka inn í
Háskólann á stríðsárunum sem
menntaskólastrákum þótti ekki verra.
“Okkur þótti sérstaklega eftirsóknar-
vert að vera boðnir á árshátíðir til
stelpnanna - gæða sér á öllu góðgæt-
inu sem þar var á boðstólum.
Lífið var svo miklu einfaldara á
þessum árum,” segir Halldór, “svo lít-
ið sem truflaði, enginn átti aur og vín
ekki smakkað fyrr en í 6. bekk.
Þá fórum við að splæsa í eina og
eina flösku, kannski fjórir saman og
þótti við hæfi að labba út í vita góð-
glaðir og fyllast af andagift. Þá var
ekki í tísku að verða mjög drukkinn.
Það eru ýmis vandræði á lífsleið-
inni,” segir Halldór brosandi.
“Eg slapp vel frá því að sjá ekki á
töfluna, en sjónleysið kom sér verr á
dansleikjum. Þarna var maður búinn
að mæla út hvar ákveðin stúlka sat,
tók síðan strikið yfir gólfið, en rakst
á einhvern á leiðinni, stefnan breyttist
um kvartgráðu og - svo vissi ég ekkert
við hverja ég var að dansa, því að þá
var tíska að dimma ljósin.
- Hugsaðu þér, hvað mörg blikk
hafa farið framhjá mér,” segir Halldór
kímileitur.
Erfði ættarbakteríuna -
bókagrúskið
Annað sem Halldór saknar mikið
er að geta ekki lengur blaðað í bók.
“Eg átti gott bókasafn og las feiki-
lega mikið, var vanur að geta gengið
að bókaskápnum og flett upp í bók-
unum. Þegar ég missti sjónina, seldi
ég allar bækumar mínar.” Halldóri er
þungt niðri fyrir, þegar hann segir
þetta og allir góðir bókamenn hljóta
að finna til samkenndar.
Halldór á ekki langt að sækja bóka-
grúskið - að eiga Jónas Jónasson frá
Hrafnagili fyrir afa. “Ég hefði trúlega
farið í sögu eða bókmenntir, ef sjón-
leysið hefði ekki komið til, en ég
treysti mér ekki í skóla erlendis, svona
sjónskertur.
Konan mín les mikið fyrir mig.
Hún sagði reyndar til að hressa mig,
þegarég missti alveg sjónina: “Þú ert
nú búinn að lesa fyrir næstu 100 árin,
Halldór minn.” Það var líka mikið
lesið fyrir mig sem krakka. Ég lærði
því fljótt að hlusta og taka eftir, sem
hjálpar mér mikið nú.”
Bækur hafa löngum verið nálægt
Halldóri. Eftirað mamma hans deyr,
er hann mikið á Kristnesi. “Jónas
frændi átti ótrúlegasta bókasafn og var
með eindæmum skemmtilegur maður,
sem gaf sér góðan tíma til að tala við
kauða. Synir Jónasar og Ingibjargar
voru hálfgerðir bræður mínir,” segir
Halldór, “þeir Bjarni Rafnar (læknir
á Akureyri) og Jónas heitinn Rafnar
(lögfræðingur, bankastjóri og þing-
maður). Bernskumyndirnar frá Ki'ist-
nesi eru fallegar.
að sem er ómetanlega sérstætt
fyrir mig, eftir að ég missti sjón-
ina, er lesklúbbur okkar strákanna,
skólafélaganna úr M.R.” Skalli var
stofnaður eftir jarðarför Páls Sveins-
sonar frönskukennara á heimili Páls
heitins Líndal á Bergstaðastræti, 12.
janúar 1951. “Strákamir” í lesklúbbn-
um em vel þekktir í þjóðfélaginu fyrir
störf sín, eins og Halldór sjálfur:
Olafur E. Stefánsson ráðunautur hjá
Búnaðarfélagi íslands, Árni Björns-
son lýtalæknir, Jóhannes Nordal fyrr-
verandi seðlabankastjóri, Björn Th.
Björnsson listfræðingur, Sveinn
Kjartan Sveinsson í Völundi, Bent
Scheving Thorsteinsson hagfræðingur
og Jónas Kristjánsson fyrrverandi
forstöðumaður Árnastofnunar. Tveir
úr hópnum eru látnir, þeir Páll Líndal
og Hjálmar Olafsson.
“Við höfum komið saman alla
mánudaga yfir vetrartímann um ára-
tugaskeið. Eftir að ég missti sjónina,
gerðu strákarnir mig að “boðunar-
stjóra” svo ég hefði eitthvað embætti,”
segir Halldór hinn ánægðasti með
starfsheitið, “hinir skiptast á að láta
bókina ganga á milli sín. Hver les í
15-20 mínútur. Síðan ræðum við vítt
og breitt um innihaldið.”
Halldór segir þá strákana alætur á
lesefni. Biblíuna og Islendingasög-
urnar hafa þeir lesið spjaldanna á
milli. Síðast lásu þeir handrit eftir
Björn Th. og bók hans “Harmagrát í
Bláturni” um dóttur Kristjáns 4.
Danakonungs sem var lokuð inni í
Bláturni í 18 ár og fékk hvorki bók
né skriffæri, en skrifaði þá á örlitla
miða utan af sykurmolum og bjó til
blek úr kertasóti og öli.
Tvö bannorð em þó í klúbbnum.
Hvorki pólitík né fjármál mega vera í
umræðunni. “Við viljum halda sterk-
um vináttuböndum sem hvorki pólitík
né fjármál mega spilla. Þetta er svo
skemmtilegt,” segir Halldór, “að
aðeins dvöl utan landssteina, kemur í
veg fyrir að þessir önnum köfnu vinir
mínir láti sig vanta.”
6