Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1997, Blaðsíða 3

Ólöf Ríkarðsdóttir form. ÖBÍ:
HÖFUM VIÐ GENGIÐ
TIL GÓÐS?
/
Asíðastliðnu ári varð Öryrkjabandalag
íslands 35 ára. Af því tilefni verður
hér í örstuttu máli stiklað á nokkrum þáttum
úr sögu þess.
Hugmyndin að stofnun Öryrkjabanda-
lags hafði átt sér nokkurn aðdraganda eða
frá því síðla árs 1959. Þá komu saman full-
trúar Blindrafélagsins, Sambands íslenskra
berklasjúklinga og Sjálfsbjargar, lands-
sambands fatlaðra. A þessum fyrsta fundi
kom strax í ljós mikill samstarfsvilji og
fljótlega var sett á laggimar samvinnunefnd
með stofnun bandalags í huga.
I ársbyrjun 1961 skilaði nefndin síðan
áliti og taldi heppilegast að öll öryrkja-
félögin og styrktarfélög öryrkja ættu aðild
að bandalaginu, sem stæði svo opið samskonar félögum,
er stofnuð yrðu síðar.
Föstudaginn 5. maí 1961 var svo Öryrkjabandalag
íslands stofnað, lög þess samþykkt og eftirtaldir fulltrúar
stofnfélaganna sex kosnir í stjórn: Forseti var Oddur
Ólafsson, Sambandi íslenskra berklasjúklinga, varaforseti
Sveinbjörn Finnsson, Styrktarfélagi lamaðra og fatlaðra,
gjaldkeri Zophanías Benediktsson, Sjálfsbjörg,
landssambandi fatlaðra, ritari Sigríður Ingimarsdóttir,
Styrktarfélagi vangefinna. Meðstjórnendur voru þeir
Andrés Gestsson, Blindrafélaginu og Einar Eysteinsson,
Blindravinafélagi íslands.
Hin upphaflegu lög Öryrkjabandalagsins eru enn í fullu
gildi, þótt þau hafi orðið ítarlegri með árunum. í þeim
er meðal annars kveðið á um að hlutverk Öryrkjabanda-
lagsins sé
að koma fram fyrir hönd öryrkja gagnvart opinberum
aðilum,
að reka vinnumiðlunar- og upplýsingaskrifstofu fyrir
öryrkja,
að koma á samstarfi við félagasamtök erlendis, er vinna á
líkum grundvelli og hagnýta reynslu þeirra í þágu
bandalagsins.
að vinna að öðrum sameiginlegum hagsmunamálum
öryrkja.
Þar er einnig lögð áhersla á að hvert aðildarfélag sé
sjálfstætt um sín innri mál.
Þótt fjárhagur væri bágur var strax á stofnárinu ráðist
í að taka á leigu skrifstofuhúsnæði hjá SÍBS að
Bræðraborgarstíg 9 í Reykjavík og var Guðmundur Löve
ráðinn framkvæmdastjóri. Guðmundur sinnti því starfi af
einstakri eljusemi og dugnaði til dauðadags árið 1978.
Öryrkjabandalag íslands er að sjálfsögðu stofnað til þess
að gæta hagsmuna fatlaðs fólks enda er
kveðið á um það í lögunum eins og að ofan
greinir.
Fyrsti liður annarrar greinar laganna er
afar mikilvægur en hann fjallar um það
hlutverk bandalagsins að koma fram fyrir
hönd öryrkja gagnvart opinberum aðilum í
hverskyns hagsmunamálum, svo sem
varðandi löggjöf og framkvæmd þeirra og
í dómsmálum er snerta rétt fatlaðra.
í þessu sambandi hefur bandalagið náð
umtalsverðum árangri, sem sé þeim að sam-
tökin hafa fyrir löngu hlotið viðurkenningu
stjórnvalda sem hagsmunasamtök öryrkja.
Sú viðurkenning kemur meðal annars fram
í því að bandalagið fær til umsagnar frá
opinberum aðilum tillögur til laga, reglugerða og ýmissa
annarra málefna, er snerta málefni fatlaðs fólks og öryrkja.
Þá fær Öryrkjabandalagið einatt aðild að nefndum og
stjómum sem fjalla um þessi mál.
að var lengst af veigamikill þáttur í starfi Guðntundar
Löve að annast vinnumiðlun fyrir öryrkja eins og
kveðið er á um í lögunum. Þörfin var gífurlega mikil og
kom margt til. Margt fatlað fólk hafði ekki átt þess kost
að afla sér menntunar, aðrir höfðu ekki líkamlega burði til
erfiðisvinnu, og það var staðreynd þá, eins og er því miður
raunin ennþá, að fatlað fólk lenti oftast neðst á lista þeirra
er sóttu um atvinnu.
Stundum heyrist að öryrkjafélög eigi ekki að standa í
atvinnurekstri, en það er sannarlega ekki að ástæðulausu,
sem mörg öryrkjafélög, þeirra á meðal Öryrkjabandalagið
sjálft, hafa stofnað til atvinnurekstrar af einu eða öðru tagi
fyrir fatlað fólk. Það heyrir nefnilega til undantekninga
að sveitarfélög eða aðrir opinberir aðilar hafi atvinnuún'æði
fyrir þá sem ekki geta skilað fullum vinnuafköstum vegna
fötlunar.
Öryrkjabandalagið rekur verndaða vinnustaði í húsa-
kynnum bandalagsins að Hátúni 10. Reksturinn skiptist í
fjóra þætti, tæknivinnustofuna Örtækni, saumastofu,
prjónastofu og ræstingadeild.
Allir þessir þættir ganga nú vel þrátt fyrir fjársvelti af
hálfu ríkisins en samkvæmt lögum um málefni fatlaðra
ber ríkinu að standa við bakið á rekstri verndaðra
vinnustaða.
Þetta fjársvelti hefur það í för með sér að erfitt er um
vik að færa út kvíarnar og veita þannig fleira fólki atvinnu.
Verndaðir vinnustaðir eru fyrst og fremst hugsaðir sem
aðlögunartími fyrir almennan vinnumarkað. Reyndin er
Sjá næstu síðu
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
mm
3