Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.03.1997, Qupperneq 28

VIÐHORF
/ • •
Olafur Orn Haraldsson alþm.:
MÁLEFNI FATLAÐRA
jónusta við fatlaða hér á landi
hefurbreystmikið síðustu árin
og sem betur fer farið ört
batnandi. Það grundvallarviðhorf er
nú viðurkennt af flestum að fatlaðir
eigi að standa
jafnfætis öðrum
þjóðfélagsþegn-
um og um þá þurfi
þess vegna ekki
að gilda sér lög
heldur þurfi að
breyta lögum um
félagslega þjón-
ÓlafurÖrn ustu þannig að
Haraldsson. þau veiti fötluð-
———— umfyllsturéttindi
á við aðra. Það er óæskilegt að til
lengdar þurfi að sérgreina þjónustu
fatlaðra frá þjónustu við aðra íbúa
landsins, enda þótt slíkt fyrirkomulag
hafi þótt nauðsynlegt á sínum tíma
þegar lögin um málefni fatlaðra voru
sett 1979. Frá þeim tíma hefur sem
betur fer orðið stórfelld breyting í
þjónustu við fatlaða og því kominn
tfmi til að taka skref fram á við ekki
aðeins í þjónustunni heldur einnig í
lagasmíð.
Með því móti verði keppt að því
að þjónusta við
fatlaða, ófatlaða sé
hlið við hlið og að-
greining milli fatl-
aðra og ófatlaðra
hverfi. Til þess að
slíkt sé hægt þarf
að steypa saman
tveimur flóknum
og umfangsmikl-
um lagabálkum en
það eru annars veg-
ar lögin um félags-
þjónustu í sveit-
arfélögunum og
hins vegar lögin
um málefni fatl-
aðra.
Félagsmálaráð-
herra, Páll Péturs-
son skipaði nefnd á síðasta ári til þess
að endurskoða lög um málefni fatl-
aðra, en í nefndina voru skipaðir aðilar
frá hagsmunasamtökum fatlaðra,
Þroskahjálp og Öryrkjabandalaginu,
ennfremur fulltrúi sveitarfélaganna,
tveir alþingismenn og formaður
stjórnarnefndar um málefni fatlaðra.
Formaður nefndarinnar er höfundur
þessarar greinar, ritari nefndarinnar og
lögfræðilegur ráðgjafi komu frá
félagsmálaráðuneytinu.
Nefndin tók fljótlega þá grund-
vallarafstöðu að leggja til flutn-
ing á málefnum fatlaðra frá ríki til
sveitarfélaga. Strax við þá ákvarð-
anatöku varð ljóst að gjörbreyta þyrfti
lögunum og að ekki dygði eingöngu
lagasetningarstarf heldur þyrfti að fara
fram mikill undirbúningur á faglegu
sviði og samningsgerð milli sveitar-
félaganna og ríkisins með þátttöku
allra þeirra aðila sem hagsmuna eiga
að gæta og gott gátu lagt til málsins.
Þá þurfti að svara þeirri spurningu
hvort flytja ætti málefni fatlaðra öll í
einu lagi frá ríki til sveitarfélaga eða
gera slíkt í áföngum.
Eftir að hafa kannað þetta hjá
nokkrum sveitarfélögum, fagfólki og
stjórn Sambands íslenskra sveitar-
félaga varð niðurstaðan sú að leggja
til flutning á málaflokknum í einu lagi
og kom þá fljótlcga í sjónmál 1. janúar
1999 og varð það að lokum tillaga
nefndarinnar. Það eykur mönnum
bjartsýni að árangur náist hversu vel
hefur tekist til með flutning grunn-
skólans frá ríki til sveitarfélaga. Við
undirbúning á flutningi málefna
fatlaðra til sveitarfélaganna verður án
efa litið mjög til reynslunnar af grunn-
skólaflutningnum. Heppilegast er að
komið sé á fót verkefnastjórn eða
stjórnum þar sem hinir ýmsu þættir
málsins verði teknirfyrir sérstaklega,
þeir greindir og um þá samið milli
ríkis og sveitarfélaga. Nokkrir þess-
ara þátta gætu verið um fjármál, rétt-
indi og þjónustu fyrir fatlaða, réttindi
og kjör starfsfólks sem vinnur við
málefni fatlaðra og fleira mætti telja.
Ekki ríður minnst á að nægjanlegt
fjármagn komi frá ríkinu til sveitar-
félaganna þannig að þau geti staðið
undir þeim kröfum sem til þeirra
verða gerðar. Þá er einnig afar mikil-
vægt að glata ekki þeirri miklu reynslu
fólksins sem hefur unnið að þjónustu
við fatlaða út um
byggðir landsins
bæði á einstökum
stöðum svo og
svæðisskrifstofum
um málefni fatl-
aðra.
argir hafa
áhyggjur
af flutningi til
sveitarfélaganna,
ekki síst vegna
þess að mörg
sveitarfélög eru
lítil og vanmegn-
ug að veita fé-
lagslega þjón-
ustu. Vanmáttur
þeirra er bæði
28