Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1997, Blaðsíða 46

• í B RENNIDEPLI
egar hugað er að lífskjörum
öryrkja þarf að taka mið af
ýmsum misleitum þáttum,
sem breytilegir kunna að vera frá ein-
um til annars. Einn þessara þátta er
hinn beini kostnaður sem fötlun fylgir,
viðbótarkostnaður af ýmsu tagi sem
aðrir þurfa sem betur fer ekki að bera,
allt yfir í hreina umönnun. Annar þátt-
ur, nátengdur þó, varðar kostnað
vegna lyfja- og lækniskostnaðar, sem
langvarandi veikindi skapa umfram
hið eðlilega, kostnað sem oft verður
tilfinnanlegri fyrir öryrkja en aðra
vegna hins ofurlága tekjugrunns
þeirra, alltof margra. Með sérstakri
uppbót eða frekari uppbót var þessu
á sínum tíma mætt að hluta og kom
raunar húsnæðiskostnaður í ríkum
mæli inn í myndina og er enn þar sem
svo háttar að húsaleigubætur eru ekki
greiddar. Lesendur þessa blaðs eiga
vel að vita hver breyting varð hér á í
apríl á síðasta ári, þar sem sett voru
ákveðin tekju- og eignamörk sem
skilyrði fyrir þessari frekari uppbót,
mörk sem aldrei áður höfðu gilt, þar
sem aðeins var litið til umfangs þess
kostnaðar aukalega sem viðkomandi
sannlega varð fyrir.
*
Mótmæli okkar snéru eðlilega að
tekjumörkum, enda eignastaða
öryrkja almennt afar rýr, svo ekki sé
meira sagt. Þau mótmæli voru í hví-
vetna eðlileg þar sem mikill fjöldi
missti annað tveggja þessa
uppbót alveg eða stórlækkaði
í uppbótargreiðslum, alveg án
tillits til þess hver aukakostn-
aður var. Lesendur eiga líka að
hafa fengið að fylgjast vel með
baráttunni fyrir breytingunni,
eðlilegri og sanngjarnri, ekki
sízt í ljósi yfirlýsinga ráðherra
tryggingamála um endurskoð-
un upphæða í ljósi reynsl-
unnar. Sameiginlega tóku
samtök öryrkja og aldraðra á
málinu og settu í lokin fram
lágmarkskröfu um tekjumörk
við 85 þús. kr. á mánuði í stað
75 þús. kr. sem upphafleg
reglugerð kvað á um. Til móts
við okkur var komið með
reglugerð um 80 þús. kr. tekjumörk
frá og með síðustu áramótum, að vísu
tveggja prósenta hækkunin þar inni-
falin, en það sem meira var um vert,
þessi tekjumörk taka sömu breyt-
ingum og bótahækkanir almennt gera.
Ráðherra eru hér færðar þakkir fyrir
rýmkan þessa, sem skiptir verulegu
máli fyrir svo marga. Okkur er ljóst
að hjá henni var við ramman reip
ríkiskassavarða að draga, svo ekki
náðist það er við helzt vildum, en
vissulega árangur þó, sem meta ber.
Alltof margir sem áður nutu þessarar
uppbótar og voru ekki ofsælir af,
liggja þó enn óbættir hjá garði og
þykir okkur miklu miður. Sú stað-
reynd, að svo margir misstu við þessa
breytingu í fyrra rétt sinn til undan-
þágu af greiðslu afnotagjalda RUV,
kallar sannarlega á endurskoðun þess
hvaða bótaviðmiðun á að gilda um
þennan rétt í framtíðinni. Að því verð-
ur vel að huga.
*
Eitt margra baráttumála Öryrkja-
bandalagsins mörg undangengin
ár varðar það að fjárhagsleg aðstoð
sveitarfélaga, hin sértæka aðstoð, sem
oft hefur verið nefnd hið síðasta
úrræði, fái hvorki skert bætur né vasa-
peninga. Sannleikurinn er nefnilega
sá að við höfum mörg dæmi um að
þessum styrk sé skilað til baka í
skertum bótum og skatttöku, jafnvel
svo að af verði beint fjárhagslegt tap
Frá heimsókn í Foldabæ. S ,á bls. 18.
fyrir viðkomandi og er þá illa komið,
þegar hrein neyðaraðstoð í raun er
þannig étin upp og jafnvel ríflega það.
A sínum tíma var þó komið ákvæði
inn í lagafrumvarp um að þessi fjár-
hagsaðstoð skerti ekki sérstaka heim-
ilisuppbót, en eins og allir vita skerðist
hún um krónu á móti krónu, því frí-
tekjumark er ekkert. Aldrei varð af
samþykkt þessa frumvarpsákvæðis og
látið í veðri vaka að ekki hefði verið
unnt að sjá kostnaðarafleiðingar fyrir
ríkissjóð. í vetur hefur að beiðni
Öryrkjabandalags Islands verið að
störfum nefnd til að fjalla sérstaklega
um þetta mál, annars vegar bótaskerð-
inguna og hins vegar skatttökuna. Að
hafa komið fulltrúar frá félags-,
fjármála-, heilbrigðis- og trygginga-
ráðuneyti, ríkisskattstjóra og Trygg-
ingastofnun ríkisins auk okkar. For-
ysta hefur verið í höndum Jóns
Sæmundar Sigurjónssonar.
Nú hefur sá árangur náðst að þessi
félagslega fjárhagsaðstoð mun
hvorki skerða bætur né vasapeninga.
Ber að fagna því alveg sérstaklega,
svo tilfinnanleg sem þessi skerðing
hefur orðið svo mörgum, svo af eru
hin átakanlegustu dæmi. Við segjum
stundum að árangur af alls kyns puði
í ýmsum áttum sé oft enginn, jafnvel
verri en enginn. Hér er um árangur
langrar baráttu að ræða en fyrir mestu
að nú hefur hann náðst. Það gildir oft
að halda málum svo til streitu
að aldrei sé eftir gefið fyrr en
fullur sigur hefur fengizt og
það sannast varðandi þennan
þátt. Eftir er skattaþátturinn
en við vitum að endurskoðun
66. greinar skattalaganna,
heimildargreinar um skatta-
Iækkun eða lækkun gjald-
stofns, er væntanleg og við
vonum svo sannarlega að þar
verði á þessu tekið, enda mun
því vakandi haldið.
*
Eins og lesendur ættu að
vita hefur verið starfandi
samstarfsnefnd launþega-
samtakanna annars vegar og
Landssambands aldraðra ,
46