Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1999, Blaðsíða 45

Stefnumörkun
í endurhæfingu á Islandi
Frá Hringsjá en hennar lofsamlega getið hér.
í fylgd með Einari Má Guðmundssyni.
Hingað hefur borist hin ágæt-
asta samantekt um stefnu-
mörkun í endurhæfingu hér
á landi. Það er Félag íslenskra
endurhæfingarlækna sem sendir til-
lögur að slíkri stefiiumörkun frá sér.
Þetta er skýrsla yfirgripsmikil og
allsérhæfð um leið svo leikmaður ætti
ekki að freista þess að gjöra henni
skil en aðeins tæpt á nokkrum
athyglisverðum atriðum.
Skýrslunni eða tillögunum er skipt
í þrjá meginkafla: 1) Skilgreining og
viðfangsefni endurhæfingar; 2)
Staða endurhæfingar í dag og 3)
Endurhæfing i framtíðinni.
I fyrsta kaflanum er endurhæfingu
skipt í tvö stig: frumendurhæfingu
og viðhaldsendurhæfingu. Þar er svo
minnt á helstu viðfangsefni læknis-
fræðilegrar endurhæfingar og skulu
þau talin upp hér: a) afleiðingar
sjúkdóma og sköddunar á stoðkerfi;
b) afleiðingar sjúkdóma og sködd-
unar á taugakerfi; c) afleiðingar
hjarta- og lungnasjúkdóma; d)
afleiðingar geðrænna sjúkdóma; e)
meðfædd fotlun og afleiðingar sjúk-
dóma eða slysa á unga aldri; f)
afleiðingar lífshátta s.s. offita, streita
og reykingar, g) atvinnuendurhæf-
ing; h) forvamir; i) rannsóknir og
kennsla.
r
Iöðrum kafla um stöðu endurhæf-
ingar í dag eru taldar upp endur-
hæfingardeildir og endurhæfingar-
stofnanir og til fróðleiks farið yfir
það hér:
1) Endurhæfingar- og hæfingardeild
Landspítalans.
2) Endurhæfingardeild SHR (Grens-
ás).
3) Reykjalundur endurhæfingar-
miðstöð.
4) Endurhæfingardeild FSA
(Kristnes).
5) Heilsustofnun Náttúrulækninga-
félagsins.
Einnig er talið upp hvar endurhæf-
ingarstarf er unnið á stöðum og stofn-
unum:
6) Æfingarstöð Styrktarfélags lam.
og fatl.
7) Greiningar- og ráðgjafarstöð rík-
isins.
8) HL - stöðvar í Reykjavík, Akur-
eyri, Neskaupstað.
9) Gigtlækningastöð Gigtarfélagsins
10) Hæfingarstöðin á Akureyri.
11) Starfsþjálfun fatlaðra - Hringsjá.
Auk þess stofur sjúkraþjálfara og
talmeinafræðinga o.fl. m.a. á sjúkra-
húsum.
í skýrslunni er til þess vitnað að
skipulögð endurhæfingarstarfsemi
hófst hér fýrir rúmlega 35 árum og
síðan þá hefur mikil þróun átt sér
stað.
Einnig segir að kostnaður við end-
urhæfingu sé mun lægri hér en
þekkist annars staðar í heiminum,
afleiðing þess að mannafli hefur hér
verið skorinn við nögl.
Sem dæmi er sagt að í Noregi kosti
endurhæfing sambærilegra verkefiia
og á Reykjalundi þrisvar sinnum
meira fé og á Grensási er legukostn-
aður um 2/3 af kostnaði á almennum
deildum Sjúkrahúss Reykjavíkur.
Upplýst er að nú séu starfandi 12 sér-
fræðingar í endurhæfingu - aðeins.
Ikaflanum um framtiðarhorfur má
sjá margar vel grundaðar og
útfærðar tillögur og lýst er æskilegri
verkaskiptingu endurhæfingarstofn-
ana. Er því skipt rækilega niður eftir
eðli sjúkdóma og sköddunar. Er þar
um flest mannleg mein fjallað s.s.
útlimamissi, hjarta- og lungnasjúk-
dóma, stoðkerfisvandamál, sjúkdóma
og áverka í taugakerfi t.d. heila- og
mænuáverka, geðræn vandamál,
krabbamein, brunasköddun og þá
bæði að hæfingu og endurhæfingu
vikið.
Atvinnuendurhæfing - oft síðasti
hlekkur endurhæfingar er einn undir-
kaflanna og þar fær Hringsjá sina
einkunn þar sem segir: “Fáir hafa
sinnt þessum þætti endurhæfingar að
einhverju ráði, að undanskilinni öfl-
ugri starfsþjálfun hjá Starfsþjálfun
fatlaðra - Hringsjá.” Bent er á að á
Reykjalundi séu kjöraðstæður til
atvinnuendurhæfingar en ljármagn
skorti. I lokaorðum segir að áherslu
verði að leggja á verulega breytingu
varðandi stofnanatengda þjónustu
einkum með því að auka göngudeild-
ar- og dagdeildastarfsemi. Skýr
verkaskipting milli endurhæfing-
arstofnana er ákveðin tillaga. Auk
þess er í þessum tillögum bent á
möguleika á nýjum eða áður van-
ræktum verkefnum.
Okkur þykir þetta hin markverð-
asta lesning og okkar einlæg von að
frekari framkvæmd megi fylgja í
kjölfarið.
H.S.
FRÉTTABRÉF ÖRYRKJABANDALAGSINS
45