Morgunblaðið - 14.03.2020, Side 2

KÓRÓNUVEIRUFARALDUR2
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. MARS 2020
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 569 1100 Fulltrúar ritstjóra Sigtryggur Sigtryggsson sisi@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson aij@mbl.is Fréttir Guðmundur Sv. Hermannsson ritstjorn@mbl.is Menning Einar Falur Ingólfsson menning@mbl.is
Viðskipti Stefán E. Stefánsson vidskipti@mbl.is Íþróttir Víðir Sigurðsson sport@mbl.is mbl.is Jón Pétur Jónsson netfrett@mbl.is Smartland Marta María Jónasdóttir smartland@mbl.is Umræðan | Minningar mbl.is/sendagrein Prentun Landsprent ehf.
Landamærum Danmerkur verður lokað frá og með há-
degi í dag og verður öllum aðvífandi vísað frá landinu
nema þeir geti sýnt fram á að þeir eigi þangað mjög
brýnt erindi. Mette Frederiksen, for-
sætisráðherra landsins, lýsti þessari
ákvörðun yfir í gærkvöldi.
Ásdís Ýr Pétursdóttir, upplýsinga-
fulltrúi Icelandair, sagði engar breyt-
ingar enn hafa verið gerðar á flug-
áætlun félagsins þegar mbl.is ræddi
við hana í kjölfar ávarps Frederiksen.
Tvær flugferðir til og frá Kaup-
mannahöfn voru þá á áætlun hjá Ice-
landair í dag, fyrir hádegi og eftir há-
degi.
„Við erum ekki komin með nánari upplýsingar um það
hvernig ferðabanninu verður framfylgt. Við verðum bara
að taka stöðuna þegar við erum komin með nánari upp-
lýsingar og spila þetta eftir eyranu áfram,“ sagði Ásdís.
Icelandair flýgur tvisvar til þrisvar til Kaup-
mannahafnar og til baka daglega. Flugfélagið hefur ósk-
að eftir ítarlegri upplýsingum frá dönskum stjórnvöldum
vegna lokunar landamæranna.
„Það hefur bara sinn gang en við erum ekki komin
með nákvæmar upplýsingar um það hvernig þessu verði
framfylgt.“
Óvissa eftir lokun Danmerkur
 Óska upplýsinga  2-3
ferðir fram og til baka á dag
Morgunblaðið/Eggert
Flug Icelandair hefur óskað eftir ítarlegri upplýsingum.
Ásdís Ýr
Pétursdóttir
Mikilvægt er að læknar ávísi ekki
lyfjum í óhófi heldur samkvæmt þörf-
um hvers og eins, þrátt fyrir að birgð-
ir lyfja séu óvenju miklar vegna út-
breiðslu kórónuveirunnar. Þetta kom
fram í máli Ölmu D. Möller landlækn-
is á blaðamannafundi almannavarna-
deildar ríkislögreglustjóra í gær.
Miklu máli skipti að lyf safnist ekki
saman hjá sumu fólki á meðan aðra
gæti skort lyf. Tók Alma fram að um
væri að ræða almenn tilmæli sem
send hefðu verið til lækna. Einnig
hefðu tilmæli verið send til apóteka
um að afgreiða ekki lyf í óhóflegu
magni.
Meira úr apótekum en venjulega
Spurð hvort upp hefðu komið til-
felli þar sem lyf væru hömstruð sagði
Alma að erfitt væri að svara því beint.
Ljóst væri þó að meira hefði farið út
úr apótekum síðustu daga en alla
jafna.
Samtals hafa núna 260 manns
skráð sig í bakvarðasveit heilbrigðis-
starfsfólks, en það er heilbrigðis-
starfsfólk utan opinbera geirans eða
sem komið er á eftirlaun.
Alma sagði engan enn hafa verið
kallaðan út úr þessari sveit, en það
væri hverrar stofnunar að ákveða
það. Helmingur þessara 260 hefði
boðið sig fram til að sinna störfum
sem tengdust kórónuveirunni, en
helmingur til annarra starfa.
Andrés Magnússon, framkvæmda-
stjóri Samtaka verslunar og þjón-
ustu, sat einnig fundinn. Benti hann á
að nóg væri til af mat og öðrum nauð-
synjavörum hér á landi og að vöru-
flutningar væru algjörlega ótruflaðir
þrátt fyrir ferðabann sem Donald
Trump Bandaríkjaforseti boðaði í
gær.
Ekki fyrirsjáanlegur skortur
Borið hefur á hömstrun í verslun-
um hérlendis undanfarna daga.
Sendu Hagar hf. til að mynda frá sér
tilkynningu í gær þar sem fram kom
að starfsfólk fyrirtækisins hefði fund-
ið fyrir og orðið vitni að birgðasöfnun
í verslunum Bónuss og Hagkaupa.
„Birgðastaða verslana, vöruhúsa
og birgja er góð. Hagar hafa nú þeg-
ar haft samráð við innlenda og er-
lenda birgja og metið stöðuna m.t.t.
þess ástands sem við stöndum nú
frammi fyrir,“ segir í tilkynningu
Haga.
„Að sama skapi er hvorki nú, né
fyrirsjáanlegur skortur á innfluttum
vörum, hvort sem um er að ræða
ávexti, grænmeti, hreinlætisvörur,
þurrvörur eða matvöru með langt
geymsluþol. Sömuleiðis er birgða-
staða á eldsneyti á Olís- og ÓB-stöðv-
um góð.“
Ekki náð að fylla hratt á hillur
Krónan tilkynnti einnig að enginn
vöruskortur væri fyrirsjáanlegur.
„Þannig eru 60-70% af vöruframboði
Krónunnar íslensk framleiðsla og
engin stöðvun er á framleiðslu. Þá
hefur Krónunni ekki borist nein
flöggun frá erlendum birgjum vegna
stöðvunar framleiðslu. Vegna álags á
verslunum síðastliðna daga hafa
starfsmenn þó ekki náð að fylla á hill-
ur nægjanlega hratt en sendingar
berast í hverja búð daglega og fyllt er
á fyrir opnun.“
Alma og Andrés ítrekuðu á fund-
inum að ekki væri nauðsynlegt fyrir
landsmenn að hamstra vörur. Spurð-
ur um þá hömstrun sem borið hefur
á, til dæmis á salernispappír, sagði
hann þau klóra sér í hausnum yfir
því. Alma bætti við: „Ef við eigum að
verja okkur verður næsti maður líka
að eiga sápu og salernispappír.“
Nóg til af lyfjum, mat
og nauðsynjavörum
 60-70% af vörum íslensk framleiðsla  Álag á verslanir
Morgunblaðið/Eggert
Brauð Ekki er neitt útlit fyrir matvælaskort en vegna álags hafa starfsmenn ekki náð nægilega hröðum áfyllingum.
Ragnhildur Þrastardóttir
ragnhildur@mbl.is
Rúmlega 500 manns mættu í skimun
fyrir kórónuveirunni hjá Íslenskri
erfðagreiningu í gær, á fyrsta degi
skimana. Markmiðið er að 1.000 sýni
verði tekin daglega í framhaldinu en
til þess að hægt
sé að skima og
greina sýnin vinn-
ur starfsfólk ÍE
bæði á nóttunni
og um helgar.
Kári Stef-
ánsson, forstjóri
fyrirtækisins,
segir að „ef allt
gangi eins og í
lygasögu“ fáist
niðurstöður vegna fyrstu sýnanna í
kvöld.
„Það sem mér finnst flottast af
öllu er það hvernig þetta fólk sem
vinnur hjá mér í Íslenskri erfða-
greiningu tekst á við þetta. Það
verður unnið alla helgina, það verður
byrjað að greina þessi 500 sýni á
miðnætti hjá okkur og síðan verður
unnið í alla nótt,“ sagði Kári í sam-
tali við mbl.is í gærkvöldi.
„Þetta er fólk sem gerir þetta af
eigin hvötum. Það hefur enginn beð-
ið það um að vinna á nóttunni eða
um helgar. Það bara kemur og ætlar
að gera þetta.“
Hann sagði faraldurinn geta haft
jákvæðar afleiðingar að einhverju
leyti. „Kannski þjappar hann okkur
betur saman. Kannski komum við út
úr þessari farsótt með minni efnis-
hyggju og meiri væntumþykju hvert
fyrir öðru. Þetta hljómar náttúrlega
eins og ég sé rómantískt „leftover“
frá sjöunda áratugnum en ég er það.
Það er smá möguleiki að þetta
þjappi okkur saman sem samfélagi.
Að minnsta kosti þegar horft er á
þetta fólk sem er að takast á við
þennan faraldur. Það eru allir reiðu-
búnir til þess að gera allt milli him-
ins og jarðar. Það spyr enginn:
„hversu lengi þarf ég að vinna“ eða
„fæ ég borgað fyrir þetta“. Það eru
bara allir að demba sér út í þetta af
fullum krafti.“
Spurður hvort Íslensk erfðagrein-
ing hafi nægilega marga starfsmenn
á sínum snærum til að fást við alla
þessa vinnu sagði Kári:
„Til þess að halda þessu gangandi
svo við náum að greina 1.000 sýni
daglega þarf 50 manns í þjónustu-
miðstöð. 50 starfsmenn vinna þar en
tíu þeirra gátu ekki unnið yfir
helgina vegna þess að þau eiga lítil
börn þannig að það var hringt í tíu
starfsmenn sem vinna í Íslenskri
erfðagreiningu í Vatnsmýrinni og
hver einasti sem var beðinn var
reiðubúinn til þess að koma. Ég á
ekki orð yfir það hvað mér finnst
þetta flott fólk.“
Vonast eftir
fyrstu niður-
stöðum í kvöld
Kári
Stefánsson
 ÍE hefur skimanir fyrir kórónu-
veirunni  Unnið nótt sem nýtan dag
Eik fasteignafélag, sem er til
húsa á sama stað og þjónustu-
miðstöð Íslenskrar erfðagrein-
ingar, hefur gagnrýnt fram-
kvæmd skimana en fyrirtækið
sendi frá sér tilkynningu í gær
vegna þess.
Kári sagði forsvarsfólk ÍE hafa
fundað með aðilum í húsinu í
gær og nú hafi hann á tilfinning-
unni að „allir séu saman í liði“.
„Upplýsingagjöf frá okkur var
ekki nægilega mikil. Við vorum
að reyna að koma þessu saman á
heimsmetstíma.“
„Allir séu
saman í liði“
GAGNRÝNI FRÁ EIK
Morgunblaðið/Eggert
Prófað Guðni Th. Jóhannesson, for-
seti Íslands, mætti í skimun í gær.