Morgunblaðið - 19.03.2020, Qupperneq 35

Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
Stjórnvöld í Bretlandi og Bandaríkj-
unum boðuðu í gær enn frekari að-
gerðir til þess að verja hagkerfi ríkja
sinna fyrir áhrifum kórónuveiru-
faraldursins, en nú hafa meira en
200.000 manns smitast af veirunni og
um 8.200 látist.
Breska ríkisstjórnin kynnti á
þriðjudaginn áform um að veita
fyrirtækjum í vanda efnahagsaðstoð,
sem gæti numið allt að 330 milljörð-
um sterlingspunda. Kom fram í máli
Rishi Sunaks, fjármálaráðherra
Bretlands, að aðstoðin væri einkum
hugsuð sem brúarlán með löngum
endurborgunartíma svo að þau fyrir-
tæki sem nú glímdu við hvað mesta
erfiðleika gætu komist yfir hjallann,
en að einnig væri til skoðunar að að-
stoðin yrði í einhverjum tilfellum
veitt án kröfu um hún yrði greidd til
baka.
Englandsbanki lækkaði einnig
stýrivexti sína niður í 0,5%, en sú að-
gerð virtist ekki hafa dugað til, þar
sem sterlingspundið féll mjög í við-
skiptum gærdagsins, og hefur gengi
þess gagnvart bandaríkjadal ekki
verið lægra í 35 ár.
Boris Johnson, forsætisráðherra
Bretlands, sagði í hinum hefðbundna
fyrirspurnartíma breska þingsins í
gær að ríkisstjórnin fylgdist vel með
og væri að skoða alla möguleika
gaumgæfilega til þess að milda
höggið. Sagði Johnson meðal annars,
að á meðal þess sem ríkisstjórnin
hefði til skoðunar væri að taka upp
tímabundið borgaralaun til þess að
létta undir með breskum almenningi
á komandi vikum, en svipaðar hug-
myndir hafa einnig skotið upp koll-
inum í Bandaríkjunum, þar sem
Steve Mnuchin, fjármálaráðherra
Bandaríkjanna, sagði í fyrradag að
ríkisstjórnin vildi senda nær öllum
Bandaríkjamönnum á fullorðinsaldri
ávísun innan næstu tveggja vikna, en
upphæðin lá ekki fyrir.
Þá tilkynnti Gavin Williamson,
menntamálaráðherra Bretlands, í
gær að bresk stjórnvöld hygðust
loka öllum skólum frá og með næsta
föstudegi, en skólar í Skotlandi og
Wales höfðu þegar lokað dyrum sín-
um vegna faraldursins. Var ákvörð-
unin nú tekin eftir að tilfellum kór-
ónuveirunnar fjölgaði um 676, og
hafa nú 2.626 smitast af henni á
Bretlandseyjum. Þá fjölgaði dauðs-
föllum einnig mjög í Bretlandi, og
hafa nú 104 látist þar í landi.
Óvissa ríkti um hvernig lokapróf-
um yrði háttað vegna ákvörðunar-
innar, en Johnson forsætisráðherra
lofaði því að séð yrði til þess að öll
skólabörn gætu fengið staðfestingu
á námi sínu.
Innheimta sett á ís
Bandarísk stjórnvöld kynntu einn-
ig stóran aðstoðarpakka fyrir banda-
rísk fyrirtæki á þriðjudaginn.
Endanleg fjárhæð lá ekki fyrir í gær,
þar sem Bandaríkjaþing, sem fer
með fjárveitingavaldið, átti enn eftir
að fara yfir hann.
Bandaríska dagblaðið Washington
Post sagði hins vegar að aðstoðin
yrði á bilinu 850 til 1.300 milljarðar
bandaríkjadala. Þá hermdu heimild-
ir blaðsins að um 50 milljörðum af
þeirri fjárhæð yrði varið til þess að
styðja við bandarísk flugfélög, sem
nú berjast í bökkum líkt og önnur. Í
pakkanum er einnig gert ráð fyrir að
innheimta skatta og gjalda yrði sett
á ís.
Mnuchin varaði þingmenn Repú-
blikanaflokksins við því að atvinnu-
leysi í Bandaríkjunum gæti stokkið
upp í 20% vegna faraldursins ef ekki
yrði gripið í taumana, en Donald
Trump Bandaríkjaforseti var fljótur
í gær að taka fram að þær tölur væru
einungis ef allt færi á versta veg.
Trump tilkynnti jafnframt á dag-
legum blaðamannafundi sínum í gær
að næstu sex vikurnar yrði ekki
lengur heimilt að bera fólk út eða
ganga að veðsetningu húsnæðis sem
er á snærum bandaríska húsnæðis-
málaráðuneytisins. Ekki var þó víst
hvort bannið myndi einnig ná til hús-
næðislána á almennum markaði.
Íhuga borgaralaun
vegna faraldursins
 Öllum skólum lokað í Bretlandi frá og með næsta föstudegi
AFP
Þröng á þingi Neðanjarðarlestir Lundúnaborgar ganga enn, en þó með tak-
mörkunum. Eru langflestir farþegarnir nú komnir með grímu.
FRÉTTIR 35Erlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 19. MARS 2020
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Angela Merkel
Þýskalands-
kanslari sagði í
sérstöku sjón-
varpsávarpi sínu
í gær að Þjóð-
verjar stæðu nú
frammi fyrir
sinni mestu
áskorun frá dög-
um síðari heims-
styrjaldar.
Hvatti hún Þjóðverja til þess að
hlýða tilmælum stjórnvalda um
samkomubann, í þeirri von að hægt
verði að draga úr útbreiðslu kór-
ónuveirunnar í landinu.
„Ástandið er alvarlegt. Takið það
alvarlega. Ekki frá sameiningu,
nei, ekki frá dögum síðari heims-
styrjaldar hefur land okkar staðið
frammi fyrir áskorun sem veltur
jafnmikið á samstöðu okkar allra.“
sagði Merkel í ávarpi sínu.
Þetta var í fyrsta sinn sem Mer-
kel ávarpar þjóð sína ef frá eru tal-
in hefðbundin áramótaávörp. Sagð-
ist hún vita hversu erfitt það væri
að fórna ferðafrelsi sínu en að það
væri nauðsynlegt nú til að bjarga
mannslífum.
Þýsk stjórnvöld hafa lokað skól-
um og mörgum fyrirtækjum vegna
faraldursins en þau hafa ekki fyr-
irskipað útgöngubann líkt og
Frakkar, Belgar, Ítalir og Spán-
verjar hafa gert. 12 hafa látist og
8.198 smitast í Þýskalandi.
ÞÝSKALAND
Mesta áskorunin frá
síðari heimsstyrjöld
Angela
Merkel
fjóra klukkutíma. Líftíminn lengd-
ist hins vegar upp í tvo til þrjá daga
á flötum úr plasti og ryðfríu stáli.
Þá gat veiran lifað í sólarhring á
pappa.
Ekki eru allar niðurstöður rann-
sóknarinnar óumdeildar. Vísinda-
mennirnir notuðu úðatæki til að
líkja eftir áhrifum af hóstum og
hnerrum, og komust að því að þeir
gátu þannig myndað svifúða, þar
sem veiran gat lifað í allt að þrjá
klukkutíma.
Hins vegar er deilt um hvort úða-
tæki líkt og það sem vísindamenn-
irnir notuðu geti líkt eftir því sem
gerist þegar fólk hóstar eða hnerr-
ar, en aðrar rannsóknir benda til
þess að slíkt myndi stærri úða-
dropa, sem ekki hangi í loftinu
nema í nokkrar sekúndur.
Niðurstöðurnar þykja engu að
síður renna frekari stoðum undir
ráðgjöf sóttvarnayfirvalda um að
fólki beri að halda góðri fjarlægð á
milli sín og annarra og að forðast
skuli að snerta andlit sitt, auk þess
sem verja eigi vit áður en hóstað
eða hnerrað er. Þá beri að sótt-
hreinsa hluti oft.
Ný rannsókn sem birt var á þriðju-
dag bendir til þess að kórónuveiran
geti lifað utan mannslíkamans í
nokkra daga á vissum flötum. Þá
gefa niðurstöður rannsóknarinnar
til kynna að veiran geti lifað sem
svifúði í loftinu í allt að þrjá
klukkutíma.
Séu niðurstöður rannsókn-
arinnar, sem Bandaríkjastjórn
styrkti, réttar er líftími kór-
ónuveirunnar utan líkamans svip-
aður og veirunnar sem olli SARS-
faraldrinum. Það, ásamt því að
kórónuveiran virðist berast auð-
veldar á milli manna, jafnvel þeirra
sem einkennalausir eru, er aftur
talið ástæðan fyrir mun meiri út-
breiðslu kórónuveirufaraldursins
en SARS.
Rannsóknin var unnin af vísinda-
mönnum á vegum CDC, sóttvarna-
stofnunar Bandaríkjanna, sem og í
háskólunum UCLA og Princeton,
og voru niðurstöður hennar birtar í
New England Journal of Medicine.
Getur lifað í þrjá daga á stáli
Í rannsókninni kom í ljós að veir-
an gat lifað af á hlutum úr kopar í
SARS-CoV-2, sem veldur COVID-19, þarf lifandi hýsil til að fjölga sér.
Ný rannsókn kannaði hve lengi veiran lifir utan líkamans
Í loftinu* Allt að 3 klst
Hve lengi lifir veiran?
Rannsókn unnin af og birt í:
New England Journal of Medicine
CDC
University of California, LA, Princeton
*Vísindamenn notuðu úðatæki til
að líkja eftir hóstum og hnerrum
og komust að því að veiran lifði
áfram í svifúða
Á kopar Allt að 4 klst
Á pappa Allt að 24 klst
Á plasti 2 - 3 daga
Á ryðfríu stáli 2 - 3 daga
Lifir í nokkra daga
við réttar aðstæður
 Ný rannsókn á þoli kórónuveirunnar