Fréttablaðið - 21.10.2020, Qupperneq 22

Samkvæmt þessu
hafa því tekjur
Landsnets verið um 11,4
milljörðum króna hærri á
árunum 2011-2018 vegna
hærri bókfærðs eignastofns,
sem leiðir til hærri reiknaðs
arðs og hærri afskrifta.
Úr minnisblaði Summu um arðsemi
Landsnets
Þórður
Gunnarsson
thg@frettabladid.is
Austurstræti 16 Sími 551 0011 apotek.isAPOTEK KITCHEN+BAR
TRYLLTIR
TAKE AWAY
TILBOÐSPAKKAR
TILBOÐSPAKKI – FYRIR TVO
Önd & Vaa – Hægeldað andalæri, karamelluseruð epli,
belgísk va‡a, maltsósa
Íslenskt landslag – Lambatartar, sýrður rauðlaukur, reyktur
rjómaostur, graslauks-mayo, ediksnjór
Tígrisrækjusalat – Tígrisrækjur, epli, romain salat, parmesan-
kex, dillfroða, piparrótarkrem
Lax – Kolagrillaður lax, beykisveppir, reykt soð
Kolagrilluð nautalund – Sellerírótar-purée, reyktir sveppir,
karamelluseraður laukur, bernaisesósa
6.990 kr.
3.495 kr. á mann
Bættu við ljú—engum eftirrétti á 890 kr.
AFMÆLISPAKKI
Panta þarf afmælispakka fyrir kl. 16 samdægurs
og hann er eingöngu í boði fyrir tvo eða fleiri
Bleikja á vöu – Grafin bleikja með reyktum rjómaosti
Önd á vöu – Andaconfit rillet, karamelluseruð epli, maltsósa
Tígrisrækjusalat – Tígrisrækjur, epli, romain salat, parmesan-
kex, dillfroða, piparrótarkrem
Íslenskt landslag – Lambatartar, sýrður rauðlaukur, reyktur
rjómaostur, dillolía, ediksnjór
Kolagrilluð nautalund – Sellerírótar-purée, reyktir sveppir,
karamelluseraður laukur, bernaisesósa
Súkkulaði afmæliskaka í eftirrétt ( 6-8 manna)
Kakan er með súkkulaðimús og hindberjum
og hjúpuð súkkulaðiganache
4.990 kr. á mann
Tekið er við pöntunum í síma 551 0011
og með góðum fyrirvara á apotek@apotekrestaurant.is
Yfirfærsla á eigna stofni Landsnets yfir í Banda­ríkjadali úr krónum árið 2011, hefur gert það að verkum að eignagrunnur tekju­
marka fyrirtækisins mælt í dölum
nærri tvöfaldaðist og þar af leiðandi
reiknaður arður, en reiknaður arður
ákvarðar tekjumörk fyrirtækisins,
þar sem áætlaður, veginn fjár­
magnskostnaður er margfaldaður
með eignastofni Landsnets. Skipti­
gengið sem notað var miðaðist við
gengi krónunnar gagnvart dalnum
um mitt ár 2007. Þetta leiddi svo til
þess að arðsemi eigin fjár Landsnets
á árunum 2011 til 2018 var yfir 20
prósent, sem er verulega yfir þeirri
hámarksávöxtun sem Orkustofnun
leyfir, samkvæmt líkani stofnunar­
innar um tekjumörk Landsnets.
Þetta kemur fram í minnisblaði
Summu rekstrarfélags um tekju­
mörk Landsnets sem útbúið var fyrir
Landsvirkjun í mars á þessu ári.
Nokkuð hefur verið ritað og rætt
að undanförnu um 90 milljarða
króna fjárfestingaráætlun Lands­
nets á næstu tíu árum og hugsanleg
áhrif hennar á gjaldskrá fyrirtæk­
isins. Bjarni Bjarnason, forstjóri
Orkuveitu Reykjavíkur, sagði þann
24. september síðastliðinn að áætl­
un Landsnets myndi orsaka að efna­
hagsreikningur fyrirtækisins myndi
stækka töluvert við fjárfestingarnar
á næstu árum og þar af leiðandi
hækka flutningskostnað raforku á
Íslandi, þar sem gjaldskrá Landsnets
tekur mið af eignastofni fyrirtækis­
ins. Þar sem stórnotendur rafmagns
á Íslandi væru þegar við sársauka­
mörk ætti að draga saman seglin í
stórfjárfestingum í f lutningskerfi,
til að halda aftur af verðhækkunum.
Hörður Arnarson, forstjóri Lands­
virkjunar, sagði af sama tilefni að
Landsnet gæti ráðist í sínar áætluðu
fjárfestingar án hækkana á gjald­
skrám, enda væru tekjumörk Lands­
nets metin of hátt. Landsnet hefur
svarað því til að fjárfestingaráætlun
fyrirtækisins snúi að nauðsynlegum
úrbótum á flutningskerfi raforku í
landinu. Þar að auki sé verðskrá
fyrirtækisins undir öðrum komin,
eða Orkustofnun.
Í minnisblaði Summu er farið í
saumana á því hvers vegna eigna­
stofn Landsnets er of hátt metinn.
Það er einkum vegna þess gengis
sem notað var við yfirfærslu á efna­
hagsreikningi Landsnets í Banda­
ríkjadal í byrjun árs 2011. Þar var
miðað við gengi krónunnar gagn­
vart dalnum þann 31. júlí 2007, sem
stóð þá í 61 krónu, en sú dagsetning
var fest í breytingu á raforkulögum
á árinu 2011.
Iðnaðarnefnd Alþingis rökstuddi
notkun á þessari dagsetningu með
því að þá hefði Landsnet fært gjald­
skrá sína yfir í Bandaríkjadali. Hins
vegar rökstuddi Landsnet notkun
dagsetningarinnar með því að hún
endurspeglaði virði eigna fyrir­
tækisins þegar til þeirra var stofnað.
„Það virðist því vera misræmi í því
sem annars vegar Landsnet segir í
kynningu, að þessi dagsetning
endurspegli verðmæti í dölum þegar
til eignanna var stofnað og þess sem
iðnaðarnefnd fjallar um, að dag­
setningin sé valin út frá gjaldskrár­
breytingu Landsnets úr krónum yfir
í dali,“ segir í minnisblaði Summu.
Afleiðing þess að velja þessa dag­
setningu, sem er á þeim tíma sem
krónan var sögulega sterk gagnvart
öðrum gjaldmiðlum, er sú að tekju­
mörk Landsnets og þar með gjald­
skrá fyrirtækisins verður hærri en
ella. Í minnisblaðinu segir að eðli­
legra hefði verið að miða við meðal­
gengi krónunnar gagnvart dalnum
yfir lengi tíma, til að mynda frá byrj­
un árs 2000 og fram að júlílokum
2007. Meðalgengi krónu gagnvart
dalnum á því tímabili var ríflega 77
krónur.
„Samkvæmt þessu hafa því tekjur
LN verið um 11,4 milljörðum króna
hærri á árunum 2011­2018 vegna
hærri bókfærðs eignastofns, sem
leiðir til hærri reiknaðs arðs og
hærri afskrifta […] Eignastofninn
hefur veruleg áhrif á þann arð sem
taka má út úr fyrirtækinu á hverju
ári. Hár eignastofn í USD byggður á
lágu gengi þann 31.7.2007 er augljós­
lega til þess fallinn að auka afskriftir
og þann arð sem félagið hefur leyfi
til að taka frá árinu 2011 samkvæmt
tekjumörkum,“ segir í umfjöllun
Summu.
Ásamt eignastofni er veginn
fjármagnskostnaður Landsnets
mikilvægur áhrifaþáttur tekju­
marka Landsnets. Sérstök nefnd
á vegum Orkustofnunar áætlar
þennan vegna fjármagnskostnað,
en bent hefur verið á að notkun tíu
ára hlaupandi meðaltals af skulda­
tryggingaálagi Íslands við útreikn­
ing fjármagnskostnaðar Landsnets,
gefi skakka mynd af raunverulegum
vaxtakostnaði Landsnets, enda
var skuldatryggingarálag Íslands í
hæstu hæðum í mörg ár eftir hrun
fjármálamarkaða 2008.
„Í stað þess að nota áætlaða
vexti og vaxtaálag, byggt á vegnum
meðaltölum aftur í tímann, við upp­
gjör tekjumarka, mætti nota raun­
verulegan vaxtakostnað Landsnets.
Hinir raunverulegu greiddu vextir
eru besti mælikvarðinn á vaxta­
kostnað Landsnets,“ segir í grein­
ingu Summu.
Arðsemi sögð vera yfir
löglegum mörkum
Yfirfærsla eignastofns Landsnets úr krónum í Bandaríkjadali miðaðist við
gengi krónunnar um mitt ár 2007. Samkvæmt minnisblaði sem unnið var
fyrir Landsvirkjun fyrr á þessu ári orsakar það verulegt ofmat á eignum.
Samkvæmt skýrslu um arðsemi Landsnets er eignastofn fyrirtækisins sagður ofmetinn, vegna þess að miðað var
við gengi krónunnar um mitt ár 2007, þegar fyrirtækið færði reikningshald sítt yfir í Bandaríkjadali.
2 1 . O K T Ó B E R 2 0 2 0 M I Ð V I K U D A G U R6 MARKAÐURINN