Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Qupperneq 7

Jóhanna Sigurðardóttir
félags- ogtryggingamálaráðherra
ávarpar Samtökin 78 á 30 ára afmæiinu.
Þegar Samtökin ‘78 fagna sfnu þrítugasta starfsári er við hæfi að Ifta yfir farinn
veg í réttindabaráttu samkynhneigðra. Sú var tíðín hérlendis að samkynhneigðir
þurftu að fara f felur með ástarmál sín og kynhneigð, Það þótti mikið feimnismál
að kynna maka fyrir nánustu ættingjum og vinum. Mikið hugrekki þurfti til að tjá
sig opinberlega um kynhneigð sfna. Sá sem það gerði mátti oft sæta aðkasti og
lítilsviróingu í samfélaginu. Samtökin ‘78 voru stofnuð við þessar aðstæður árið
1978. Samtökin hafa frá upphafi barist fyrir því að samkynhneigðir einstaklingar
njóti fullrar viðurkenningar og réttinda og séu sýnilegir þegnar í samfélaginu.
Á þeim þrjátíu árum sem liðin eru frá stofnun samtakanna er óhætt að
segja að mikil breyting hafi orðið á afstöðu fólks til samkynhneigðra. Sá
árangur hefur ekki náðst án fyrirhafnar. Aðdáunarverð framganga ýmissa
samkynhneigðra einstaklinga sem hafa gengið fram fyrir skjöidu, opinberað
kynhneigð sína og lagt sig þannig undir í atlögu við fordóma samfélagsins,
hefur lyft grettistaki f þessum efnum. í slíkri baráttu er ómetanlegt að hafa
á bak við sig öflug félagasamtök eins og Samtökin ‘78 sem samhliða hafa
staðið fyrir umfangsmikilli fræðslu í skólum, á vinnustöðum og með opinni
umræðu í samfélaginu öllu. Réttur og frelsi sérhvers einstaklings til að haga
einkalífi sínu í samræmi við kynhneigð sína nýtur almennrar viðurkenningar
í samfélaginu nú á tímum. Markviss barátta samtakanna fyrir réttindum
samkynhneigðra að lögum er aðdáunarverð. Ég er sannfærð um að þessi
barátta Samtakanna ‘78 hefur einnig komið öðrum minnihlutahópum til góða.
Samtökin ‘78 hafa byggt upp mikið stuðningsnet fyrir einstaklinga sem
viðurkenna samkynhneigö sína. Þetta stuðningsnet hefur hjálpað fjölda
manns við að fara yfir þessa krossgötu í lífinu með fuliri reisn. Það á jafnt
við um einstaklinga sem og fjölskyldur þeirra. Gleðigangan og Hinsegin dagar
sem haldnir eru hvert sumar hér landi eru eitt dæmi um hið mikla afrek
sem Samtökin ‘78 hafa unnið á þessum þrjátíu árum. Gieðigangan er orðin
mikilvægur hluti af menningarlífi landsmanna og þar meö tilvist og sýnileika
samkynhneigðra. Á ári hverju kemurfjöldi manns, aðstandendur og aðrir, til þess
að sýna samstöðu með samkynhneigðum á þessum degi.
Því miður hefur barátta fyrir réttindum samkynhneigðra
ekki veriðjafn árangursrfk í mörgum öðrum ríkjum. íslensk
stjórnvöid eru ekki stikkfrí í þeirri baráttu og það skiptir miklu
máli að rödd íslands heyrist ogfordæmi þess í réttindamálum
samkynhneigðra verði sýnilegt á alþjóðavettvangi. Ég
mun sem félags- og tryggingamáiaráðherra leggja mitt af
mörkum tii þess að íslensk stjórnvöld verði til fyrirmyndar
á þessu sviði. í því sambandi má geta þess að á vegum
Félags- og tryggingamálaráðuneytisins er starfandi nefnd
sem gegnír því hlutverki að bera saman íslensk lög og
ákvæði í mismununartilskipunum Evrópusambandsins
með það að markmiði að aðstæður hér á landi samræmist
þeim réttindum sem felast í tilskipununum. Afnám hvers
kyns mismununar í samfélaginu er mér hjartans mál.
Félagasamtök eru tæki fólks til að ná sameiginlegu markmiói.
Ég er þeirrar skoöunar að þótt margt hafi áunnist á þessum
þrjátíu árum sé enn full þörf fyrir Samtökin ‘78. Umræðan
og barátta samkynhneigöra fyrir réttindum sínum innan
þjóðkirkjunnar undanfarin misseri sýnir það og sannar.
Þótt vissulega megi segja að málefni samkynhneigðra
þróist þar í rétta átt þá vantar enn upp á skilning og
umburðarlyndi þjóðkirkjunnar í málefnum samkynhneigðra.
Sú staðreynd hefur valdið mörgum vonbrigóum og sorg.
Við þessi tímamót vii ég þakka Samtökunum ‘78 fyrir það mikla
starf sem þau hafa unnið síðastliðin þrjátfu ár. Ég veit að hið
mikla baráttuþrek sem þau hafa sýnt er öðrum til eftirbreytni.