Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Blaðsíða 70

ALLT HEFUR BREYST Á30 ÁRUM
Texti: Ragnhildur Sverrisdóttir
Bameignir eru nánast orðnar regla fremur en undantekning
í hópi lesbía. Þær fóru margar til Danmerkur á árum áður og
gera reyndar enn, en núna er leiðin fyrir lesbíur í staðfestri
samvist greið í tæknifrjóvgun hér á iandi. Hommarnir ræða
meira um barneignir sín á milli en áður fyrr og allnokkrir
hafa eignast börn með lesbískum vinkonum sínum.
Líklega hefur sú er þetta skrifar fyrst sótt fund hjá Samtökunum
‘78 á stofnári félagsins, fyrir 30 árum. Fundirnir voru haldnir í
litlu kjallaraherbergi, þar vorum við tvær stelpurnar og nokkrir
strákar. Mér var sagt, á þessum fyrsta fundi sem ég sótti, að
tvær konur væru skráðir félagar. Önnur var þá fiúin til Danmerkur
og hin fór skömmu síðartil Noregs. Félagið varfámennt, átti
varla krónu og starfsemin var ekki áberandi í þjóðfélaginu. Það
var heldur ekkert sérstaklega freistandi að láta mikiö á sér bera
á þessum árum, enda mismunun samkynhneigðra regla fremur
en undantekning. En félagið stóð þó fyrir böllum, þótt ekki mætti
auglýsa þau í Ríkisútvarpinu og segja að þau væru fyrir homma
og lesbíur. Sú ástæða var m.a. nefnd, að þetta væri auðvitað
engin íslenska, að tala um „homma“ og „lesbíur". Bannið var
sem sagt af einhverjum málræktaráhuga, en ekki vegna þess að
Ríkisútvarpið væri í höndum manna sem voru uppfullir af fordómum.
Þetta var fyrir 30 árum. Á þessum árum var fjarlægur draumur
að samkynhneigðir gætu skráð sig í sambúð. Hommarnir áttu
undir högg að sækja, því flesta bauð í grun hvað var á ferðinni
þegar tveir ungir karlmenn bjuggu sér heimili. Þeir voru sífelit
að missa íbúðirnar sem þeir höfðu á leigu og ástæðurnar
sem gefnar voru upp voru af ýmsum toga.
Við lesbíurnar vorum í öllu skárri málum, enda þótti
einhvern veginn „eðlilegra" að tvær stelpur leigðu
saman íbúð. Við gátum þvt verið í felum, jafn æskilegt
og það nú er. Sumum okkar tókst meira að segja
að leyna sambandinu fyrir ættingjum og vinum árum saman.
Ég man þann óskaplega létti sem fylgdi því að koma úr felum
fyrir rúmum aldarfjóröungi, segja mömmu, pabba og systkinum
allt af létta, hætta að Ijúga að kunningjum og samstarfsfólki.
Þá var staðan enn sú að ég gat ekki ímyndað mér að ég gæti
skráð mig í sambúð, jafnvel gift mig, hvað þá eignast börn. Ég
man enn þegar ég sagði vinkonu að mig langaði að eignast
börn. Hún svaraói því strax að ég yrði að hugsa mig vel um, því
barnið myndi áreiöanlega mæta miklum fordómum. Ég áttaði
mig ekki á því fyrr en síðar aö fordómarnir lágu hjá henni.
Fyrír fjórtán árum kynntist ég konunni minni. Þá áttum við enga
möguleika á
að skrá okkur í
sambúð. Sumar
vinkonur okkar
höfðu tekið til
þess bragðs að
kaupa alls konar
tryggingar og
gera gagnkvæmar
erfðaskrár, til að