Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Qupperneq 27

Hér er endanlegt fundarboð merkt trúnaðarmál. Einn þeirra sem var boðaður sagði en það
leiddi til þess að hann var rekinn úr félaginu ogsérstakar reglur voru teknar upp varðandi
merkingar á slíkum pósti.
skeió. „Hún ákvað síðan að taka þátt ásamtfleirum í alþjóðlegum
viðburði í Barcelona um páskaleytið 1980. Hún ætlaði að koma
tveimur dögum seinna en hinir og ég ætlaði aó taka á móti henni í
Kaupmannahöfn. Þegar flugvélin kom varhún ekki meðal farþega.
Engar skýringarfengust. Hún hafði lagt af stað frá íslandi en
guggnað þegar hún millilenti í Kaupmannahöfn. Þar er hún enn
þann dag í dag.“
//Manhattan ballið
Aðrar konur sem komu í Samtökin á þessum fyrstu tveimur árum
og tóku þátt í starfinu á frumbýlisárum samtakanna voru hins
vegar Ragnhildur Sverrisdóttir og Arndís Björg Sigurgeirsdóttir.
Þá bættist Bára Kristinsdóttir fljótlega f hópinn sem og Lára
Marteinsdóttir og Lilja Steingrímsdóttir. Þá kom Hrafnhildur
Gunnarsdóttir sem þá var einungis sextán ára einnig við sögu en
hún átti síðar eftir að verða formaður félagsins.
Guðmundsson (látinn) og Heimir Guðmundsson. Níundi maí telst
KvB.tt er til stofnfundar þriðjudaginn 2 mai kL. 20oo að Sólheiiáura 2
íbáð 7b, sími 8 63 39.
Ba^skrá ;
(látinn), Rolv Larsen (erlendis), Ólafur Daði Ólafsson (látinn), Ármann
því hinn rétti afmæiisdagur Samtakanna
‘78. Guðni Baldursson var kosinn formaður.
„Hann var eini maðurinn sem gat tekið að sér
formennsku í svona félagi. Hann hafði einhverja
reynslu af félagsmálum og mótaðar hugmyndir
um hvað hann vildi með svona félag," segir
Hörður Torfason. Heimir Guðmundsson, einn
yngsti meðlimurinn var kosinn ritari en það
taldist honum sérstaklega til tekna að vera
auglýsingateiknari og kunna skrautskrift.
Haraldur Tómasson varð gjaldkeri.
//Stakkaf ÍKöben
Samtökin ‘78 fengu leigða aðstöðu í
Garðastræti, litla og næstum gluggalausa
kjallaraherbergisboru. Nokkrir óreglumenn
leigðu iíka í kjallaranum en fínni íbúðir voru á
hæðunum fyrir ofan. Þarna var ráðist í að halda
opin hús tvisvar í viku þar sem selt var kók og
prins póló upp í leiguna sem eigandi hússins
rukkaði mánaðarlega upp á punkt og prik og
hækkaði samkvæmt vísitölunni hverju sinni,
vopnaöur blýanti og rúðustrikaðri bók. En eitthvað
stóð kók og prins póló gróðinn á sér og eftir að
formaöurinn hafði greitt leiguna úr eigin vasa
um skeið var herberginu sagt upp eftir rúmlega
ár og eftir stóðu Samtökin ‘78 uppi á götunni.
„Tíðarandinn var með þeim hætti að þaó mátti
ekkert skrifa niður og ekki taka myndir,“ segir
Guðni Baldursson. „Það er því afar fátæklegt
sem er tii af gögnum frá þessum tíma." Mjög fáar
konur gerðu sér ferð niður í Garðastræti. Fyrsta
konan sem heimsótti strákana í Garðastrætinu
var Sjöfn Helgadóttir sem er í viðtali hér í
blaðinu. Hún kom hins vegar aðeins einu sinni
á vettvang. Karólína Sveinsdóttir, kona sem þá
var um fertugt, tók hinsvegar virkan þátt um
Rættviðtvo
homma um
skemmtana
hald þeirra
TEXTI: ÁSGEIR TÓMASSON
Mannfagnaður. Mætiö uppábú-
in, sagði meðal annars á að-
göngumiðanum. Og ncðst stóð Sam-
tökin 78. - Þessi voðalcgu samtök
sem eiga í stríði við útvarp og blöð
um auglýsingar. Bara af því að þau
við að hafa lcyft neinum lesbíum cða
hommum að skcmmta scr í sinu um-
dæmi utan hefðbundins opnunar-
tíma. Lögreglunni væri því óhætt að
stöðva þctta skcmmtanahald. Einn
þeirra sem stóðu að skemmtuninni
hringdi því sjálfur í fógcta og fckk
þau orð fyrst allra í cyrað aó hunn
skyldi bara passasig.
..Okkur tókst þó að lokum að ná
frarn málamiðlun. Fógeti ákvaö að
skemmtunin skyldi standa til tvö og
að barnum yröi lokað klukkan eitt,"
sögðu mennirnir tveir í viðtali við
Samúcl. ..Okkur þólti þetla náttúr-
lega heldur súrt í broti en urðum að
sælta okkur við það þvi að okkur
hafði láðst að sækja vínvcitingalcyfið
á fógctaskrifstofuna t Kópavogi á til-
skildum tíma.'
Félagamir tveir voru þessu næst
spurðir hvort það væri erfitt fyrir
hómósexúelt fólk að skcmmta scr í
Rcykjavík.
..Já." Þeir voru hjartanlega sam-
mála um það. ..Reykjavík cr ein af
fáum höfuðborgum i heimi sem býð-
ur ekki upp á ncinn skcmmtistað fyr-
ir okkur. Það er alveg hiklaust
grundvöllur fyrir svona stað í
Reykjavík. Eiginlega er það mcrki-
legt að cnginn veitingamaður skuli
hafa scö það cnnþá að þarna cr um
að ræða stóran kúnnahóp sem cr
ekkert sinnt nú."
öðru hverju heyrisl þaö aö þessi
eða hinn veitingastaðurinn sé orðinn
undirlagður hommum. - Lesbíur eru
cinhverra hluta vegna sjaldan cöa
aldrei nefndar. - Eiga hommar í erf-
lesbíum og hommum
cru félagsskapur lcsbía og homma.
„Við hcfðum getað haldiö tvisvar
sinnum stærra bali." sögöu tveir
þeirra sem stóðu að mannfagnaðin-
um í vcitingahúsinu Manhattan í lok
síðasta árs. Samúel hefur nú fengiö
lcyfi til aö birta nokkrar myndir sem
voru teknar við þetta tækifæri. Þetta
var fyrsta reglulega hátíðin sem Sam-
tökin 78 stóðu að en væntanlega
ekki sú síðasta. Því að „skemmtunin
tókst í alla staði vel. Gestirnir voru
mjög jákvæðir í alla staöi ogákvcðn-
ir að skcmmta sér vel," sögðu við-
mælendur Samúcls sem ekki vilja
láta nafnssínsgetið.
„Þó gekk ckki alls kostar vel að
koma mannfagnaðinum á. Eigcndur
Manhattan hringluðu fram og aftur
með daginn sem þeir vildu láta okkur
fá húsið. Þeir virtust sjá cftir öllu
samanogckki þoraað leyfaokkur að
fá húsið á leigu. Eftir mikla cftir-
gangsmuni tókst þó aö fastsetja dag
en þá byrjaði hringl meö tímann. Á
endanum var ákveðið að skemmtun-
in byrjaði á miðnætti.
„Þctta var þó ckki það eina. Vín-
veitingaleyfið var ekki auðfengið.
Fyrst sögðust cigendur Manhattan
sjálfir ætla að sjá um það en neituöu
síöar öllu slíku. Einn félagsmaður
Samtakanna fór því i að útvega slíkt á
skrifstofu bæjarfógctans í Kópavogi.
Hann var cins og lög gera ráð fyrir
spurður um félagssamtök. Hann
kvaðst vera að sækja um fyrir Sam-
tökin 78. Hann var þcssu næst
spurður um hvers konar samtök það
væru. Er hann svaraði að þau væru
samtök lesbía og homma breyttist
andrúmsloftið og honum var sagt
með þjósti að vínveitingaleyfi væru
aðcins vcitt alvöru félöguni. Loks
tókst þó að fá lcyfi til klukkan þrjú."
En að sögn viðmælenda Samúels
var stríðinu ckki þar mcð lokið. Þeg-
ar lögreglan í Kópavogi sá undarlega
klæddan hóp fólks streyma að Man-
hattan uppúr miönætti fór hún að
grennslast fyrir um hverju það sætti.
Þar á meðal var hringt í bæjarfógct-
ann í Kópavogi sem kannaðist ekkert
á Manhattan
Miðarnir seldust upp, húsið var fullt,
skemmtiatriðin voru þrumugóð og
allir fóru ánægðir heim af fyrstu
sameiginlegu stórskemmtuninni hjá
hommum og lesbíum. Hvers vegna
skyldi þetta fólk ekki skemmta sér
eins og aðrir?
Danssýningin barst víöa um gólf, og ýmist voru dansararnir llggjandi,
skriðandi, hoppandl eða skoppandi.
Tímaritið Samúel fjallaði um ballið á Manhattan sem haldið var í desember 1981.
iöleikum með að komast inn á staö-
ina?
„Já, ef við förum að stunda cin-
hvem staðinn í hópum erum við um-
svifalaust settir í skemmtanabann.
Síöasta dæmið um þctta var Hótel
Borg. Þar er hópur af hommum nú í
banni. Við tveir komumst reyndar
þarna inn ennþá en fáum á okkúr alls
kyns glósur frá dyravörðunum.
Hvort við séum mcð trollið úti aö
aftan og fleira í þcim dúr. Scnnilega
hafa dyraverðimir tekiö það upp hjá
sjálfum sér að hrcinsa staöinn af
hommum. Við hegöuöum okkur þó
ekkert verr en gestir almcnnt þarna
inni. En það er sennilega hræðsla við
hommastimpilinn sem ræður þarna
fcrðinni."
Samtökin '78 hafa nú starfað í um
Þessi „dillibossi" vakti óskipta
athygli.
þaö bil fjögur ár. Félagarnir tveir
voru spurðir að því hvort félagið væri
ekki orðið allstcrkt á þessum árum-
jafnvcl svo stcrkt að það gæti opnað
sinn eigin skcmmtistað.
„Samtökin 78 eru í rauninni cin
lítil hommaklíka," svöruðu þcir.
„Þcssi klíka hcldur sig aðallega í cin-
hverjum fræðilegum og sósíal pæl-
ingum og setur sig upp á móti öllu
skemmtanahaldi á þeirri forsendu aö
því fylgi sukk. Venjulegir hommar
eiga í rauninni ósköp litla samlciö
með þessum gáfumannahópi.
Við vorum fyrir nokkru búnirað fá
loforð fyrir Hótel Vík fyrir okkur til
að hittast á. Þaö var þó alls ekki
stefnan að setja þar upp heinn
skemmtistað heldur aðcins að fá af-
drep til að hittast á og ræða málin.
Það var beðið uni Hótcl Vik i nafni
Samtakanna 78. En þegar til átti að
taka vildi formaðurinn ekkert af
þessu vita svo aó allt fór út í sandinn.
- Einhvcrja bakþanka virðast for-
maðurinn og stjórnin þo hafa fengið
því að nú skilst okkur aö Samtökin
78 séu byrjuð að leita sér eftir hús-
næði fyrirstarfsemina."
- En kemur þá ekki til grcina að
leyfa félögum Samtakanna 78 að
halda áfram i sínum þjóðfélagslegu
pælingum og að hinir sem eitthvað
annað vilja gera stofni sitt eigið fc-
9 SAMUEL
27