Samtökin '78 - 30 ára Afmælisrit Samtakanna '78 - 01.06.2008, Qupperneq 32

Hið harðsnúna róðralið Gasellurnar, skipað konum úr
Samtökunum '78, vakti oftar en einu sinni ósvikna athygli
á sjómannadaginn. Hér er verið að fagna sætum sigri í
garði félagsmiðstöðvarinnar við Lindargötu.
//Taugatitringur íkvennahreyfingunni
Árið 1983 birtist viðtal við tvær lesbíur, þær
Lilju Steingrímsdóttur og Láru Marteinsdóttur
í Helgarpóstinum, en þar með var þögnin um
íslenskar lesbíur rofin. Viðtalið vakti gríðarlega
athygli. Pabbi Lilju, þekktur athafnamaður í
borginni og tólf barna faðir, varð hinsvegar æfur
yfir viðtalinu og keyrði milli verslana og söluturna
og reyndi að kaupa upplagið. Tvær aðrar lesbíur
komu fram í sama blaði en af þeim birtust
einungis skuggamyndir og viðtaliö var nafnlaust.
Þegar líða tók á áratuginn kváðu fleiri lesbíur
sér hljóðs í fjölmiðlum um kynhneigð sína,
meðal annars höfundur þessarar greinar í
sjónvarpsþættinum Geisla árið 1986. Þá birtist
stór grein í tímaritinu Mannlífi árið 1987, þar
sem rætt var við Elísabetu Þorgeirsdóttur, Stellu
Hauksdóttur, Snædísi Þorleifsdóttur, Katrínu
Jónsdóttur og undirritaða. Margar þeirra höföu
verið virkar í starfi Samtakanna 78.
Ein þeirra kvenna sem rætt var við í
Mannlífsgreininni var Margrét Pála Ólafsdóttir
en hún óskaði nafnleyndar en segir það í
eina skiptið á ævinni. Fyrstu kynni hennar af
Samtökunum ‘78 voru árið 1985 en Samtökin
voru þá til húsa í Brautarholti. „Ég og þáverandi
sambýliskona mín fréttum af kvennakvöldi á
vegum samtakanna snemma á árinu 1985 og
ákváöum að fara og hitta aðrar lesbíur," segír
Margrét Pála. „Við fundum húsið í myrkrinu
sem var þá staðsett í dimmu og drungalegu
iðnaðarhverfi. Það var ekki hlaupið að því
að komast upp á fjórðu hæð því að það var
rafmagnslaust í stigaganginum. Eftir að hafa
klöngrast upp stigana í myrkrinu fór aö berast til
okkar niður af lágri tónlist og kvenmannsröddum.
Við voru þá komnar í Samtökín ‘78.“
Löngun kvenna til að stofna sitt eigið félag
vartil staðar en margar þeirra söknuðu
þess að vera ekki sýnilegar undir merkjum
kvennahreyfingarinnar en fyrir því var hefð
í mörgum nágrannalöndum. Þekkt er sagan
af bandarísku konunni sem kom á skrifstofu
Rauðsokkahreyfingarinnar og spurði eftir
íslenskum lesbíum. Konunni sem varð fyrir
svörum brá nokkuð við og hún svaraði án
umhugsunar. „Hér eru engar lesbíur." Hún hafði
ekki fyrr sleppt orðinu en hún áttaði sig á því
hvað þetta væri óviðeigandi og þar sem hún vildi
heldur ekki að Bandaríkjakonan héldi að hún
væri á móti lesbíum bætti hún óðamála við. „Þær
eru báðar í Kaupmannahöfn núna.“
Bikarinn tæmdur í botn.