Rit Búvísindadeildar - 01.07.1992, Page 23

nýtist af áburðarefnunum búfjáráburðar og hve miklar eftirverkanir hans eru. Alls
hafa verið gerðar um 16 slíkar tilraunir, sem flestar stóðu yfir í mörg ár.
Samnvting búfjáráburðar og tilbúins áburðar.
Tilraunavekefni sem byrjað var á árið 1925 og en er verið að fást við, er
samnýting búfjáráburðar og tilbúins áburðar á tún. Líklegt er að á þriðja tug
aldarinnar hafi mönnum orðið ljóst að tilbúinn áburður var kominn til að vera og
þá hafi menn farið að velta fyrir sér hvernig ætti að nota hann með búfjáráburði.
Alls hafa verið gerðar um 19 slíkar tilraunir sem flestar stóðu í mörg ár.
Á flest tún er bæði borinn á tilbúinn áburður og búfjáráburður. í rannsókn
sem Guðni Þorvaldsson (1991) hefur gert á Vesturlandi, Vestfjörðum og
Austfjörðum kom í ljós að á milli 60 og 70% túna fá búfjáráburð oft og einungis
10% fá aldrei búfjáráburð.
Dreifingartími búfiáráburðar.
Ný tækni gerði það að verkum að ekki var lengur nauðsynlegt að bera
búfjáráburð á að haustinu. Menn fór þá að velta því fyrir sér hvaða áburðartími
væri hentugastur með tillit til nýtingar efnanna. Vegna þess að byggingarkostnaður
á áburðargeymslum var mikill, þrátt fyrir styrki, þá voru byggðar geymslur sem
tóku ekki allan áburð, sem til féll yfir árið og þess vegna neyddust menn til að
losa geymslurnar á ýmsum árstímum.
Á árabilinu 1923 - 1954 hófust um 9 tilraunir með dreifingartíma á
búfjáráburði á tún. Síðustu tilrauninni lauk árið 1974. Niðurstöður þessara
tilrauna voru um margra áratuga skeið notaðar til að leiðbeina um hentugasta
dreifingartímann. Þegar verð á tilbúnum áburði lækkaði fóru menn að taka tillit
til annarra atriða en nýtingar áburðar þegar áburðartími bútjáráburðar var
ákveðinn. Atriði eins og hvenær túnin þyldu helst urnferð fullra áburðardreifara
og hvenær bændur hefðu tíma til að dreifa áburöinum fóru að vega meira í
hugum manna en góð nýting áburðarefna. Enn hafa menn ekki lagt eins mikla
áherslu á umhverfisþætti við ákvörðun á dreifingartíma eins og gert hefur verið
í flestum nálægum löndum. Það eru t.d. engin íslensk lagaákvæði um það að ekki
megi bera búfjáráburð á snjó eða frosna jörð.
Aðferðir til að fella niður og dreifa búfiáráburði.
Á árabilinu 1913 - 1981 voru gerðar um 19 tilraunir með dreifingaraðferðir
á búfjáráburði á tún og nýrækt. Strax í upphafi var farið að gera tilraunir með
að plægja áburðinn niður. Fyrir fáum árum voru gera tilraunir með sérstakt tæki
17