Rit Búvísindadeildar - 01.07.1992, Page 74

t0mt ut over ei trefiberplate, og arealet som gjodsla deklger vert máit.
Tabell 3 syner resultat av slike málingar med vátkompostert, og ubehandla
blautgjodsel med ulik vasstilsetjing. Ein kan leggje merke til at flyteevna til
vátkompostert gjodsel var betre enn til ubehandia gjodsel som var tilsett l,5delar
vatn til 1 del gjodsel.
I og med at temperaturen aukar ved vátkompostering, normalt tilrundt 30°C,
vert mengda av spirefore ugrasfro mindre. Tabell 4 syner nokre resultat frá ei
gransking av Synnes (1987). Blautgjodsel vart varma opp til ulike temperaturar,
og del overlevande fra av tunrapp, knereverumpe og hoymole vart kontrollert
etter to veker. Ved 27,5°Cvar berre ein svært liten del av fra aspiredyktige, ved
hogare temperatur vart alle fro drepne. Det vart ogsá undersokt overleving av fra
av dei same artane i maursyresilo. Sjolv etter 13 veker i silo overlevde 12% av
hoymolefraa, 5% av knereverumpe og 2% av tunrapp. Verknad av
vátkompostering pá ugrasfro er ogsá undersokt av Skjelhaugen & Gjervan (1988).
TabeI13 Flyteevna til vátkompostert, ubehandla og vass blanda blaut storfegjodsel, ved 8°C. Areal
mált pá ei horisontal plate. Gjodselvolumet var 125 ml
(Myhr 1991).
Behandling Gjodsehvatn Tarrstoff-% Gjodselflate, dm2
Vátkoxnp. 1:0 6,2 6,0
Ubehandla 1:0 9,3 1,40
Ubehandla 1:0,3 7,0 2,50
Ubehandla 1:1 4,6 4,40
Ubehandla 1:1 4,6 4,40
Ubehandla 1:1,5 3,0 5,50
Tabeli 4 Prosentvis (Synnes 1987). Ugrastype overleving 12,5 av ugrasfro i lufta blaut gjadsel ved ulik temperatur i to veker Temperatur, °C 20 27,5 35
Tunrapp 84 86 1 0
Knereverumpe 87 0 0 0
Hoymole 78 59 2 0
Patogener og parasittar kan overleve lenge i vanleg blautgjodsel. Auke i
temperaturen som folgje av vátkompostering vil redusere mengda av
sjukdomsorganismar. For á oppná fullstendig hygienisering má temperaturen vera
40-45°Ci minst 25 dagar (Skjelhaugen & Gjervan 1988).
Vátkompostering vil i dei fleste tilfelle gi mindre luktproblemenn ubehandla
blautgjodsel. Det kan vera eit viktig moment for gardsbruk i bustadomráde.
68