Rit Búvísindadeildar - 15.04.1994, Síða 52

NÆKINGARGILDINOKKURRA ÚTHAGA-
PLANTNA, ÁHRIF AF ÞROSKASTIGI
PLANTNA OG YAXTARSTAÐ
Lena Femlund og Anna Guðrún Þórhallsdóttir
Inngangur
Stór hlutí af laRdbvlnaðarframleiðslu á íslandi er fenginn af útbagabeit. Maikmið
rannsóknanna var að mæla næringarefnainnihald fjögurra tegunda algengra
beitaiplantna frá því að vöxtur byrjaði að vori fram á haust, við mismunandi
grunnvatnsstöðu.
Svæðislýsing
Rannsóknin fór fram á Bændaskólanum á Hvanneyri (64°34'N,21°26'E) í úthaga
suður í Landi. Þar eru klettahryggir úr móbergi og þar á milli óframræstar mýrar.
Klettahryggur og aðlæg mýri voru valin sem sýnatökusvæði. Þetta svæði er um
það bil 10 hektarar. Svæðinu var skipt í þrennt eftir jarðvegsraka. Svæði 1 var
þurrlendi í brekkunni sem skilur að luygginn og mýrina. Svæði 2 voru
þúfnatoppar í mýrinni og svæði 3 á milli þúfna.
Jarðvegsþættir
Á hverju svæði voru jarðvegssýni tekin og vatnsinnihald ásamt sýrustigi (pH) var
athugað. Grunnvatnsstaða var mæld og hversu fast vatnið var bundið í
jarðveginum sem var gert með svokölluðu "tensiometers". Þar að auki var
jarðvegshiti mældur. Allar mælingar á jarðvegsþáttum voru gerðar á 10 cm dýpi.
Svæði 1 var alltaf þurrara en hin svæðin. Gninnvatnsstaðan var alltaf lægst á
svæði 1, pH var oftast hæst á svæði 1 og jarðvegshitinn var hæstur á sama svæði.
Veðurfar
Upplýsingar um úrkomumagn og hitastig fengust frá veðurathugunarstöðinni á
Hvanneyri. Miðað við 1990-1992 var úrkoman í júlí töluvert minni.
Söfnun sýnishorna
Fjórum tegundum var safnað á svæðum 1-3:
* Kornsúni Bistorta vivipara
* Mýrastörum Carex nigra
* Klófífu Eriophorum angustifolium
* Túnvingli Festuca rubra
* Blávingli Festuca vivipara
Sýnin voru tekin á hálfsmánaðar fresti frá maí til ágúst. Þroskastig plantna var
skráð. Plönturnar voro klipptar niður við jörð. Eingöngu græni hlutinn var
45