Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1974, Blaðsíða 28

26 ÍSLENSKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
skal það þó útilokað, að jarðhitinn á Reyk-
hólum kunni að hafa einhver áhrif á byrjun
vorgróðurs þar.
Þar sem ekki er Ijóst, hve mikinn hluta
mismunar á milli veðurstöðva má rekja til
athugunarmanna, er skynsamlegast að taka
meðaltal af línum stöðvanna þriggja, sem
límr þannig út (sjá einnig mynd 1):
y = 0,94 x + 0,59
Hvort sem það er tilviljun eða ekki, fellur
þessi lína prýðilega að þeirri tilgátu, sem
áður er fram sett, að vorgróður hefjist um
það leyti, er meðalhiti sólarhnngs fer fyrst
yfir 4,0° C. Meðan nánari athuganir hafa ekki
verið gerðar, má því notast við þessa reglu,
enda sé í minni hafður hugsanlegur stigs-
munur á henni milli landshluta (norðlægrar
breiddar þeirra).
Nú má reikna byrjun gróanda, Bg, út frá
mánaðarmeðaltölum lofthitans. Utreikning-
ingarnir voru gerðir fyrir 39 veðurstöðvar
samkvæmt meðaltali áranna 1931—-1960.
(Jón Eyþórsson og Hlynur. Sigtryggsson
1971). Gert var ráð fyrir, að hitinn hækkaði
línulega um vormánuðina apríl og maí, og
var því notuð einföld millijöfnun (interpola-
tion) við útreikning á Bg. Hin raunverulega
kúrfa hitans er ekki línuleg á þessu bili, en
skekkjan, sem áðurnefnd reikniaðferð veldur,
er mjög óveruleg, þegar um er að ræða með-
allínu svo margra ára. Hækkun hitastigs í
apríl og maí reyndist á tímabilinu 1931—
1960 vera 0,12—0,15°C á dag, iægra mark-
ið á við stöðvar nær ströndum, en hið efra
við innsveitir.
NIÐURSTÖÐUR
Byrjun gróanda.
Dagsetningarnar, er lofthitinn fór fyrst yfir
4,0 °C að vori, hér nefnt byrjun gróanda, voru
færðar inn á kort og jafningjalínur dregnar
fyrir byrjun gróandans 20. og 30. apríl og
10. maí, sjá mynd 2.
Svo virðist sem fram komi mjög eðlileg
skipting landsins eftir rækmnarskilyrðum
með þessum mörkum. Um fjögur meginsvæði
er að ræða:
Svæði I: Gróandinn byrjar 20. apríl og
fyrr. Svæði þetta nær yfir lágsveitir Vesmr-
Skaftafellssýslu, Eyjafjöll og vesmr um Land-
eyjar.
Svæði II: Gróandinn byrjar 21,—30.
apríl. Svæðið nær yfir sveitir Skaftafells- og
Rangárvallasýslna aðrar en þær, er aður
voru taldar, Arnessýslu, Borgarfjörð, Mýrar
og sveitirnar á sunnanverðu Snæfellsnesi.
Með þessu svæði má raunar einnig telja inn-
anverðan Eyjafjörð og hluta af Fljótsdal.
Svæði III: Gróandinn byrjar 1.—10.
maí. Til svæðisins teljast uppsveitir Borgar-
fjarðar, Dalir, byggðir Barðastrandarsýslu og
Vestur-ísafjarðarsýslu, innsveitir Ausmr-
Húnavatnssýslu, Skagafjarðar, Eyjafjarðar,
Suður-Þingeyjarsýslu og auk þess Axarfjörð-
ur, Vopnafjörður, Fljótsdalur og syðri hluti
Austfjarða.
Svæði IV: Gróandinn byrjar 11. maí og
síðar. Til svæðisins teljast Norður-ísafjarðar-
sjlsla, Strandasýsla, meginhluti Vestur Húna-
vatnssýslu, útsveitir Norðurlands, Mývatns-
sveit og norðausturhorn landsins.
Meðal þeirra þátta, sem áhrif hafa á hita-
far á ákveðnum stað, má nefna eftirfarandi
(Liljequst 1962):
gerð yfirborðs,
hæð yfir sjó og fjarlægð frá hafi,
breiddargráðu,
halla lands,
vind,
skýjahulu.
Reiknað var aðhvarf byrjunar gróandans,
þ. e. dagafjölda frá 31. mars til þess dags, er
hitinn fer fyrst yfir 4,0 °C, að hæð stöðvar
yfir sjó og notaðar tölur frá 39 veðurstöðv-