Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1974, Blaðsíða 60

58 ÍSLENSKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
TAFLA 12.
Arleg erfðaframför við missterkt úrval nauts-
mæðra.
Annual gain with varying intensity of hull-
dams selection.
Prósenta bestu kúnna sem nautsmæSra Per cent of the best cows as bull-dams Fjöldi nautsfeðra Number of bull-sires 2 4
í 1,25 1,19
2 1,21 1,14
4 1,15 1,09
10 1,07 1,01
Notkun holdanauta.
Þar sem ekki var tekið tillit til aukningar í
kostnaði við notkun holdanauta, er ekki hægt
að draga miklar ályktanir þar um. Einnig
vantar upplýsingar um þá tekjuaukningu,
sem fengist með aukinni holdanautanotkun.
Þær niðurstöður, sem fengust úr þessum út-
reikningum, sýna, að veruleg aukning á notk-
un holdanauta er framkvæmanleg án þess,
að það þurfi á nokkurn hátt að draga úr
úrvalsmöguleikum fyrir mjólkurafköstum í
mjólkurkúastofninum.
Áhrif arfgengis.
Áhrif mismunandi arfgengis á kynbótafram-
farir eru mjög skýr. Sé tekið dæmi með
40000 kýr og helmingur þeirra skýrslufærð-
ar, 4 nautsfeður, nautsmæður meðal bestu
4% kúnna, sæðissöfnun 6000 skammtar, ó-
reynd naut notuð á 60% kúnna og afkvæma-
hópurinn 80 dæmr, verður árleg erfðafram-
för við arfgengið 0,1, 0,64% við 0,2, 1,09%
og við arfgengið 0,3, 1,46%.
Munurinn verður mun meiri, séu notaðir
minni dætrahópar í afkvæmarannsókn. Þann-
ig era samsvarandi tölur fyrir afkvæmahópa
með 40 dætram 0,61, 1,04, 1,59-
Þátttaka í skýrsluhaldinu.
Sé tekið sama dæmi og að framan greinir
varðandi áhrif mismunandi arfgengis og í
stað þess, að arfgengi sé breytilegt, sé þátt-
taka í skýrsluhaldinu breytileg, þá verður ár-
ieg erfðaframför 0,86%, 1,09% og 1,19%
við 25, 50 og 75% þátttöku í skýrsluhald-
inu. Gildi aukins skýrsluhalds verður enn
meira, sé arfgengi eiginleikans lægra.
Aukist skýrsluhald, eykst kostnaður vegna
aukins nautafjölda, en verður þó ekki mjög
mikill.
Væri reiknað með sama fjölda afkvæma-
rannsakaðra nauta, verður kostnaðurinn jafn.
Þá verður minni aukning í erfðaframför með
auknu skýrsluhaldi, en þó veruleg.
Með aukinni þátttöku í skýrsluhaldi má
einnig draga úr notkun ungra nauta og nýta
þannig sæðisbirgðir betur. Áhrif þess á erfða-
framfarir voru sýnd í töflu 9-
Stofnstœrð.
Með aukningu á stofnstærð frá 20000 kúm
til 40000 kúa virðist erfðaframför aukast um
10—25%, sjá töflu 9. Niðurstöðurnar eru
háðar skyldleikaræktarhnignun. Skyldleika-
ræktarhnignunin verður alvarlegri í minni
erfðahópi.
Kostnaður á hvern grip vex í engu tilfelli
við stofnfækkun. Kostnaður ætti þvert á móti
að minnka með hagræðingu í rekstri.
Eins og fram hefur komið, eru ýmsir
þættir næmari fyrir breytingum í minni
stofni. Þetta þýðir, að framkvæmdir í minni
stofni verða óöruggari jafnframt minni kyn-
bótaframföram.
Skipting erfðayftburða á liði.
I töflu 13 er sýnd skipting erfðayfirburða á
hinar fjórar leiðir, sem þeir berast eftir milli
kynslóða. Taflan sýnir glöggt mikilvægi úr-
vals nautsfeðra og nautsmæðra. Skjervold
(1963) fann jafna skiptingu milli nauts-