Læknablaðið - sep. 2020, Blaðsíða 39

L ÆK N A BL AÐIÐ 2020/106 425
þýði. Það á ekki við í öllum sérgreinum.“ Hún gantast þó með að
í ljósi þess að allir læri hlutina eins í faginu þá skorti kannski fag-
legan ágreining, rifrildi og rökræður, um hvernig eigi að gera þá.
Atvinnuöryggi en þó ekki
Steinþór bendir á að þótt atvinnuöryggi lækna sé mikið sé ekki
tryggt að hann fái ráðningu sem sérnámslæknir á Selfossi þegar
náminu ljúki. „Námið er engin trygging fyrir starfi. Ég er fluttur
í Rangárþing. Það getur enginn lofað því að ég fái vinnu í hér-
aðinu eftir námið. Ef það verður ekki þarf ég að keyra hingað til
Reykjavíkur og sækja vinnu.“ Elínborg lítur á hann. „Ég held þú
fáir vinnu.“ Þau hlæja. „En það er rétt. Þú ert að taka áhættu.“
Elínborg segir að þegar hún hafi komið úr námi árið 1997
hafi ekki verið lausar stöður heimilislækna í Reykjavík. „Einu
sinni vantaði heimilislækna en samt fengu þeir ekki vinnu.
Við verðum að treysta því að sú staða komi ekki upp aftur að
heilsugæslan verði svelt. Ég neita að trúa því.“
Hún bendir á að stór hópur lækna sem hafi útskrifast í kring-
um 1990 nálgist eftirlaun. „Á næstu 10 árum eru næstum 100
heimilislæknar að verða 67 ára og eldri, þar á meðal ég. En sem
betur fer hefur prógrammið stækkað það mikið að við sjáum
fram á að útskrifa 12-14 heimilislækna á ári eftir einhver ár. Núna
undanfarið hafa þeir verið 8-9 á ári.“ Ásóknin sé það mikil í
námið. „Ég hef því mun minni áhyggjur af þessu en ég hafði fyr-
ir tveimur til þremur árum.“
Eftirspurn reynir á kerfið
Elínborg segir fjöldann sem læri heimilislækningar sérstaklega
góðar fréttir fyrir landsbyggðina. „Við erum með 25 sérnáms-
lækna úti á landi núna. Þeir voru 23 í fyrra.“ Hún segir þó enn
vanta heimilislækna úti á landi. Landsbyggðin þurfi um 100
lækna en hafi um 60 menntaða heimilislækna.
„Það er skortur úti á landi en mér finnst jákvætt að fleiri og
fleiri hafa verið tilbúnir að starfa á landsbyggðinni. Þar er heil-
mikið vinnuálag, en á móti kemur líka að þar er vinnan fjölbreytt
og lærdómskúrfan brött,“ segir hún.
Elínborg vill þó gjarnan koma á tengslum við Svíþjóð til að
anna aukinni eftirspurn í námið. „Um áramót verða nærri 70
í sérnáminu og ég veit ekki hvort við getum tekið fleiri,“ segir
hún. Bæði skorti húsnæði og handleiðara, fjölgi nemendum. Þá
lýsir hún áhyggjum sínum yfir að eftir nokkur ár geti að óbreyttu
myndast skortur á stöðugildum fyrir heimilislækna.
„Hvað gerist eftir þrjú til fjögur ár þegar 17-18 manns koma út
úr prógramminu og ætla að fá vinnu?“ Námsstöðurnar séu kost-
aðar af sjúkrastofnununum sem hafi vart efni á að ráða fólk og
fjölga sérnámslæknum. Huga þurfi að þessu.
Læknar til framtíðar
En hvar sjá þau Áslaug og Steinþór sig eftir 20 ár. „Bara í sveitinni,“
segir Steinþór ákveðinn. Hann sé með „blandaðan dýragarð“ við
heimili sitt. Hesta, kindur, ketti, hunda og hænur. Áslaug hugsar
sig um.
„Já, kannski í Grafarvoginum. Ég sé í það minnsta fyrir mér
að ég verði hér á heilsugæslu á höfuðborgarsvæðinu. Kannski
heima á Akureyri. Það er möguleiki að fara aftur heim. Það kem-
ur til greina,“ segir hún og brosir.
„Já, ég spyr fólk alltaf þegar það skráir sig í námið hvaðan það
sé,“ segir Vestmannaeyingurinn Elínborg. Það sé kostur að vera
utan af landi.“ Áslaug grípur boltann. „Auðvitað blundar alltaf í
manni að fara aftur heim.“
Elínborg er stolt af náminu og vexti þess en saknar þess að
starfa ekki meira með sjúklingum. „Nú er ég einn dag í viku á
stofu og ég sakna fólksins. Það er svo gaman að vera í viðtölum.
Þetta starf er einstakt.“
Áslaug Baldvinsdóttir læknir á Heilsugæslunni í Grafarvogi, Elínborg Bárðardóttir
kennslustjóri og Steinþór Runólfsson læknir á heilsugæslu Heilbrigðisstofnunar Suður-
lands á Selfossi, ræða framtíð og áskoranir í sérnámi í heimilislækningum. Mynd/gag