Læknablaðið - sep. 2020, Blaðsíða 40

426 L ÆK N A BL AÐIÐ 2020/106
„Það eru forréttindi að fá að búa á Íslandi. Það sést á því hvað
okkar fólk hefur staðið vel að baráttunni við heimsfaraldurinn.
Ástandið er allt annað erlendis en hér. Ég er fegin að vera heima,“
segir Svanheiður Lóa sem flutti heim haustið 2018. Hún bjó áður
í áratug í Svíþjóð. Hún stundaði sérnám við Sahlgrenska-sjúkra-
húsið í Gautaborg í almennum skurðlækningum með undirsér-
grein í uppbyggingu brjósta eftir krabbameinsaðgerð.
„Kaffi?“ spyr hún þar sem við setjumst niður á heimili hennar
í Kópavogi. Hún er nú í fæðingarorlofi, hellir kaffi í bollann með
annarri og ruggar litlu 6 vikna dótturinni í svefn í vagninum
með hinni. Við ræðum brjóstaskurðlækningar í tengslum við
COVID-19 og lífið en hún er nú teymisstjóri brjóstaskurðlækn-
ingadeildar Landspítala.
Lærði í Þýskalandi
Svanheiður lærði til læknis í Hamborg Þýskalandi og útskrifaðist
2007. „Ég fór á menntaskólaþýskunni til Hamborgar í nám. Mig
langaði að prófa eitthvað nýtt og hafði fjölskyldutengsl út. Það var
frábær reynsla að búa í stórborg á við Hamborg. Ekta heimavist-
arlíf fyrir stúdenta,“ segir hún og mælir hiklaust með námi þar
ytra, en þar var hún í 6 ár.
Hún segir að þótt það sé krefjandi að hefja nám á þýsku sé
góð þýskukunnátta ekki endilega lykilatriði að árangri, þar sem
stuðst sé við alþjóðleg heiti í fagmálinu. „Það er ekki eins og hér
þar sem fundin eru íslensk heiti yfir flestallt. Ég er enn að læra að
tala fagmálið mitt á íslensku,” segir hún og hlær. Auðveldara hafi
verið að fara frá Þýskalandi til Svíþjóðar en að koma heim.
„Maður er eiginlega mállaus fyrst í eigin landi, en sem betur
fer hafa sjúklingarnir mínir mjög góðan skilning á þessu,“ segir
hún og hlær.
Kann að meta tengslin
Þegar Svanheiður er beðin um að bera saman starfsemina hér
heima og í Svíþjóð bendir hún á að á Sahlgrenska sé ein stærsta
eining um brjóstakrabbamein í Evrópu. „Þar eru rúmlega 1000
brjóstakrabbameinsaðgerðir gerðar árlega. Það er því aðallega
munur á stærðinni úti og hér heima. Aðbúnaðurinn og starfsað-
staðan er þar einnig betri,“ segir hún. Ekki sé hægt að líkja hús-
næði spítalanna saman. Hér sé það löngu sprungið.
„Mér þykja persónulegu tengslin hér heima skipta máli. Úti
er færibandavinnan mikil. Hér er þjónustan persónulegri og við
fáum tækifæri til að fylgja sjúklingum eftir frá upphafi til enda
og í endurkomu,“ segir hún. „Það gefur vinnunni meira gildi.“
Svanheiður segist ekki endilega hafa séð fyrir sér að koma
heim eftir námið úti. „Nei, í rauninni ekki. Ég hef búið svo lengi
erlendis og er Evrópubúi í mér. En svo gerðist það sem kemur fyr-
ir flesta. Ég fékk allt í einu heimþrá.“ Fjölskyldan og foreldrarnir
toguðu í hana.
Hún tók þátt í uppbyggingu á þverfaglegri brjóstamiðstöð á
Sahlgrenska. Með kynslóðaskiptum á deildinni var starfsemin
endurskipulögð, ferlar einfaldaðir og deildin nútímavædd.
„Hlutverk mitt þar sem skurðlæknir var meðal annars að
koma inn með onkoplastíska hugsun, þróa uppbyggingar-
brjóstaaðgerðir og styrkja tengsl milli Gautaborgarháskólans og
Sahlgrenska akademíunnar,“ segir hún.
Hvetur konur í skoðun
„Þar er ég enn í rannsóknarhóp og stefni á náið samstarf við okk-
ar deild hér heima,“ segir hún, en uppbygging brjósta gengur út
á að sameina lýtaaðgerðir og krabbameinsskurðaðgerðir brjósta.
„Það er gaman að koma með þessa þekkingu og reynslu heim,“
segir hún.
Svanheiður lýsir yfir áhyggjum sínum yfir því að konur hér
á landi skili sér illa í krabbameinsskimanir. Brjóstakrabbamein
í Svíþjóð greinist almennt fyrr. „Hlutfallið af snemmkomnum
krabbameinum er hærra í Svíþjóð en hér,“ segir hún.
„Þátttaka í brjóstaskimunum hefur verið dræm síðustu ár
hér á landi. Það sést þegar konurnar koma til okkar. Æxlin eru
stærri,“ segir hún. Lífslíkurnar séu þó ekki minni enda meðferðin
góð.
„En skurðmeðferðin sem slík er önnur. Umfangsmeiri skurð-
V I Ð T A L
Svanheiður Lóa Rafnsdóttir, sérfræðingur í brjóstaskurðlækningum, segir að það hafi
verið auðveldara að flytja frá Þýskalandi til Svíþjóðar en frá Svíþjóð og heim. Hún sé
enn að bæta í orðaforðann enda fagmál íslensku læknastéttarinnar allt
annað en það sem þekkist í nágrannalöndunum
■ ■ ■ Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
Íslenskan flækti málið
Hlustið á viðtalið
á hlaðvarpi
Læknablaðsins