Morgunblaðið - 06.06.2020, Blaðsíða 37

MINNINGAR 37
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. JÚNÍ 2020
✝ IngimarSveinsson
fæddist á Hálsi í
Hamarsfirði 19.
júní 1927. Hann
lést 29. maí 2020.
Foreldrar hans
voru Sveinn Stef-
ánsson bóndi á
Hálsi og Kristín
Sigríður Stef-
ánsdóttir. Systir
hans var Aðalborg
Sveinsdóttir og lést hún árið
1978. Eiginkona Ingimars er
Erla Ingimundardóttir og eiga
þau tvo syni, Sigurð Inga og
Svein Kristján. Ingimar og
Erla eiga átta barnabörn og
þrjú barnabarnabörn.
Ingimar stundaði nám við
Kennaraskólann í Reykjavík og
lauk þaðan prófi 1952. Hann
kenndi í þrjá vet-
ur á Ólafsfirði og
gerðist svo skóla-
stjóri við Grunn-
skóla Djúpavogs.
Hann starfaði sem
skólastjóri í 30 ár
og kenndi síðan í
10 ár við skólann,
með eins árs
starfsleyfi þar sem
hann var við nám í
Kennaraháskóla
Kaupmannahafnar árið 1969-
70. Hann gegndi fjölmörgum
trúnaðarstörfum fyrir hin ýmsu
félagasamtök. Ingimar dvaldi
síðustu fjögur ár ævi sinnar á
Dvalar- og hjúkrunarheimilinu
Uppsölum á Fáskrúðsfirði.
Útför Ingimars fer fram frá
Djúpavogskirkju í dag, 6. júní
2020, klukkan 14.
Með Ingimar Sveinssyni er
fallinn frá einn helsti máttarstólpi
samfélagsins á Djúpavogi og ná-
grenni á seinnihluta síðustu aldar.
Sem skólastjóri þar í þrjátíu ár
hafði hann mótandi áhrif á æsku-
fólk staðarins og tók þá og fram á
efri ár virkan þátt í félags- og
menningarlífi í stækkandi sam-
félagi. Við áttum mikið og gott
samstarf hátt í hálfa öld sem varð-
aði mörg málasvið, einkum um-
hverfi, náttúru og sögu þessa
fornfræga kaupstaðar á Búlands-
nesi og aðliggjandi fjarða. Ég hitti
Ingimar þar sumarið 1966 að ég
fyrst skoðaði mig að ráði um á
þessum slóðum. Hann hafði þá
stýrt skóla staðarins af myndar-
skap í áratug og vakti góð um-
hirða og snyrtimennska þar strax
athygli. Þegar kom að stofnun
Náttúruverndarsamtaka Austur-
lands (NAUST) 1970 var Ingimar
einn af áhugasömum liðsmönnum
og ætíð síðan. Við áttum samleið í
fyrstu ferð minni út í Papey sum-
arið 1972 og þangað hélt síðan
stór hópur áhugafólks á fimm bát-
um í tengslum við aðalfund
NAUST um haustið. Nokkur
svæði á þessum slóðum voru þá
þegar tekin inn á náttúruminja-
skrá.
Ingimar var prýðilega ritfær,
skrifaði oft greinar í Múlaþing og
um Búlandshrepp í Búkollu 1976.
Í kjölfarið fylgdu stærri og viða-
meiri verk frá hans hendi: Djúpi-
vogur – 400 ár við voginn, útgefin
1989, og árið 2003 bókin Djúpi-
vogur – siglt og róið um firði og
eyjasund. Í þeim er samankominn
ómetanlegur fróðleikur um þess-
ar slóðir. Við ritun árbókar
Ferðafélagsins um sunnanverða
Austfirði 2002 sótti ég margan
fróðleik til Ingimars. Sama á við
þegar ég ásamt Guðnýju Zoëga
beitti mér fyrir fornleifaskrán-
ingu í Hálsþorpi og inni á Bú-
landsdal. Þá aðstoðaði Ingimar
okkur, bæði við söfnun heimilda
og vettvangsvinnuna. Margoft
kom ég á heimili þeirra Erlu og
Ingimars á þeirri nær hálfu öld
sem samvinna okkar varaði. Af
þeim samfundum öllum á ég ljúf-
ar minningar sem hér er þakkað
fyrir að leiðarlokum.
Hjörleifur Guttormsson.
Það er dýrmætt fyrir lítil sam-
félög, þar sem sagan liggur við
hvert fótmál, að hafa á að skipa
fólki sem hefur færni til að miðla
fróðleik um liðna tíma svo að þeir
sem erfa munu landið verði betur
meðvitaðir um nærumhverfi sitt.
Nú er fallinn frá maður sem
hafði allt þetta til að bera, fróð-
leiksbrunnur og einstakur per-
sónuleiki sem skildi mikilvægi
þess að deila dýrmætri sögu
áfram til komandi kynslóða.
Ingimar Sveinsson var sá sem
ég leitaði til þegar vantaði heim-
ildir um hvaðeina sem hafði með
sögu svæðisins að gera og alltaf
kvaddi maður einhvers vísari.
Oft lá leið okkar um gamla
Hálsþorpið, áð við Hálskirkju-
garð og þá gjarnan horft upp á
túnið þar sem bernskustöðvar
hans að Hálsi höfðu staðið og
glaðlegt blik í augum bættist við
frásögnina. Þarna voru rætur
hans og æska og þarna voru
minningarnar við hvert fótmál.
Staðhætti og mannlíf í Hálsþorpi
bar því oft á góma og líkast til var
honum enginn staður kærari.
Ingimar var vel lesinn um
Djúpavog og nágrenni allt aftur
til landnáms. Hann var líka vel
ritfær og þá hæfileika nýtti hann
m.a. til að gefa út tvær bækur
„400 ár við voginn“ og „Siglt og
róið“.
Ég tel mig geta staðhæft að
engir hafi lagt jafn mikið af mörk-
um til að viðhalda menningararfi
Djúpavogs og Ingimar Sveinsson.
Ingimar hefur efalaust að ein-
hverju marki notið þess sem fyrr-
verandi kennari og skólastjóri að
eiga auðvelt með að miðla efni. En
hann hafði líka þá náðargáfu sem
er ekki öllum gefin og felst í lif-
andi frásagnarstíl. Og alltaf var
stutt í glettnina þegar við átti.
Ingimar tók oft að sér leiðsögn.
„Talið bara við Ingimar, hann er
með þetta á hreinu“ var oftar en
ekki viðkvæðið. Þá gilti einu hvort
farið var með ferjunni út í Papey
eða um Djúpavog og nágrenni.
Áhugasvið hans lá víðar, Ingi-
mar sá m.a. um vetrarfuglataln-
ingar fyrir Náttúrufræðistofnun
um árabil í Hamarsfirði og þegar
hann tók að reskjast gengum við í
lið með honum, undirritaður og
Kristján sonur hans. Þessar ferð-
ir voru í raun ómissandi þáttur í
tilveru okkar um árabil. Spurn-
ingar vöknuðu í upphafi ferða:
Myndum við sjá eitthvað af him-
brima, fjöruspóa og kannski hvin-
andarparið, eða þá stelkinn sem
hélt sig alltaf við kaldavermsllæk-
inn í Henglavíkinni? Þessar fugla-
talningarferðir þykir mér óskap-
lega vænt um að hafa átt með
þeim feðgum.
Það var mikil gestrisni og ein-
staklega gott að koma á heimili
þeirra góðu hjóna Ingimars og
Erlu á Borgarhóli. Síðustu árin
þegar heilsunni hrakaði og Ingi-
mar þurfti að dveljast fjarri heim-
ili sínu heyrðumst við nokkuð
reglulega í síma. Þá bar ferðir
fuglanna ætíð á góma og svo var
eins um síðasta símtalið sem við
áttum fyrir ekki svo löngu.
Nú hefur Ingimar Sveinsson,
minn góði félagi og vinur sem
hafði svo mikið að gefa, kvatt
heimaslóðirnar sínar kæru. Hann
verður um ókomna tíð órjúfanleg-
ur hluti af þeim bestu minningum
sem ég mun geyma með mér frá
Djúpavogi.
Við Gréta vottum Erlu, Sigurði
og Kristjáni og fjölskyldum
þeirra innilega samúð.
Andrés Skúlason.
Meira: mbl.is/andlat
Ingimar Sveinssoner. Þegar sál Péturs yfirgaf lík-amann og hélt sína leið skein sól á
Eyjafjörð og himinn var heiður
nema hvað lítið ský birtist um
stund, gat verið loftfar miðað við
lögun, og sveif í austurátt. Ekki
kæmi á óvart þótt Pétur Einars-
son hafi farið sína eigin leið og
sest í austri – hafi hann þá sest.
Arngrímur B. Jóhannsson.
„Það þýðir ekkert annað en að
taka þessu með æðruleysi, en
mikið helvíti er þessi blessaður
líkhamur minn að valda mér mikl-
um erfiðleikum. Bráðum verð ég
án hans. Hann hverfur til moldar
og verður efni í aðra lífveru, en ég
flýg á vængjum morgunroðans til
minna heimkynna.“
Þessi karlmannlega yfirlýsing
var ein sú síðasta sem Pétur Ein-
arsson sendi frá sér úr Rannsókn-
arstofnun Hugans á Selá við
Eyjafjörð. Svo tók hann flugið á
vit morgunroðans í sumarlönd ei-
lífðarinnar. Mikill fjöldi frænd-
fólks og vina fékk að fylgjast með
banalegu Péturs, sem sagði:
„Dauðinn á að vera okkur jafn
eðlilegur og fæðingin.“ Margir
gerðu sér ferð til að kveðja hann,
og Pétur svaraði fólki daglega í
dagbók krabbameinssjúklings
meðan afl og andi leyfði. En
óbærilegar voru kvalirnar meðan
sálin var að brjótast út úr lík-
hamnum, eins og hann orðaði það.
Pétur Einarsson batt bagga
sína ekki sömu hnútum og margir
samferðamenn hans. Sumpart
stafaði það af því að maðurinn var
stór í öllu sem hann tók sér fyrir
hendur, öðruvísi og margbrotinn.
Sumpart vegna þess að sá ill-
gjarni konungur sem Bakkus er
gekk þvert í götu hans um tíma á
æviskeiðinu. Þar urðu tröllsleg
átök eins og hjá Einari skáldi
Benediktssyni því þessi armi kon-
ungur spyr ekki um stétt eða
stöðu, enda sagði skáldið: „Hvað
vita þessir menn um sælu og sorg,
er supu aldrei lífsins veig í
dreggjar.“ Segja má að Svanfríð-
ur ástkona og síðar eiginkona
Péturs eins og hann orðaði það
sjálfur hafi komist upp á milli
hans og Bakkusar og velt þeim
arma þrjóti úr sessi.
Pétur var hraustmenni og ögr-
aði oft félagsskap, með afli og
áræði eins og því að synda yfir
Skaftá í hausthraglanda eftir
einni flösku, Grettir sjálfur hefði
hikað. Í æskuhópi okkar ungra
framsóknarmanna var hann vík-
ingurinn ljóshærði sem aldrei hik-
aði ef í odda sló. Pétur kom fyrir
sem djarfur kjarkmikill maður,
málrómurinn var djúpur og rann
sem ránarfall, en í honum var
hlýja og ástúð. Hann kunni að
orða hlutina svo menn skildu.
Frægustu ár hans voru þegar
hann gegndi störfum flugmála-
stjóra. Oft gekk mikið á, en flestir
eru sammála um að Pétur lét
verkin tala. Bestur var hann þeg-
ar einhverjir ætluðu að taka hann
á fundum eða í viðtölum, þá stóð
ekki á gullaldartilsvörum og oft
klóklegri mýkt. Enn lifir orð-
heppni hans eins og að betra væri
að senda íslenska borðfánann ein-
an á marga ráðstefnuna heldur en
pokaprestana sem fylgdu.
Pétur var góður trésmiður og
menntun sína nýtti hann. Hótel
Tindastóll var fúinn timburhjallur
á Sauðárkróki, sem hvorki Kaup-
félagið né Skagfirðingar hirtu
um, þegar Pétur mætti með hönn-
un og hugmyndir Svanfríðar sinn-
ar, hamar og sög og þau endur-
byggðu húsið með herbergjum
skagfirskra dánumanna. Og kjall-
arinn var Jarlsstofa með arinloga
og guðdómlegum veigum. Nafnið
dregið af frænda hans Jóni
Drangeyjarjarli.
Þegar Pétur sat í Rauðastól
viskunnar í hlöðunni á Selá var
hann að kryfja indverska speki,
sem varð líf hans og ljós síðustu
árin. Pétur var rammur Íslend-
ingur, lögfræðingur, líknari,
bóndi og prédikari en fyrst og
fremst heimsborgari sem hugsaði
í víddum. Nú grætur Selárfossinn
og skuggar fylgja sólu. Pétur er
kominn heim og lokakveðjan í
ljóði og söng verður flutt við foss-
inn í dag, Davíð Stefánsson við lag
Jóhanns Ó. Haraldssonar, afa
Svanfríðar. „Loks eftir langan
dag lít ég þig, helga jörð. Seiddur
um sólarlag sigli ég inn Eyja-
fjörð.“ Dagur rís úr sortanum, Ill-
uga hinum hugprúða var Pétur
einum líkur: „Lokið var starfinu,
stríðinu, raununum! Stóð hann
þar feimulaus, beið eftir launun-
um.“
Kæra Svanfríður og fjölskylda,
við Margrét sendum þakkir til
ykkar og samúðarkveðjur.
Guðni Ágústsson.
Það er komið að því að standa
við loforð sem við félagarnir gáf-
um hvor öðrum á rjúpnaveiðum
norður í Bárðardal 1985. Kom-
umst við báðir, nær dauða en lífi,
upp á fjallið, snjó kyngdi niður en
hvergi var rjúpu að sjá. Þá sagði
félagi minn við mig að hvor sem
lifði hinn yrði að skrifa minning-
argrein. Ég lofaði þessu, verandi
viss um að ég færi á undan. Við
töluðum saman viku áður en hann
yfirgaf þetta líf, þá sagði félaginn:
„Þú manst eftir loforðinu, félagi.“
Margar ferðir voru farnar á
gæs eða rjúpu í gegnum tíðina,
þótt við værum ekki fengsælir.
Við félagar erum báðir fæddir
1947. Við kynntumst í Gagn-
fræðaskóla Kópavogs, en ekki var
mikið samband fyrr en félaginn
kom inn í Stefni, björgunarsveit
Slysavarnafélags Íslands í Kópa-
vogi. Ég var formaður á þessum
tíma, og hann byrjaði þegar við
fórum saman á fyrstu stóru sam-
æfinguna árið 1966, sem haldin
var á Kili, við Seiðisá. Ég var á
leiðinni á æfinguna og bauð hon-
um að koma með. Hann svaraði:
„Ekkert mál, ég þarf að koma við
heima og taka með mér föt.“
Þannig hófst okkar vinátta og
starfaði hann síðan með Stefni til
fjölda ára. Hann var góður smiður
og vann við það með skóla. Ég var
með honum í nokkrum verkum
um helgar og á kvöldin. Eitt sinn
sagði félaginn að hann ætlaði í
Menntaskólann. Síðan sagði hann
að hann hefði skráð sig í lögfræði í
Háskóla Íslands. Ekki minnir mig
að lærdómur hafi tekið hann mik-
ið frá vinnu.
Upp úr 1970 var félaginn kom-
inn í pólitík. Hann varð formaður
tómstundaráðs, sem fór með öll
íþrótta- og tómstundamál í bæn-
um. Þarna komu skipulagshæfi-
leikar félaga míns vel í ljós.
Um það leyti sem félagi minn
lauk lögfræðináminu fékk hann
þá hugmynd að fara út í fast-
eignasölu. Hann nefnir þetta við
mig, og áður en ég veit af erum
við komnir af stað með Fasteigna-
söluna Eignaborg í Hamraborg.
Á svipuðum tíma var félaginn
kominn með mikinn flugáhuga og
var meðeigandi í vél sem bar
nafnið TF-Mey. Ekki leið á löngu
áður en ég var farinn að sitja í við
æfingar á völlum hér í kring.
Stundum var þoka eða vont veð-
ur, en alltaf kom félagi minn okk-
ur heilum niður. Ég öðlaðist mikla
reynslu við að lýsa flugi við ýmsar
aðstæður, sem félaginn hló oft að.
Við vorum búnir að reka fast-
eignasölu í tvö ár þegar auglýst
var eftir afleysingalögmanni hjá
Flugmálastofnun. Ekki grunaði
mig að félaginn fengi vinnu, rétt
nýbúinn að opna fasteignasölu.
Félaginn var kominn með fjöl-
skyldu og vildi færa björg í bú.
Fljótlega eftir að hann byrjaði hjá
Flugmálastofnun hætti flugmála-
stjóri og félaginn sótti um starfið,
og fékk það.
Eftir að félaginn hætti sem
flugmálastjóri tók hann sér ým-
islegt fyrir hendur, gerði út bát,
reif og endurreisti hótel. Hann
settist svo að í Eyjafirði, á stað
sem heitir Selá, og var nánast bú-
inn að byggja allt upp frá grunni
með konu sinni, þegar hann yf-
irgaf þetta jarðlíf.
Hann heilsaði mér alltaf og
kvaddi, ekki með nafni, heldur
ávallt með ávarpinu félagi.
Vilhjálmur Einarsson.
Öðlingur er fall-
inn frá, Höskuldur
Jónsson. Hann lauk
kandidatsprófi frá
Viðskiptadeild Há-
skóla Íslands 1963. Þar eins og
víðar skildi hann eftir sig spor.
Hann átti ríkan þátt í því að við-
skiptafræðinemar eignuðust sinn
verndargrip. Þjóðlegri gat hann
vart verið, því að refurinn varð
fyrir valinu. Honum var gefið
nafnið Mágus. Afhjúpun gripsins
átti sér stað í hófi, sem var haldið
í tilefni 20 ára afmælis viðskipta-
deildarinnar, og hafa viðskipta-
fræðinemar tignað hann síðan. Á
þessum árum áttu nemendur oft í
erfiðleikum með að afla sér
námsbóka. Höskuldur var hvata-
maður að því að Bóksala stúdenta
var stofnuð. Það átti sér stað þó
nokkrum árum áður áður en Fé-
lagsstofnun stúdenta varð til árið
1968. Félagsstofnun stúdenta tók
síðan yfir rekstur bóksölunnar en
hóf síðan að koma baráttumálum
stúdenta í framkvæmd. Fyrst var
reist Félagsheimili stúdenta við
Hringbraut og síðan Hjónagarð-
ar við Suðurgötu. Verðbólga á Ís-
landi hafði að jafnaði verið um
10% frá stofnun lýðveldisins en í
byrjun áttunda áratugar síðustu
aldar fór hún á flug. Allar áætl-
anir um fjármögnun hjónagarð-
anna brustu. Engar leiðir til öfl-
unar fjár til byggingarinnar
virtust færar. Neyðarúrræði var
á borðum stjórnar Félagsstofn-
unar stúdenta. Það var að selja
bygginguna. Höskuldur var þá
ráðuneytisstjóri í fjármálaráðu-
neytinu. Það var fyrir velvild
Höskuldur Jónsson
✝ HöskuldurJónsson fædd-
ist 9. ágúst 1937.
Hann lést 19. mars
2020. Kveðjuathöfn
fór fram 5. júní
2020.
hans í garð stúdenta
og hugkvæmni að
það tókst að útvega
Félagsstofnun stúd-
enta lán til að halda
framkvæmdum
áfram og ljúka
byggingunni.
Stjórn Félagsstofn-
unar stúdenta
ákvað við lok fram-
kvæmda að gefa
ákveðnu svæði í
húsinu nafnið Höskuldarbúð. Það
var örlítill þakklætisvottur fyrir
aðstoðina.
Eitt af mörgum hlutverkum
ráðuneytisstjóra er að hafa taum-
hald á ráðherrum. Ráðherrar
vilja gjarnan leysa hvers manns
vanda. Þeim eru samt settar
skorður með lögum. Með réttsýni
sinni og góðvild var Höskuldur
mjög góður landamæravörður
laga. Sú gæsla takmarkaði þó
ekki víðsýni hans til að brydda
upp á nýjungum. Hann átti þátt í
að stofna Söfnunarsjóð lífeyris-
réttinda fyrir starfsmenn hjá rík-
inu, sem voru ekki fastráðnir. Þá
gekkst hann fyrir því að íbúðar-
hús í Ögri við Djúp var endur-
bætt. Það var ætlað sem orlofs-
hús fyrir ríkisstarfsmenn, sem
greiddu í orlofsheimilasjóð, en
tilheyrðu ekki stéttarfélögum.
Síðustu starfsárin var Höskuldur
forstjóri Áfengis- og tóbaksversl-
unar ríkisins. Á hans tíma voru
gerðar stórtækar breytingar á
sölumálum stofnunarinnar og
kom hann þeim málum í það horf,
sem við þekkjum í dag.
Sumir menn hafa þann eigin-
leika, að þeir leggja ætíð gjörva
hönd á það sem þeir koma ná-
lægt. Slíkur maður var Höskuld-
ur Jónsson. Blessuð sé minning
hans. Öllum aðstandendum sendi
ég mínar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Brynjólfur Sigurðsson.
Minningarstund um
ELÍNU SÆMUNDSDÓTTUR,
Löngulínu 12, Garðabæ,
sem lést 3. apríl, fer fram í Dómkirkjunni
fimmtudaginn 11. júní klukkan 15.
Ástbjörn Egilsson
Sædís Pálsdóttir Arnar F. Sigurþórsson
Gerður Pálsdóttir Hafþór Júlíusson
Agla Ástbjörnsdóttir Haraldur Örn Jónsson
Marta María Ástbjörnsdóttir Þórður Þórarinsson
barnabörn og barnabarnabörn
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma
og langamma,
INGIBJÖRG S. KARLSDÓTTIR,
lést sunnudaginn 22. mars á Hrafnistu,
Reykjavík. Minningarathöfn fer fram í
Fossvogskirkju 11. júní klukkan 15.
Blóm vinsamlegast afþökkuð en þeim sem vilja minnast hennar
er bent á stuðning við Fríðuhús og Alzheimer-samtökin.
Karl Jónsson Guðrún H. Aðalsteinsdóttir
Þóra Kristín Jónsdóttir Grétar Viðar Grétarsson
Kristján Jónsson Diljá Þórhallsdóttir
barnabörn og barnabarnabörn
Ástkær móðir okkar, amma og langamma,
VILBORG EINARSDÓTTIR
ljósmóðir,
Víkurbraut 30, Hornafirði,
lést mánudaginn 1. júní.
Hún verður jarðsungin frá Hafnarkirkju
mánudaginn 8. júní klukkan 11. Vegna fjöldatakmarkana verður
jarðarförinni streymt í Nýheima.
Laufey Sigurbjörn
Guðný Hákon
Þorbjörg Vignir
barnabörn og barnabarnabörn