Stefnir - 01.10.1951, Qupperneq 39

INNLEND STJÓRNMÁL
37
í merkri yfirlits-
Þýðingar ræðu, sem Ólafur
mikið forystu- Thors, formaður
verk. Sjálfstæðisfl. flutti
um þróun íslenzkra
stjórnmála í upphafi fundarins,
vakti hann athygli á því þýðing-
armikla forystuhlutverki, sem
flokkurinn hefur rækt á undan-
förnum árum. Verður ræða hans
ekki rakin hér. En full ástæða er
til þess að líta nokkuð aftur í tím-
ann í þessu sambandi. Árin 1927
—- 1939 mátti Sjálfstæðisflokkur-
inn heita svo að segja allan tím-
ann utan við ríkisstj. og í stjórn-
arandstöðu. Enda þótt íslending-
ar hefðu þá þegar hafið þrótt-
mikla baráttu fyrir margháttuð-
um umbótum hallaði þó stöðugt
undan fæti í efnahagsmálum
þeirra á þessu tímabili. Jón Þor-
láksson hafði hækkað gengi ís-
lenzkrar krónu í stjórnartíð sinni,
borgað niður ríkisskuldir og hafið
víðtækar verklegar framkvæmdir.
Famsóknarflokkurinn tók við
blómlegum fjárhag ríkissjóðs ár-
ið 1927. Árið 1939 voru erlend-
ar ríkisskuldir orðnar um 100
millj. kr. eða sem svarar rúmum
milljarði ef miðað er við núver-
andi peningagildi. Gengi krón-
unnar var fallið og lánstraust rík-
isins þorrið. Fólkið streymdi úr
sveitunum og við sjávarsíðuna
ríkti atvinnuleysi og örbirgð.
Þannig var myndin af íslenzku
þjóðlífi, þegar Framsókn gafst
upp og baðst liðsinnis Sjálfstæð-
isflokksins.
Sjálfstæðismenn mátu þjóðar-
hag meira en flokkshagsmuni og
gengu til samstarfs við hina sjálf-
glöðu leiðtoga Framsóknar. Þjóð-
stjórn var mynduð og Sjálfstæð-
ismenn tóku við fjármálunum.
Framsóknarmenn hafa síðan
haldið því fram að fjármálastjórn
Sjálfstæðisflokksins hafi verið lé-
leg. En þar tala staðreyndirnar
gleggstu máli. í árslok árið 1946,
þegar nýsköpunarstjórnin lét af
völdum og Framsókn kom aftur í
ríkisstjórn, höfðu svo að segja all-
ar erlendar ríkisskuldir verið
greiddar upp.
Það er fyrst eftir að Framsókn-
arflokkurinn kemur í ríkisstjórn
að nýju, að aftur tekur að halla
undan fæti í fjármálum ríkisins.
Sjálfstæðismenn höfðu að vísu
fjármálaráðherrann í ríkisstjórn
Stefáns J. Stefánss., en hann naut
lélegs stuðnings hjá Framsóknar-
flokknum til þess að halda fjár-
reiðum ríkisins á réttum kili. Þess
vegna varð verulegur greiðsluhalli
á árunum 1947—49. Sjálfstæðis-
flokkurinn var einnig í minni hl.
á Alþingi og átti þess engan kost
að ráða einn fjármálastefnunni.