Fræðaþing landbúnaðarins - 06.02.2004, Blaðsíða 53

51
Mikilvægt er að stunda vöruþróun á grænmeti og bjóða upp á sem mesta fjölbreytni.
Sem dæmi um grænmeti sem gæti gefið aukinn virðisauka er forsoðið grænmeti,
grænmeti tilbúið sem snakk, grænmeti tilbúið í örbylgjuofninn og grænmeti tilbúið
sem nesti í skólann. Einnig er nauðsynlegt að kynna hollustu og sérstöðu íslensks
grænmetis sem best.
Kjötafurðir
Miklar breytingar hafa orðið á kjötmarkaðnum hér á landi á undanfömum missemm.
Framfarir í framleiðslu á svína- og alifuglakjöti hafa leitt til verðlækkana á þessum
vömm, sem síðan hafa kallað á aukna framleiðslu. Á sama tíma hefur neysla
kindakjöts dregist saman.
Framleiðendur á alifuglakjöti hafa svarað kalli neytanda um meiri vömþróun og
þægilegri vömr til eldunar. Mikil samkeppni hefur leitt til verðlækkunar á afurðum en
eins og fram hefur komið hefur neyslan aukist gífurlega mikið á undanfömum áram.
Að öllum líkindum hefur hátt fiskverð og 30 % samdráttur í fiskneyslu landsmanna
haft sín áhrif á aukna neyslu kjúklinga auk þess sem skyndibitastaðir bjóða
kjúklingarétti í æ ríkari mæli. Erfitt er að spá fyrir um áframhaldandi þróun en reikna
má með að neyslan eigi eftir að aukast eitthvað á næstu ámm.
Mikið starf hefur verið unnið til að snúa við þróuninni varðandi neyslu á kindakjöti og
erfitt er að spá um það hvenær jafnvægi kemst á. Nú er neyslan rétt liðlega 20
kg/mann/ári og því má reikna með að endanlegt jafnvægi verði einhvers staðar á
bilinu 15-20 kg/mann/ári. Fari svo er nauðsynlegt að vinna að því öllum ámm að
verð til bænda á hvert framleitt kg aukist til muna. Sú hækkun á að stjórnast af
kröfum neytandans um lúxus matvæli í hæsta gæðaflokki. Gæðastýring, rannsóknir og
vöraþróun em allt atriði, sem skipta munu sköpum á næstu ámm. Auðvitað á að
umbuna fyrir vel unnin störf. Fjöldi neytenda er reiðubúinn að greiða mun hærra verð
fyrir vömr, sem uppfylla væntingar þeirra um gæði. Stöðugleiki í gæðum er mjög
mikilvægur í hugum neytenda.
Vorið 2002 framkvæmdi Bjami Dagur Jónsson neyslu- og viðhorfskönnun fyrir
Markaðsráð kindakjöts. Með könnuninni var leitast við að fá yfirsýn yfir kauphegðun
og viðhorf neytenda til lambakjöts. Margskonar niðurstöður má lesa úr svömnum. En
markverðast er hið jákvæða viðhorf til lambakjötsins og ósk neytenda um fleiri
nýjungar í framboði og framsetningu lambakjöts auk þess sem þeir óska eftir nýjum
uppskriftum og leiðbeiningum um matreiðslu. Nánari skoðun úrvinnslunnar er ekki
lokið s.s. um svör yngsta aldurshópsins. Fram koma áhrif skyndibitastaða og hraðrétta
sem em tilbúnir til neyslu eftir stutta upphitun og veruleg vankunnátta í matar-
tilbúningi. Heildamiðurstaðan úr þessari könnun var eftirfarandi: íslenskir neytendur
treysta lambakjöti best og hægt er með nýjum og bættum markaðs- og söluaðferðum
að auka neysluna vemlega.
Það form sem lambakjöt hefur einkum verið selt á til neytenda fram til þessa er (a)
heilir skrokkar, (b) skrokkhlutar, (c) sneiðar / bitar og (d) tilbúnir réttir. Undanfarin
misseri hefur þróunin verið sú að neytendur sækjast meira og meira eftir hálftil-
búnum réttum, þar sem lokasamsetning og eldun fer fram á heimilinu en öll
formeðhöndlun hefur átt sér stað í vinnslunni eða versluninni. Fiskverslanir hafa