Fræðaþing landbúnaðarins - 06.02.2004, Blaðsíða 119

117
Tegundir illgresis
Dlgresi er oft flokkað eftir lífslengd í einært, tvíært og fjölært illgresi. Hér á landi
skipta tvíærar tegundir mjög litlu máli. Einærum tegundum má skipta í sumareinærar
og vetrareinærar. Sumareinærar tegundir lifa yfirleitt ekki af veturinn. Fræ þeirra
spírar fyrst og fremst á vorin eða snemmsumars og plöntumar bera fræ að hausti.
Vetrareinærar tegundir spíra hins vegar frekar síðsumars og plöntumar geta lifað af
veturinn. Ef þær spíra snemma geta þær einnig borið fræ að hausti sama ár. Fjölæmm
tegundum má skipta í flökkutegundir með jarðrenglur (ofanjarðar eða neðanjarðar) og
tegundir án jarðrengla (staðbundnar tegundir). Fjölærar tegundir sem ekki hafa
jarðrenglur verða sjaldan til mikilla vandræða í ræktun einærra tegunda en geta hins
vegar spillt túnum og beitilandi. Fjölærar tegundir með öflugar jarðrenglur geta hins
vegar orðið mjög skæðar í ræktun einærra tegunda þar sem þær hafa svo mikið þol
gagnvart jarðvinnslu. Húsapuntur er dæmi um slíka tegund (Guðni Þorvaldsson,
1987).
Haustið 2002 var illgresi skoðað í spildum hjá bændum og fundust alls 24
tegundir (Guðni Þorvaldsson og Þóroddur Sveinsson, 2003). Sumar þessara tegunda
valda jafnan litlu tjóni en aðrar geta verið mjög skæðar. Haugarfi var algengastur en
varpasveifgras, hjartarfi og hlaðkolla fundust einnig oft. f 1. töflu er að finna lista yfir
helstu illgresistegundir hér á landi. Sumar tegundimar á listanum em sjaldgæfar sem
illgresi hér á landi eins og t.d. þistill. Hann er hins vegar hafður með vegna þess að
hann getur verið mjög erfiður við að eiga nái hann að búa um sig. Fleiri tegundir gætu
átt heima á listanum t.d. geta túngrösin okkur sum orðið illgresi (vallarsveifgras,
skriðlíngresi, háliðagras, snarrótarpuntur o.fl).
!• tafla. Helstu illgresistegundir hér á landi.
Tegund Latnesk heiti Athusasemdir.
Eincerar
Haugarfi Stellaria media Bæði sumar- og vetrareinær
Varpasveifgras Poa annua Fjölær afbrigði eru einnig til
Hjartarfi Capsella bursa-pastoris Bæði sumar- og vetrareinær
Hlaðkolla Chamomilla suaveolens
Blóðarfi Polygonum aviculare Sumareinær
Krossfífill Senecio vulgaris Bæði sumar- og vetrareinær
Knjáliðagras Alopecurus geniculatus
Skurfa Spergula arvensis Fyrst og fremst sumareinær
Fjölcerar án jarðrengla
Njóli Rumex longifolius
Túnfífill Taraxacum spp.
Brennisóley Ranunculus acris
Túnsúra Rumex acetosa
Baldursbrá Matricaria maritima
Fjölcerar með jarðrenglum
Skriðsóley Ranunculus repens
Vallhumall Achillea millefolium
Húsapuntur Elymus repens
Hóffífill Tussilago farfara
Þistill Cirsium arvense
Hundasúra Rumex acetosella
Klóelfting Equisetum arvense