Múlaþing: byggðasögurit Austurlands - 01.01.2003, Blaðsíða 128

Múlaþing
Skuldarprentsmiðja var í sambyggða húsinu lengst til vinstri (þeim hluta sem er nœr sjónum). I efri hlutan-
um bjó Jón Olafsson. Mynd úr Eskju.
fírsku skáldin“ þótt rætur þeirra sé að fínna
norður í landi. Kirkjan réð yfír prentverkinu
til 1772 og það sem út var gefíð bar þess
mikil merki. Af veraldlegum skáldskap
voru helst prentaðar rímur. Ekki er vafí á að
margt hefur glatast af kveðskap frá 16., 17.
og 18. öld.
A 19. öld verður Kaupmannahöfn helsta
uppsprettulind íslenskrar ljóðagerðar.
Þangað sóttu íslendingar til háskólanáms og
drukku í sig stefnur og strauma samtímans
og kynntu síðan löndum sínum á Islandi.
Hvert tímaritið á fætur öðru var stofnað og
gefíð út í Kaupmannahöfn af íslenskum
námsmönnum. Fjölnir og Ný félagsrit boð-
uðu landsmönnum rómantíkina en Verðandi
raunsæi. Flestir þessara námsmanna sneru
síðan heim og tóku við þeim fáu embættum
á Islandi sem í boði voru. Sumir urðu prest-
ar, aðrir sýslumenn eða dómarar og fáeinir
kennarar við eina menntaskóla landsins sem
fluttur var frá Bessastöðum til Reykjavíkur
um miðja 19. öld. Austfírðingar voru ekki
áberandi í þessum hópi, hvorki sem að-
standendur tímarita né skáld. Eini Austfírð-
ingurinn sem tengist Fjölni var sr. Olafur
Indriðason á Kolfreyjustað (1796-1861).
Hann sótti að vísu ekki menntun sína til
Kaupmannahafnar en var hliðhollur Fjölni
og 1837 birtist þar eftir hann kvæði,
„Vetrarkoman á Austfjörðum 1836“:
Nasar kaldar fól út flæsir -
fratar mjöll úr hvurju gati;
belgjir hvopt, og blæs út kólgu -
biljir kletta gnípur milja;
ímist hnefum ólmur saman
ellegar skrokkjinn lemur svell'gann;
orgar grimmt, so imur í björgum:
allar skjepnur nú skulu drepnar!
Eftir sr. Olaf liggur margt í bundnu máli
og mun hægt að benda á áhrif frá Jónasi
Hallgrímssyni í kvæðum hans þótt ekki séu
þau áberandi í ljóðbrotinu hér að ofan.1
1 Sbr. Stefán Einarsson: Austftrzk skáld og rithöfimdar. Akureyri 1964, bls. 134.